Loading AI tools
polski botanik Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Ciaciura (ur. 18 września 1937 w Wąsowiczówce (Podole, gm. Potutry, powiat brzeżański), zm. 19 lutego 2011 we Wrocławiu) – polski botanik specjalizujący się w chorologii, ochronie gatunkowej roślin, taksonomii, botanice farmaceutycznej, zaangażowany w edukację ekologiczną, w tym tworzenie i rozwój polskich ogrodów botanicznych[1][2].
Data i miejsce urodzenia |
18 września 1937 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk biologicznych | |
Specjalność: biogeografia, edukacja ekologiczna, fitogeografia, ochrona przyrody, taksonomia roślin | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Habilitacja | |
Profesura | |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia |
Uniwersytet Szczeciński |
Urodził się na Podolu w 1937 roku. Był synem Jana Ciaciury (ur. 1883 w Woli Przemykowskiej) i Ksawery Ciaciury z domu Zając (ur. 1897 w Wierzchosławicach). Miał czworo rodzeństwa[4]. Po II wojnie światowej znalazł się w zniszczonym Wrocławiu, w którym zaczynał się okres odbudowy, zasiedlania i kształtowania się tożsamości jako polskiego miasta. Przeksztaceniom ulegała m.in. struktura polskich uczelni (zob. historia Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej).
Marian Ciaciura został w 1960 roku absolwentem Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego. W tymże roku rozpoczął pracę w Katedrze Botaniki Farmaceutycznej na Wydziale Farmacji wrocławskiej Akademii Medycznej (zob. Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu). W 1960 podjął pracę w Katedrze Botaniki Farmaceutycznej na Wydziale Farmacji Akademii Medycznej we Wrocławiu. W 1968 roku uzyskał stopień doktora nauk farmaceutycznych, a po kolejnych dwóch latach otrzymał stanowisko kierownika Ogrodu Roślin Leczniczych Akademii Medycznej we Wrocławiu, które zajmował w latach 1970–1979. Wiedzę nt. ogrodów botanicznych wzbogacił odbywając krótkie staże w zagranicznych ogrodach botanicznych, z którymi współpracował (Wiedeń, Londyn, Oxford, Berlin, Greifswald, Suchumi)[uwaga 1][2].
Stopień doktora habilitowanego nauk biologicznych uzyskał w 1988 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim po wykonaniu pracy habilitacyjnej na temat Charakterystyka rozmieszczenia górskich gatunków naczyniowych na Śląsku[5].
W 1987 roku rozpoczął pracę na drugim etacie w Uniwersytecie Szczecińskim, gdzie od 1 kwietnia 1990 roku pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Podjął się zorganizowania Katedry Taksonomii Roślin i Fitogeografii na Wydziale Biologii i Nauk o Morzu US.
Był członkiem Rady Redakcyjnej Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego Acta Biologica, w których publikował liczne artykuły (przykład: Acta Biologica Nr 14, 2008[6]). W ramach pracy dydaktycznej był promotorem ponad 100 prac dyplomowych[7].
W organizację nowoczesnego Ogrodu Botanicznego w Szczecinie zaangażował się w roku 1985 prof. Kazimierz Jaskot, pierwszy rektor nowo utworzonego Uniwersytetu Szczecińskiego.
Wkrótce rozpoczęła działalność Komisja, w skład której weszli: prof. Teresa Orecka (dziekan Wydziału Biologii i Nauk o Morzu)[8], prof. Tadeusz Głazek, Marek Leda (przedstawiciel Miasta, krajoznawca[9]) i prof. Aleksander Łukasiewicz[10] – przewodniczący Rady Ogrodów Botanicznych i Arboretów PAN w latach 1973–1996. Wśród opracowań wykonanych w latach 1989–1995 w celu ustalenia nowej lokalizacji, struktury i zadań Ogrodu są wymieniane m.in.[11]:
W czasie długotrwałych porównawczych analiz cech „Wodozbioru” i „Parku Arkońskiego” jako rozważanych terenów pod budowę ogrodu korzystano z wcześniejszych prac prof. Aleksandra Łukasiewicza. Stwierdzono, że więcej argumentów przemawia za drugą z wymienionych lokalizacji[12][11].
W 1997 roku Marian Ciaciura zorganizował, jako pełnomocnik Rektora US do spraw budowy Ogrodu Botanicznego w Szczecinie, Ogólnopolską Konferencję Dyrektorów Ogrodów Botanicznych i Arboretów[13], na której przedyskutowano różne kontrowersje związane z lokalizacją ogrodu[14] i zorganizowano wizję lokalną. Na uczelnianej stronie Ogrodu Botanicznego w Szczecinie[12] zamieszczono m.in. opinię dr hab. Jerzego Puchalskiego[15][16], uczestniczącego w tej konferencji kolejnego przewodniczącego ROBiA Rady Ogrodów Botanicznych i Arboretów w Polsce (lata 1996–2011)[17]. Prof. Puchalski poinformował, że[18]:
W lipcu 2006 roku Rektorzy Uniwersytetu Szczecińskiego i Akademii Rolniczej w Szczecinie powołali Międzyuczelnianą Radę Programową[19] pod przewodnictwem prof. Mariana Ciaciury. Już 9 listopada 2006 Prezydent Miasta Szczecina Marian Jurczyk i rektorzy Uniwersytetu Szczecińskiego i Akademii Rolniczej podpisali List Intencyjny w sprawie budowy i utrzymania Miejskiego Ogrodu Botanicznego w Szczecinie, jednak brakowało jednomyślnego poparcia projektów[14].
Marian Ciaciura przeszedł na emeryturę 30 września 2007 roku, pozostając pracownikiem Katedry (był zatrudniony do śmierci na podstawie umowy o pracę). 24 czerwca 2008 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego (nominację wręczył prezydent Lech Kaczyński)[20].
Zmarł nagle 19 lutego 2011 r. we Wrocławiu[2].
Zainteresowania badawcze Mariana Ciaciury koncentrowały się głównie wokół zagadnień chorologii, ochrony gatunkowej roślin, taksonomii i edukacji ekologicznej. Był współautorem metodyki opracowanej do „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych na Śląsku”. Przygotował materiały ze Śląska do „Atlasu Florae Europaeae”[22]. Współuczestniczył w opracowaniu dzieł „Flora polska: rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych”[23] oraz „Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych chronionych w Polsce”[24]. Przygotował rękopis „Bibliografii roślin naczyniowych na Śląsku”. Wydał „Bibliografię roślin naczyniowych Pomorza Zachodniego”[25].
Zajmował się również badaniami ekologiczno-biologicznymi gatunków zagrożonych na Pomorzu[2] (ochrona gatunkowa, zob. np. „Rozmieszczenie populacji woskownicy europejskiej Myrica gale L. i jej stan na obszarze Pobrzeża Szczecińskiego”[26], woskownica w Rezerwacie przyrody Czarnocin im. prof. Janiny Jasnowskiej[27]). Uczestniczył również w pracach prowadzonych w ramach planowania obszarowych form ochrony przyrody, takich jak projektowanie innych rezerwatów, parków narodowych, obszarów chronionego krajobrazu itp. W 2007 roku był współautorem pracy „Siedliska marginalne źródliskowego odcinka Doliny Płoni ostoją chronionych, rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych” (654 gatunki roślin naczyniowych i 95 gatunków mszaków[28][29]; zob. rzeka Płonia, Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy, ścisły rezerwat przyrodniczy Skalisty Jar Libberta i inne).
Zbiory zielnikowe profesora Ciaciury znajdują się w Herbarium Stetinense funkcjonującym w Uniwersytecie Szczecińskim[uwaga 2][30].
Dorobek prof. Mariana Ciaciury obejmuje ponad 300 opracowań, w tym m.in. 98 prac oryginalnych, 19 monografii, 39 prac popularnonaukowych, 2 podręczniki akademickie, 17 referatów sympozjalnych i 19 komunikatów[2]. W katalogu WorldCat znajdują się 42 prace (74 publikacje) przechowywane w 115 bibliotekach świata (zob. też NUKAT[31] i Katalog Biblioteki Głównej US[32]).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.