Lipnik (powiat staszowski)

Lipnik – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek^[4][6].

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie świętokrzyskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Lipnik

wieś
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	staszowski
Gmina	Osiek
Sołectwo	Lipnik[1]
Wysokość	148,8 m n.p.m.
Liczba ludności (2021)	89[2]
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	28-221[3]
Tablice rejestracyjne	TSZ
SIMC	0802076[4]
Położenie na mapie gminy Osiek Lipnik
Położenie na mapie Polski Lipnik
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Lipnik
Położenie na mapie powiatu staszowskiego Lipnik
50°30′02″N 21°28′39″E[5]

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Stanisława w Osieku.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego. Przez wieś biegnie droga powiatowa nr 42339 (0811T – Osiek – Lipnik) oraz dwie drogi gminne nr 4233028 (002677T – Osieczko – Lipnik – wał wiślany); nr 4233041 (002690T – Długołęka obok wału wiślanego do Lipnika)^[7], w tym inne drogi gminne niezewidencjonowane. Poza tym (w niewielkim fragmencie) w bezpośrednim sąsiedztwie wsi przebiegają wały wiślane.

Geografia

Wieś Lipnik położona jest ok. 16 km na wschód, północny wschód od Połańca; 17 km na zachód, południowy zachód od Tarnobrzega; 22 km na zachód, północny zachód od Nowej Dęby i 23 km na wschód, południowy wschód od Staszowa leżąc na wysokości 149 m n.p.m.

Historia

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

LIPNIK, wieś włościańska, nad Wisłą, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek, od Sandomierza wiorst 32. Gruntu mórg 29, domów 15, mieszkańców 91^[8].

Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego..., t. V.

Na podstawie ww. informacji z 1884 roku – Lipnik, to wieś włościańska nad rzeką Wisłą, w ówczesnym powiecie sandomierskim, w ówczesnej gminie i parafii Osiek. Leży w odległości 32 wiorst od Sandomierza. Ma 15 domów, 91 mieszkańców i 29 mórg rozległości ogółem^[8].

W 1886 roku parafia Osiek należy do dekanatu sandomierskiego i liczy 3 895 dusz. Z kolei ówczesna gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, miała 6 070 mieszkańców (w tym, aż 39,9% pochodzenia żydowskiego, tj. 539 żydów) i 17 916 mórg rozległości ogółem (w tym ziemi dworskiej 6 525 mórg). Sądem okręgowym dla gminy był III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły jeszcze takie oto wioski: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Łęg, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola^[9].

W latach 90. XX wieku jeden z okolicznych mieszkańców podczas swoich prac polowych odkrył na swojej posesji szczątki (łupki, kawałki dawnych naczyń, groty narzędzi bojowych itp.) z zamierzchłych sobie czasów. Po dostarczaniu fragmentów owego znaleziska do UMiG Osiek, ówczesne władze zleciły przeprowadzenie badań archeologicznych w opisanym miejscu. Wstępnie oszacowano wiek znaleziska na IV do IX w. n.e.

Demografia

Współczesna struktura demograficzna wioski Lipnik na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku^[10]:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych

WYSZCZEGÓLNIENIE					J. m.	POPULACJA MIESZKAŃCÓW (w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
						OGÓŁEM	0-9	10-19	20-29	30-39	40-49	50-59	60-69	70-79	80+
I.	OGÓŁEM				os.	126	15	13	21	14	19	12	9	17	6
	–	odsetek			%	100	11,9	10,3	16,7	11,1	14,9	9,6	7,2	13,5	4,8
	1.	WEDŁUG PŁCI
		A.	Mężczyzn		os.	66	9	8	13	9	8	5	5	7	2
			–	odsetek	%	52,4	7,1	6,3	10,4	7,1	6,3	4	4	5,6	1,6
		B.	Kobiet		os.	60	6	5	8	5	11	7	4	10	4
			–	odsetek	%	47,6	4,8	4	6,3	4	8,6	5,6	3,2	7,9	3,2

Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych

WYSZCZEGÓLNIENIE						J. m.	POPULACJA MIESZKAŃCÓW (w grupach wiekowych w 2002 roku)
							OGÓŁEM	Mężczyzn	Kobiet
I.	OGÓŁEM					os.	126	66	60
	–	odsetek				%	100	52,4	47,6
	1.	W WIEKU
		A.	Przedprodukcyjnym			os.	26	15	11
			–	odsetek		%	20,6	11,9	8,7
		B.	Produkcyjnym			os.	72	41	31
			–	odsetek		%	57,1	32,5	24,6
			a.	mobilnym		os.	44	26	18
				–	odsetek	%	34,9	20,6	14,3
			b.	niemobilnym		os.	28	15	13
				–	odsetek	%	22,2	11,9	10,3
		C.	Poprodukcyjnym			os.	28	10	18
			–	odsetek		%	22,3	8	14,3

Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Lipnika zawarty w tabeli 1^[11].

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych

Nazwa wsi – miasta	Nazwy części wsi – miasta	Nazwy obiektów fizjograficznych – charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
Lipnik	–	Błonie – pole, Dąbrówki – pole Dół – pole Kąpaniec – jezioro Kępa – krzaki Zajezierze – pole Zamienne – pole Zawalna Ziemia – pole, łąki

Przypisy

1. Przemysław Rękas: Wykaz jednostek pomocniczych Gminy Osiek. [w:] Władze / Miasto Osiek i sołectwa [on-line]. Osiek, 2013-01-16, Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy Osiek [dostęp 2013-04-30]. (pol.).
2. Wieś Lipnik w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-22], liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 656 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
4. GUS. Wyszukiwarka TERYT
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 68905
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Dz. Urz. Woj. Świętokrzyskiego Nr 202 poz. 1855, s. 20, 10744.
8. Lipnik (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 274.
9. Osieck (11), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 626.
10. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS, 2011, demografia.stat.gov.pl [dostęp 10 marca 2011 r]. (pol.).zły zapis daty dostępu
11. Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1970, s. 28, 77-96.