Loading AI tools
związek chemiczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kwas węglowy, H
2CO
3 – nieorganiczny związek chemiczny, słaby i nietrwały kwas tlenowy powstający w reakcji dwutlenku węgla z wodą. Z metalami tworzy trwałe sole – wodorowęglany i węglany.
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
H2CO3 | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory |
CO(OH)2; H2O·CO2 | ||||||||||||||||
Masa molowa |
62,02 g/mol | ||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||
Pochodne |
sole, np. wodorowęglan sodu, węglan sodu, węglan wapnia | ||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Kwas węglowy powstaje podczas rozpuszczania dwutlenku węgla w wodzie[2][3]:
W praktyce jednak rozpuszczenie nawet znacznej ilości dwutlenku węgla w wodzie prowadzi do otrzymania niewielkiego stężenia tego kwasu ze względu na to, że równowaga powyższej reakcji jest silnie przesunięta w stronę substratów: [CO
2]/[H
2CO
3] ≈ 600[2][uwaga 1]. Właśnie to zjawisko jest odpowiedzialne za lekko kwaśny smak tzw. wody gazowanej. Zależnie od temperatury, ciśnienia i ilości wtłoczonego dwutlenku węgla pH wody gazowanej może zawierać się w zakresie 2 do 6[4]. Typowe pH wody gazowanej przeznaczonej do spożycia i opartych na niej napojów zawiera się w zakresie od 3 do 4[5].
Wodę nasyconą CO2 można uzyskać także poprzez rozkład wodorowęglanu sodu w zakwaszonej wodzie. Wykorzystuje się to do produkcji napojów musujących w proszku.
Kwas ten w roztworach wodnych jest związkiem bardzo nietrwałym, szybko ulega rozkładowi nawet po niewielkim ogrzaniu; w efekcie nie można otrzymać stężonego roztworu tego kwasu. Możliwe jest jednak otrzymanie czystego, stabilnego (teoretyczny okres połowicznego rozpadu to 180 tysięcy lat) kwasu węglowego w stanie stałym i gazowym – kluczowa jest nieobecność ciekłej wody, której pojedyncza cząsteczka przyspiesza rozkład cząsteczki kwasu nawet miliard razy. Wodne roztwory kwasu węglowego stają się stabilne przy ciśnieniu >2,4 GPa (ok. 24 tys. atm) i temperaturze >97 °C[6][7]. Rozważa się też możliwość występowania cząsteczek H
2CO
3 w przestrzeni kosmicznej, m.in. w ogonach komet i w czapach polarnych na biegunach Marsa[8][9].
Oranż metylowy w roztworze H2CO3 zmienia barwę na czerwoną.
W roztworach dysocjuje dwustopniowo – może stracić jeden lub dwa protony. Po stracie jednego protonu powstaje jon wodorowęglanowy (HCO−
3), po stracie dwóch – jon węglanowy (CO2−
3)[1][2]:
Podana powyżej wartość pierwszej stałej dysocjacji liczona jest względem sumy stężeń CO
2 oraz H
2CO
3 w roztworze. Wartość liczona względem samej formy kwasowej H
2CO
3 wynosi pKa1 = 3,62[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.