Loading AI tools
tradycja kulinarna Węgier Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kuchnia węgierska – jedna z kuchni środkowoeuropejskich, wyróżniająca się spośród nich nietypowymi cechami. Tradycyjnie bazuje na mięsie, warzywach sezonowych, owocach i świeżym chlebie. Charakterystyczne jest szerokie użycie jako przyprawy sproszkowanej czerwonej papryki, współcześnie głównie słodkiej.
Kuchnia węgierska w tradycyjnej formie to potrawy podawane w gospodach (czardach) przy cygańskiej muzyce; stała się ona swoistą turystyczną wizytówką kraju.
Umiarkowanie ciepły, dość suchy klimat i żyzność gleb Kotliny Panońskiej zapewnia Węgrom uprawę zbóż i innych produktów rolnych, ogrodniczych i sadowniczych. Wśród upraw owocowych należy zwrócić uwagę na winną latorośl, której owoce służą zarówno do bezpośredniej konsumpcji, jak i do produkcji wina. Przepływające przez Węgry rzeki Dunaj i Cisa wraz z dopływami oraz jezioro Balaton dostarczają ryb słodkowodnych; najbardziej swoistą jest balatońska odmiana sandacza, zwana fogas. Kuchnia węgierska to również potrawy z karpia (ponty), suma (harcsa), szczupaka (csuka) i ryb jesiotrowatych.
Papryka (paprika) to główna przyprawa kuchni węgierskiej, jej stosowanie jest zależne od regionu. Potrawom nadaje smak, aromat i pikantność; służy również do ich zagęszczania. Do przyrządzania potraw wykorzystuje się 3 rodzaje:
Cebula (hagyma) jest drugim ważnym składnikiem wśród przypraw. W kuchni węgierskiej istotny jest sposób jej pokrojenia oraz przysmażenia. Do ryb i delikatnych mięs – drobiu czy cielęciny – cebulę uciera się na tarce lub bardzo drobno sieka, a następnie doprowadza na tłuszczu do zeszklenia. Surową cebulę dodaje się jedynie do sałatek i rumsztyków.
Czosnek (fokhagyma) Węgrzy dodają do potraw w ząbkach lub zgnieciony. Do przyrządzanych gulaszów i zup często wkładana jest cała główka czosnku obrana jedynie z wierzchnich łupinek.
Na Węgrzech spożywa się głównie trzy rodzaje owoców z rodziny dyniowatych: arbuz (dinnye) oraz dwa rodzaje melona (sárgadinnye), które służą za letni deser. Brzoskwinie (őszibarack), na które sezon jest krótki, wykorzystywane są na przetwory stanowiące znaczny odsetek wszystkich produkowanych wyrobów owocowych (głównie dżemy, konfitury, powidła, soki, nektary i marmolady). Destyluje się z nich też wódkę brzoskwiniową lub morelową (barackpálinka). Śliwki znane powszechnie jako węgierki, należą do tradycyjnych owoców madziarskich, które przetwarza się także na powidła. Tradycyjny rejon ich upraw to okolice Szatmáru, będącego również zagłębiem jabłkowym.
Wyraźna specyfika i atrakcyjność potraw kuchni węgierskiej sprawia, że ich odmiany i naśladownictwa spopularyzowały się w wielu kuchniach europejskich, a nawet w kuchniach świata. Liczne potrawy z dodatkiem papryki nazywane są po węgiersku (fr. à la hongroise), chociaż w rzeczywistości nie wywodzą się z Węgier. Inne, czego typowymi przykładami są gulasz i leczo – nie mają wiele wspólnego ze swymi pierwowzorami.
Silniejszy i bardziej wyrazisty wpływ wywarła kuchnia węgierska na kuchnie dawnych krajów monarchii austro-węgierskiej, zwłaszcza ościennych i zamieszkiwanych przez mniejszość węgierską: Słowacji, Austrii czy Rumunii. Wpływ ten sięga aż do włoskiego Trydentu-Górnej Adygi, wskutek historycznych związków tego regionu z Austrią.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.