Kośmin (Piława Górna)
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kośmin (niem. Schobergrund[1]) – dzielnica miasta Piława Górna w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim.
| Część miasta Piławy Górnej | |
.JPG) Kaplica MB Różańcowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Piławy Górnej |
1 stycznia 1956 |
| SIMC |
0984516 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 74 |
| Kod pocztowy |
58-240 |
| Tablice rejestracyjne |
DDZ |
Plan Kośmina | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | |
Położenie na mapie Piławy Górnej  | |
 50°41′39″N 16°46′57″E | |
Schober w języku niemieckim oznacza stóg, sterta. Schobergrund jest to miejsce, gdzie gromadzono w sterty trawę oraz drewno.
Kośmin znajduje się w północno-wschodniej części Piławy Górnej, obok dzielnicy Kalinów. Położony jest na północnym zboczu Grzybowca we Wzgórzach Gumińskich, na wysokości ok. 280–300 m n.p.m. Obecnie z resztą miasta łączy go ul. Kośmińska (przebiegająca przez Kalinów i krzyżująca się z ul. Bolesława Chrobrego niedaleko stacji kolejowej) oraz ul. Lipowa (krzyżująca się z ul. Henryka Sienkiewicza). Dzielnica ma również połączenie drogowe z wsią Gilów.
Niemiecka miejscowość Schobergrund istniała jako osobna wieś. W czasie wojen husyckich (XV wiek) doszczętnie ją zniszczono, została po niej tylko droga łącząca Gnadenfrei z Nimptsch. Teren ten do połowy XVIII wieku wchodził w skład księstwa ziębickiego, a w 1764 dołączono go do wsi Gumin (obecnie część Niemczy). W 1790 stał się częścią Gnadenfrei. Dopiero w 1794 odłączono ten teren i zaczęto odbudowywać wieś. Zajął się tym Hans Ernst von Kottwitz[2], który był właścicielem pobliskiego majątku Oberhof. Do 1804 zbudował tu kilkanaście domów. Wieś przechodziła z rąk do rąk, aż w 1819 jej właścicielem został August Sadebeck[3], syn Friedricha Sadebecka. Założył on w 1821 przy zachodnim krańcu wsi (obecnie ul. Gospodarcza) cmentarz katolicki. W latach 20. XIX wieku Schobergrund posiadał własną instancję sądową. W 1825 otwarto tu szkołę dla dzieci protestanckich i katolickich. W tym czasie Schobergrund liczył sobie ok. 260 mieszkańców. W latach 1816–1932 należał do powiatu niemczańskiego[4]. W 2. połowie XIX wieku miejscowość zaczęła podupadać. Wówczas część mieszkańców znalazła zatrudnienie w pobliskim kamieniołomie sjenitu, a także w fabrykach włókienniczych w Gnadenfrei. Na początku XX wieku w centrum wsi zbudowano dom dla sióstr zakonnych z niewielką kaplicą. W latach 80. XX wieku budynek poddano kapitalnemu remontowi. Odtąd służy jako kaplica mszalna pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej i należący do parafii św. Marcina w Piławie Górnej. Po wojnie, w 1947, wsi nadano polską nazwę Kośmin.
W październiku 1954 Kośmin (wraz z Kalinowem, Kopanicą i Piławą Górną) wszedł w skład nowo utworzonej gromaday Piława Górna[5]. 1 stycznia 1956 gromadzie Piława Górna nadano status osiedla[6], co oznaczyło, że Kośmin stał się częścią tej skonsolidowanej jednostki, a więc w praktyce został włączony do Piławy Górnej[6]. 18 lipca 1962 osiedle Piława Górna otrzymało status miasta[7].
Od połowy XVIII wieku zaczęto wydobywać tu sjenit. Używano go do budowy wielu reprezentacyjnych budowli w Berlinie czy Poczdamie. Po II wojnie światowej kamień ten, nazywany również Kośminem, wykorzystano do budowy wielu obiektów m.in. w Warszawie, Krakowie czy Wrocławiu. Do kopalni sjenitu prowadzi ul. Wrocławska.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
