Kałuszyn (gmina)

Kałuszyn – gmina miejsko-wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie siedleckim.

Kałuszyn

gmina miejsko-wiejska
Herb
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	miński
TERC	1412093
Siedziba	Kałuszyn
Burmistrz	Arkadiusz Czyżewski
Powierzchnia	94,52 km²
Populacja (30.06.2020) • liczba ludności	5749[1]
• gęstość	62,7 os./km²
Nr kierunkowy	25
Tablice rejestracyjne	WM
Adres urzędu: ul. Pocztowa 1 05-310 Kałuszyn
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 28[2][3] Liczba miejscowości 31[3]
Położenie na mapie powiatu
52°12′30″N 21°48′42″E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Kałuszyn.

Według danych z 30 czerwca 2004^[4] gminę zamieszkiwały 6182 osoby. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwało 5749 osób^[5].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[6] gmina Kałuszyn ma obszar 94,52 km², w tym:

• użytki rolne: 69%
• użytki leśne: 23%

Gmina stanowi 8,12% powierzchni powiatu.

Historia

Za Królestwa Polskiego gmina Kałuszyn (utworzona 1 stycznia 1867) należała do powiatu mińskiego w guberni warszawskiej^[7][8].

Gminę zniesiono w połowie 1870 roku a jej obszar włączono do gmin Chrościce i Kuflew^[9][10][11].

Gminę reaktywowoano w 1973 roku^[12]. Gmina objęła obszary, należące dawniej do 6 gmin:

• miasto Kałuszyn w powiecie mińskim;
• gminy Chróścice w powiecie mińskim – Abramy, Chrościce, Falbogi, Kazimierzów, Kluki, Milew, Mroczki, Olszewice, Ryczołek, Szembory, Szymony, Wąsy, Wity i Wólka Kałuska;
• gminy Czarnogłów w powiecie mińskim – Garczyn Duży, Garczyn Mały, Zimnowoda i Żebrówka;
• gminy Jakubów w powiecie mińskim – Budy Przytockie, Leonów, Marianka i Przytoka;
• gminy Kuflew w powiecie mińskim – Patok;
• gminy Sinołęka w powiecie węgrowskim – Gołębiówka, Groszki Nowe, Groszki Stare, Marysin i Piotrowina^[13][14].

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[4]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	6182	100	3104	50,2	3078	49,8
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	65,4		32,8		32,6

• Piramida wieku mieszkańców gminy Kałuszyn w 2014 roku^[1].

Miejscowości sołeckie

Abramy, Budy Przytockie, Chrościce, Falbogi, Garczyn Duży, Garczyn Mały, Gołębiówka, Kazimierzów, Kluki, Leonów, Marianka, Milew, Mroczki, Nowe Groszki, Olszewice, Patok, Piotrowina, Przytoka, Ryczołek, Sinołęka, Stare Groszki, Szembory, Szymony, Wąsy, Wity, Wólka Kałuska, Zimnowoda, Żebrówka^[2]

Wieś bez statusu sołectwa Marysin.

Sąsiednie gminy

Cegłów, Dobre, Grębków, Jakubów, Kotuń, Mrozy, Wierzbno

Przypisy

1. Gmina Kałuszyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. BIP gminy, sołectwa
3. Urząd Statystyczny w Warszawie
4. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
5. GUS, dane demograficzne, 30 czerwca 2020. Brak numerów stron w książce
6. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
7. Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
8. Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
9. Krótka statystyka gubernij Królestwa Polskiego obejmująca rozległość i ludność tychże gubernij oraz wykaz miast, osad i gmin (Przedruk uzupełniony ze Skorowidza do Dziennika Praw, wydanego w połowie 1870 r.). Warszawa 1870
10. Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
11. Powiat (nowo)miński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 452.
12. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
13. Uchwała Nr XX/93/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 1 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie warszawskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie z dnia 12 grudnia 1972, Nr 20, Poz. 407).
14. Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136