![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Idioma_finland%25C3%25A9s.png/640px-Idioma_finland%25C3%25A9s.png&w=640&q=50)
Język fiński
język z ugrofińskiej grupy języków uralskich / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Język fiński?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Język fiński (fiń. suomen kieli, suomi [ˈsuomi]) – język należący do podgrupy języków bałtycko-fińskich, zaliczanej do podrodziny języków ugrofińskich z rodziny uralskiej. Najbliżej jest spokrewniony m.in. z językiem estońskim oraz językami ludów północno-zachodniej Rosji, dalsze pokrewieństwo łączy go z językiem węgierskim[1].
Obszar |
Finlandia, Estonia, Finnmark (Norwegia), Karelia (Rosja) i inne | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
5 392 180 | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Finlandia, Karelia, jeden z urzędowych w Unii Europejskiej | ||||||
Organ regulujący | Instytut badawczy języków Finlandii | ||||||
UNESCO | 1 bezpieczny↗ | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | fi | ||||||
ISO 639-2 | fin | ||||||
ISO 639-3 | fin | ||||||
IETF | fi | ||||||
Glottolog | finn1318 | ||||||
Ethnologue | fin | ||||||
GOST 7.75–97 | фин 740 | ||||||
WALS | fin | ||||||
SIL | FIN | ||||||
Występowanie | |||||||
![]() | |||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Finsktalande_s%C3%B6dra_sverige.png/320px-Finsktalande_s%C3%B6dra_sverige.png)
Fiński jest obok szwedzkiego jednym z dwóch języków urzędowych w Finlandii oraz jednym z języków urzędowych Unii Europejskiej. W Finlandii za język ojczysty uważa go ok. 4,7 mln ludzi[2] (92% populacji). W Szwecji, gdzie posługuje się nim około 300 tys. mieszkańców pochodzenia fińskiego[3], jest oficjalnie uznawany jako język mniejszości, jest też oficjalnie językiem mniejszości w Republice Karelii w Rosji. Niewielkie fińskojęzyczne mniejszości znajdują się również w prowincji Finnmark na północy Norwegii oraz w Estonii.
Jako przedstawiciel rodziny uralskiej, różni się znacznie od rodziny indoeuropejskiej, w skład której wchodzi większość języków używanych w Europie. Odróżnia go przede wszystkim aglutynacyjność, piętnaście przypadków[uwaga 1], złożona gramatyka, zwłaszcza harmonia samogłosek, wymiany spółgłoskowe, brak rodzaju gramatycznego i czasu przyszłego. Wielowiekowe kontakty sprawiły jednak, że pod względem składni i słownictwa fiński ma pewne cechy wspólne z językami indoeuropejskimi, przede wszystkim szwedzkim.
Jest językiem żywym, używanym w mowie i piśmie, rozwijającym się, mającym bogatą i cenioną na świecie literaturę. Po fińsku nadaje ponad dziesięć stacji telewizyjnych o zasięgu krajowym i regionalnym, ponad pięćdziesiąt rozgłośni radiowych, ponadto w języku tym wychodzi ponad 120 gazet krajowych, regionalnych i lokalnych[4].