Loading AI tools
mongolski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jumdżaagijn Cedenbal, Jumdżagijn Cedenbał (mong. Юмжаагийн Цэдэнбал; ur. 17 września 1916 w Ajmaku uwskim, zm. 20 kwietnia 1991 w Moskwie) – mongolski ekonomista i polityk. Od 1952 niemal nieprzerwanie do 1984 przywódca Mongolskiej Republiki Ludowej. W tym czasie zajmował stanowiska: premiera, lidera Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej oraz przewodniczącego Prezydium Wielkiego Churału Ludowego. Marszałek Mongolskiej Armii Ludowo-Rewolucyjnej.
Data i miejsce urodzenia |
17 września 1916 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przewodniczący Prezydium Wielkiego Churału Ludowego Mongolskiej Republiki Ludowej | |
Okres |
od 11 czerwca 1974 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik |
Sonomyn Luwsan |
Następca |
Njamyn Dżagwaral |
Premier Mongolskiej Republiki Ludowej | |
Okres |
od 26 stycznia 1952 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Sekretarz Generalny Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej | |
Okres |
od 8 kwietnia 1940 |
Poprzednik |
Dashi Damba |
Następca |
Dashi Damba |
Sekretarz Generalny Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej | |
Okres |
od 22 listopada 1958 |
Poprzednik |
Dashi Damba |
Następca | |
Odznaczenia | |
Polityczna kariera Cedenbala rozpoczęła się w 1931 roku od wstąpienia do Mongolskiego Rewolucyjnego Związku Młodzieży. W 1938 roku został członkiem Mongolskiej Partii Ludowo-Rewolucyjnej. W latach 1938–1940 powierzono mu stanowisko prezesa zarządu Mongolskiego Banku Handlowo-Przemysłowego. 8 kwietnia 1940 roku objął stanowisko sekretarza generalnego w partii rządzącej, które sprawował do 1954 roku, jednocześnie 26 stycznia 1952 roku objął stanowisko premiera po zmarłym prostalinowskim marszałku Chorlogijnie Czojbalsanie. Dodatkowo w latach 1941–1945 pełnił obowiązki szefa zarządu politycznego i zastępcy dowódcy Mongolskiej Armii Ludowo-Rewolucyjnej. Prowadził zawziętą politykę czystek i odsuwania swoich rywali politycznych w partii. Cedenbal był jednak pamiętany jako umiarkowany polityk podczas zimnej wojny, o dużo łagodniejszym usposobieniu od Czojbalsana. Stanął po stronie ZSRR w konflikcie dyplomatycznym z Chinami. W 1984 został zmuszony do rezygnacji ze stanowiska sekretarza pod naciskiem ZSRR. W 1990 roku został usunięty z partii.
Ostatnie lata życia spędził na emigracji w Moskwie. Po śmierci jego szczątki zostały sprowadzone do Mongolii, gdzie został pochowany.
Był żonaty z Rosjanką Anastazją Iwanowną Fiłatową (1920–2001). W czasie swoich rządów porównywany był do Chruszczowa Mongolii, gdyż zniósł kult marszałka Czojbalsana.
W 2000 w stolicy kraju, Ułan Bator, stanął jego pomnik[3]. W 2016 uroczyście obchodzono w Mongolii 100. rocznicę urodzin byłego przywódcy[4].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.