Josef Lada
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Josef Lada (ur. 17 grudnia 1887 w Hrusicach, zm. 14 grudnia 1957 w Pradze) – czeski malarz, rysownik, karykaturzysta, ilustrator i bajkopisarz znany przede wszystkim jako twórca ilustracji do Przygód dobrego wojaka Szwejka i autor przygód kocura Mikesza.
 Popiersie Josefa Lady w rodzinnych Hrusicach | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
ilustrator, bajkopisarz, malarz, karykaturzysta, rysownik |
| Miejsce zamieszkania |
Praga |
| Narodowość | |
| Małżeństwo |
Hana Ladová z d. Budějická |
| Dzieci |
Alena Ladová |
 | |
Urodził się jako syn szewca Hrusicach, ok. 30 km na południowy wschód od Pragi. Właśnie z rodzinnej wsi i jej okolic czerpał później wiele inspiracji do swych obrazów i bajek. Był samoukiem, z czasem rozwinął własny styl charakteryzujący się silną kreską i zaokrąglonymi postaciami. Na jego obrazy wpływ miał brak widzenia przestrzennego spowodowany tym, że od dzieciństwa nie widział na prawe oko. Z zawodu był malarzem teatralnym.
Lada napisał liczne bajki i książki dla dzieci, z których najsłynniejsze są: czterotomowa seria Kocur Mikesz (1934–1936) oraz O mądrej pani liszce (1937). Był autorem 1339 ilustracji do Przygód dobrego wojaka Szwejka, które na długie dziesięciolecia ukształtowały wizerunek głównego bohatera. Ilustrował ponadto inne książki Jaroslava Haška, Tyrolskie elegie, Króla Lávrę i Epigramy Karla Havlíčka Borovskiego, bajki Karla Jaromíra Erbena i Jana Drdy i inne. Tworzył scenografię i kostiumy dla praskiego Teatru Narodowego, a także był scenografem filmu Igraszki z diabłem (1956) powstałego na podstawie sztuki Jana Drdy pod tym samym tytułem.
Lada – wraz z Karlem Čapkiem, Vítězslavem Nezvalem i Vladislavem Vančurą – jest uważany za współtwórcę tzw. „bajki nowoczesnej” w literaturze czeskiej i za swoje dzieła został w 1947 uhonorowany tytułem artysty narodowego. W dziedzinie sztuk plastycznych stworzył w sumie przez całe życie blisko 400 obrazów i około 15 000 ilustracji. Zainspirowały one Jaroslava Seiferta do wydania tomiku wierszy Chłopiec i gwiazdy (1956), które są właściwie artystycznym komentarzem do najsławniejszych dzieł Lady.
Był żonaty z Haną Ladovą z d. Budějicką, z którą miał dwie córki – Alenę (1925–1992) i Evę (1928–1945). Alena również została malarką i ilustratorką, a w 1963 wydała poświęconą swemu ojcu książkę Mój tata Józef.
Hrusice i siedemnaście innych wsi w okolicy w celu promowania swych walorów turystycznych założyły w 2000 mikroregion Kraj Lady. W jego ramach powstały m.in. dwie trasy edukacyjne – Ścieżka kocura Mikesza i Bajkowe Hrusice.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
