Loading AI tools
oficer dyplomowany Wojska Polskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Jan Jastrzębski (ur. 29 lipca 1895 w Awiżańcach, zm. 24 kwietnia 1944 w Venafro) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, pośmiertnie awansowany na generała brygady.
pułkownik dyplomowany kawalerii | |
Data i miejsce urodzenia |
29 lipca 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
24 kwietnia 1944 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1944 |
Siły zbrojne |
Armia Imperium Rosyjskiego |
Jednostki |
4 Dywizja Kawalerii |
Stanowiska |
szef sztabu dywizji |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
|
Jerzy Jan Jastrzębski urodził się 29 lipca 1895 roku w Awiżańcach, w powiecie sejneńskim, w rodzinie Gustawa i Stanisławy. Uczęszczał do gimnazjum w Mariampolu. W 1914 roku znalazł się w szeregach kawalerii rosyjskiej[1]. Do I Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego wstąpił pod koniec wojny biorąc udział w jego działaniach w stopniu porucznika na stanowisku dowódcy szwadronu[1]. Następnie służył w 5 Dywizji Syberyjskiej[2]. Maszerując po szlakach syberyjskich. Do kraju wrócił w 1918 roku i dostał przydział do formującego się 10 pułku Ułanów Litewskich[2]. W kampaniach pułku uczestniczył w stopniu porucznika, a następnie dowodził szwadronem w stopniu rotmistrza. Po wojnie służył w dalszym ciągu w 10 pułku. W 1923 roku w CWK w Grudziądzu ukończył kurs dowódców szwadronów[2]. W 1925 roku został awansowany do stopnia majora, będąc na stanowisku kwatermistrza pułku. Swoją wiedzę pogłębiał w latach 1926–1928 w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 31 października 1928 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do 4 Dywizji Kawalerii we Lwowie na stanowisko szefa sztabu[3]. W styczniu 1930 roku został przydzielony do Inspektoratu Armii we Lwowie na stanowisko II oficera sztabu[4]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[5]. Z dniem 15 września 1931 roku został przeniesiony do 27 pułku ułanów w Nieświeżu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[6]. W kwietniu 1934 roku został przeniesiony do 8 pułku strzelców konnych w Chełmnie na stanowisko dowódcy pułku[7]. W 1936 roku doczekał się awansu do stopnia pułkownika, pełniąc również funkcję komendanta chełmińskiego garnizonu. W swych wspomnieniach o dowódcy pułku napisał jeden z oficerów:
Ósmym PSK dowodził doskonały pod każdym względem płk dypl. Jerzy Jastrzębski. W brygadzie wysunął swój pułk na pierwsze miejsce. Trochę suchy i sztywny jako przełożony, bardzo dobry jako kolega… przez wszystkich bardzo szanowany. Oficer o dużym autorytecie osobistym, miał prawo do opinii wybitnego[2]
Jastrzębski od początku swojej działalności w Chełmnie rozpoczął intensywną pracę nad rozwojem pułku. Od 1936 roku podjął się przygotowaniem ekipy pułku na zawody o Mistrzostwo Wojska tzw. „Militari Armii”[8].
W kampanii wrześniowej, pułk dowodzony przez Jastrzębskiego walczył w składzie Armii „Pomorze”. 3 września swoim umiejętnym dowodzeniem umożliwił wyprowadzenie i uratowanie części armii, która była zagrożona odcięciem i okrążeniem przez Niemców[8]. 18 października 1939 roku został otoczony z jedenastoma najwierniejszymi towarzyszami broni przez żołnierzy Wehrmachtu i wzięty do niewoli[9]. Przebywał w obozie jenieckim w Krakowie. Uciekł z niego podstępnie i wrócił do rodziny w Radomiu[10].
27 kwietnia 1940 roku jako kurier ZWZ wyjechał do Krakowa, a następnie na zachód. Podjął próbę przedostania się przez Węgry do Francji. Na początku maja 1940 roku dotarł do Paryża[10]. Ewakuował się do Wielkiej Brytanii po klęsce Francji. Działał tam do wiosny 1942 roku zbierając materiały dla utrwalenia chlubnego uczestnictwa swego pułku w kampanii wrześniowej[10]. Pełnił w tym czasie funkcję szefa oddziału III w Sztabie Naczelnego Wodza i zastępcy dowódcy 10 Brygady Kawalerii Pancernej gen. Stanisława Maczka[10].
Wiosną 1942 roku został przeniesiony do Polskich Sił Zbrojnych na Bliskim Wschodzie. Objął tam dowództwo 3 Brygady Strzelców Karpackich, a następnie został mianowany zastępcą dowódcy 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Intensywnie działał w szkoleniu dywizji w Palestynie, Iraku, Syrii oraz w Egipcie[10]. Próbował nawiązać kontakty z niektórymi byłymi oficerami 8 psk w celu ułatwienia dalszej walki w swojej dywizji.
W grudniu 1943 roku zaczął ostatnią kampanię jako komendant pierwszego transportu morskiego dywizji z Egiptu do Włoch. Brał udział w walkach pozycyjnych 3 DSK i całego 2 Korpusu Polskiego nad rzeką Sangro[11]. Dowodząc 3 Grupą Rozpoznawczą 2 Korpusu uczestniczył w pracach przygotowawczych do wielkiej rozprawy z siłami hitlerowskimi w rejonie Monte Cassino[11]. 23 kwietnia 1944 roku został śmiertelnie ranny w wyniku wybuchu miny prowadząc rozpoznanie terenu na górze Monte Trocchio. Rankiem 24 kwietnia 1944 roku zmarł w szpitalu w Venafro. Poległ na polu chwały, będąc pierwszym i najstarszym stopniem Polakiem pod Monte Cassino[11]. Jego pogrzeb odbył się 26 kwietnia w Carpignone[11]. Uczestniczyły w, nim liczne delegacje, tłumy miejscowej ludności i kompania honorowa. Trumna została przewieziona z kościoła na cmentarz wojskowy w Izernie, gdzie dowódca Dywizji Karpackiej gen. Duch pożegnał swego zastępcę, a szwadron 12 pułku ułanów oddał ostatnie honory[11].
Po bitwie nastąpiła ekshumacja (nr znaku tożsamości – 1895/100/III) i zwłoki zostały przeniesione na Cmentarz polski pod Monte Cassino. Pochowano je na II tarasie sektora B w grobie nr 7[11].
Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders awansował go pośmiertnie generałem brygady ze starszeństwem z 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów.
Decyzją Nr 195/MON z dnia 23 maja 2011 roku został patronem 1 Lęborskiego batalionu zmechanizowanego[12]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.