Jaźwina

Jaźwina (niem. Langseifersdorf^[4][5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Łagiewniki^[6][7], na południe od zboczy Raduni.

Zobacz też: Jaźwina w innych znaczeniach tej nazwy.

Jaźwina

wieś
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	dzierżoniowski
Gmina	Łagiewniki
Liczba ludności (III 2011)	1118[1]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	58-212[2]
Tablice rejestracyjne	DDZ
SIMC	0876695
Położenie na mapie Polski Jaźwina
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Jaźwina
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego Jaźwina
Położenie na mapie gminy Łagiewniki Jaźwina
50°47′47″N 16°42′03″E[3]

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jaźwina, po jej zniesieniu w gromadzie Słupice. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Jaźwina^[6][7]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0876710	Janczowice	przysiółek
0876703	Kuchary	przysiółek
0876873	Stoszów	przysiółek
0876726	Uliczno	przysiółek

Historia

Dawna nazwa: Langseifersdorf (pierwsze pisemne wzmianki w XII wieku). Pierwszy raz Jaźwina (niem. Seifersdorf) wzmiankowana była w 1305 r. jako Siffridsdorf. W 1397 r. w Landbuchu wymieniono dwór i folwark przy kościele („[…] vorveg […] bey dem kirchin gelegin […] mit dem hofe […]”). Najprawdopodobniej już wtedy wieś podzielona była na dwie części – Jaźwinę Dolną i Górną. Jaźwinę Górną w 1469 r. posiadał Hans von der Heide, potem jego potomkowie. Z kolei Dolna w 1592 r. należała do rodu von Dobschütz, następnie jej właścicielem był Friedrich von Gablenz. W 1765 r. należała do hrabiego von Sandrasky'ego z Bielawy. W 1870 r. majątek w Jaźwinie Górnej posiadali von Prittwitz-Gaffron i generał von Kreckwitz, natomiast w Jaźwinie Dolnej hrabia von Sandreczky-Sandraschütz. W 1889 r. Hans Lutsch w swoim katalogu zabytków pokrótce opisuje dwór przy kościele – już wtedy był częściową ruiną. Po 1945 r. w obu majątkach ulokowano gospodarstwa PGR i mieszkania^[8].

Zabytki

W południowej części wsi zlokalizowano pozostałości średniowiecznego grodziska. Kościół parafialny Wniebowstąpienia Pańskiego – wzmiankowany w 1335 r. Pierwotny średniowieczny zniszczony w czasie wojny trzydziestoletniej, obecny, barokowy, odbudowany i powiększony w 1692 r., z dostawioną w 1885 r. wieżą zachodnią. Orientowany, murowany, jednonawowy, z prostokątnym prezbiterium nakrytym sklepieniem kolebkowym. Zachował we wnętrzu gotycką rzeźbę Madonny z Dzieciątkiem z końca XV w. i barokowe wyposażenie z końca XVII w.^[9]

Zachowane pozostałości po dwóch dworach, obu o korzeniach średniowiecznych.

Przypisy

1. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 388 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 45802
4. – archiwalne niemieckie urzędowe zestawienie miejscowości przedwojennego powiatu dzierżoniowskiego wraz z informacją o liczbie mieszkańców. [dostęp 2017-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-03)].
5. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. GUS. Rejestr TERYT
8. Średniowieczne dwory w Jaźwinie, "Sudety” 4/160, lipiec-sierpień 2015
9. Adam Bałabuch, Stanisław Chomiak, Marek Korgul, Wiesław Mróz, Stanisław Szupieńko, Sławomir Wiśniewski, Jan Zyzak: Schematyzm Diecezji Świdnickiej. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia, 2005. ISBN 83-921533-0-8. Brak numerów stron w książce