Irène Joliot-Curie

Irène Joliot-Curie
Państwo działania	Francja
Data i miejsce urodzenia	12 września 1897 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	17 marca 1956 ; Paryż
	Dr honoris causa
	Specjalność: chemia fizyczna
Alma Mater	Uniwersytet Paryski
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie chemii
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Irène Joliot-Curie (ur. 12 września 1897 w Paryżu, zm. 17 marca 1956 tamże) – francuska fizykochemiczka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii, członkini Prezydium Honorowego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego we Francji w 1944 r.^[1]

Szybkie fakty Państwo działania, Data i miejsce urodzenia ...

Zamknij

Córka Polki Marii Skłodowskiej-Curie i Francuza Pierre’a Curie. W 1934 r. wraz z mężem, Frédérikiem Joliot-Curie, wykonała zdjęcie komory mgłowej, na którym uwieczniła zjawisko tworzenia się par elektron-pozyton (pozytonium) z fotonów^[2].

W 1935 r. otrzymała wraz z mężem Nagrodę Nobla z chemii w uznaniu za odkrycie sztucznej promieniotwórczości – syntezy nowych nuklidów promieniotwórczych^[3].

W 1936 r. wraz z dziennikarzem Charlesem Faroux założyła w Paryżu klub sportu ju-jitsu pod nazwą „Jiu-jitsu Club de France”^[4].

UMCS (w 1950 r.)^[5] i Uniwersytet Jagielloński (w 1951 r.) przyznały jej oraz jej mężowi tytuły doktora honoris causa. W 1954 r. została członkinią zagraniczną PAN^[6].

Była socjalistką, wraz z mężem wstąpiła w 1934 r. do Partii Socjalistycznej. Brała udział w Comité de vigilance contre le fascisme (Komitecie Czujności Przeciwko Faszyzmowi), założonym przez komunistycznego fizyka Paul Langevin, którego była bliską przyjaciółką: „Przybyliśmy, aby zadeklarować wszystkim robotnikom, naszym towarzyszom, naszą determinację do walki z nimi, aby ocalić przed faszystowską dyktaturą to, co ludzie zdobyli w zakresie praw i wolności publicznych”, stwierdził Manifest. Później wstąpiła do Francuska Partia Komunistyczna (PCF) i wzięła udział w Światowym Kongresie Kobiet Przeciwko Wojnie i Faszyzmowi.^[7]

Jako jedna z trzech kobiet uczestniczyła w utworzonym w roku 1936 koalicyjnym rządzie Frontu Ludowego, w którym była sekretarzem stanu ds. badań naukowych^[8]. Sygnatariuszka apelu sztokholmskiego w 1950 r.^[9]

W 1951 r. przekazała Polsce rękopisy, fotografie i przedmioty osobiste matki^[10].

Zmarła na białaczkę.

Irène i Frédéric Joliot-Curie mieli dwoje dzieci, Hélène i Pierre’a.

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (23 stycznia 1947)^[11]
Order Krzyża Grunwaldu III klasy (11 lipca 1946)^[12]
Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej (Francja)

lista laureatów Nagrody Nobla związanych z Polską

[1]
Sprawozdanie z pierwszego Walnego Zjazdu Wychodźstwa Polskiego we Francji 17–18 grudnia 1944, Paryż: PKWN we Francji, 1945, s. 122.
[2]
Andrzej KajetanA.K. Wróblewski Andrzej KajetanA.K., Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 499.
[3]
Nagrody Nobla z chemii w 1935 r. [online], Fundacja Nobla.
[4]
Joliot Curie zakłada klub sportowy we Francji, „Gazeta Lwowska”, nr 270, 22 listopada 1936, s. 2.
[5]
Doktorzy honoris causa UMCS [online], Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie [dostęp 2011-02-23].
[6]
Joliot-Curie, Irena, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-10].
[7]
Irène Joliot-Curie, une scientifique au service de la justice - L'Humanité [online], https://www.humanite.fr, 1 sierpnia 2019 (fr.).
[8]
Frédéric and Irène Joliot-Curie, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-10] (ang.).
[9]
Dziennik Polski, rok VI, nr 91 (1861), Kraków 1 kwietnia 1950 roku, s. 2.
[10]
Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 62, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
[11]
M.P. z 1947 r. nr 58, poz. 405 „za wybitne zasługi na polu nauki dla dobra całej ludzkości oraz w dziele utrwalenia więzów przyjaźni polsko-francuskiej”.
[12]
M.P. z 1947 r. nr 17, poz. 38 „za zasługi położone na polu opieki, pomoc okazaną Polakom we Francji i życzliwość do spraw polskich”.

Informacje na internetowej stronie Nagrody Nobla. nobelprize.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-11-24)].
TomaszT. Pospieszny TomaszT., Irena Joliot-Curie i jej wyścig do Nagrody Nobla [online], Piękniejsza Strona Nauki.

[1] [1]
Sprawozdanie z pierwszego Walnego Zjazdu Wychodźstwa Polskiego we Francji 17–18 grudnia 1944, Paryż: PKWN we Francji, 1945, s. 122.

[2] [2]
Andrzej KajetanA.K. Wróblewski Andrzej KajetanA.K., Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 499.

[3] [3]
Nagrody Nobla z chemii w 1935 r. [online], Fundacja Nobla.

[4] [4]
Joliot Curie zakłada klub sportowy we Francji, „Gazeta Lwowska”, nr 270, 22 listopada 1936, s. 2.

[5] [5]
Doktorzy honoris causa UMCS [online], Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie [dostęp 2011-02-23].

[PAN-6] [6]
Joliot-Curie, Irena, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-09-10].

[7] [7]
Irène Joliot-Curie, une scientifique au service de la justice - L'Humanité [online], https://www.humanite.fr, 1 sierpnia 2019 (fr.).

[8] [8]
Frédéric and Irène Joliot-Curie, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-10] (ang.).

[9] [9]
Dziennik Polski, rok VI, nr 91 (1861), Kraków 1 kwietnia 1950 roku, s. 2.

[10] [10]
Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 62, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.

[11] [11]
M.P. z 1947 r. nr 58, poz. 405 „za wybitne zasługi na polu nauki dla dobra całej ludzkości oraz w dziele utrwalenia więzów przyjaźni polsko-francuskiej”.

[12] [12]
M.P. z 1947 r. nr 17, poz. 38 „za zasługi położone na polu opieki, pomoc okazaną Polakom we Francji i życzliwość do spraw polskich”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Wikiwand in your browser!

Irène Joliot-Curie

Wikiwand in your browser!

Życiorys

Życie prywatne

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne