Hotel Europejski w Warszawie

Raffles Europejski Warsaw
Hotel Europejski
	nr rej. MZ/211 z 1.07.1965
	; Budynek hotelu, widok od strony ul. Krakowskie Przedmieście
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Krakowskie Przedmieście 13
Typ budynku	hotel
Styl architektoniczny	neorenesansowe elewacje, z elementami renesansu włoskiego
Architekt	Henryk Marconi przy współpracy Marcelego Berendta, Leandro Marconiego oraz Władysława Mierzejewskiego
Inwestor	Aleksander Przezdziecki; oraz Aleksander Przezdziecki, Władysław i Ksawery Pusłowski
Kondygnacje	4
Rozpoczęcie budowy	1855
Ukończenie budowy	1877
Ważniejsze przebudowy	1907 według projektu Czesława Przybylskiego i Antoniego Jawornickiego, 2013-2018
Zniszczono	1944
Odbudowano	1949–1951 według projektu Bohdana Pniewskiego
Pierwszy właściciel	Aleksander Przezdziecki (7/8) i Rozalia Wambach (1/8)
Kolejni właściciele	Władysław i Ksawery Pusłowscy oraz Aleksander Przezdziecki; ks. Czetwertyńska i hr. Przezdzieccy (1920); Hotel Europejski S.A. - HESA; Akademia Wojskowo-Polityczna (1948–1954); Orbis (1954–2005)
Obecny właściciel	H.E.S.A. Sp. z o.o. Sp.K.
	Położenie na mapie Warszawy Raffles Europejski Warsaw
	Położenie na mapie Polski Raffles Europejski Warsaw
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Raffles Europejski Warsaw
	52°14′30″N 21°00′52″E
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Hotel Europejski, od 2018 Raffles Europejski Warsaw – hotel w Warszawie, zbudowany etapami w latach 1855–1877 według projektu Henryka i Leandra Marconich. Uznawany wówczas za najbardziej luksusowy w mieście. Wznowił działalność w 2018 pod marką sieci Raffles.

Szybkie fakty Państwo, Województwo ...

Zamknij

Historia

W połowie XVII wieku w miejscu hotelu znajdował się dwór Jana Oborskiego, starosty sochaczewskiego, a w XVIII wieku barokowy pałac Ogińskich. Na początku XIX wieku nieruchomość nabył bogaty stolarz warszawski Ferdynand Gerlach, który urządził tam hotel^[4].

Budynek, zaprojektowany przez Henryka Marconiego^[5], powstał w miejscu budynku zburzonego hotelu Gerlacha^[4]^[6]. Część gmachu od strony obecnych ul. Ossolińskich, ul. Karaszewicza-Tokarzewskiego i placu Piłsudskiego została wzniesiona w latach 1855–1857^[5]. W latach 1857–1859 powstała część od ul. Ossolińskich i Krakowskiego Przedmieścia^[7]. Budowa została dokończona w latach 1876–1877^[7].

Hotel był pierwszą siedzibą Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz kolejną lokalizacją popularnej cukierni Lourse'a (1871–1944)^[8]^[9]^[10]. Na parterze znajdowały się również sklepy i restauracja^[11].

W czasie powstania styczniowego w dniu 10 października 1863 przed hotelem stracony został czeladnik cukierniczy Emilian Chodakowski za udział w zamachu na carskiego agenta Bertolda Hermaniego^[12].

Hotel Europejski był pierwszym nowoczesnym hotelem w Warszawie^[7]. W 1877 w hotelu uruchomiono pierwszą w mieście windę osobową^[13]. Od końca XIX wieku w budynku działało centralne ogrzewanie^[14]. Pod koniec XIX był uważany za najwykwintniejszy hotel w mieście^[15].

W lutym 1918 w hotelu popełnił samobójstwo oficer Legionów Polskich, mjr kanc. Ludwik Eydziatowicz^[16]^[17]. W 1920 otwarto w nim księgarnię spółki Trzaska, Evert i Michalski^[18]. W 1938 hotel dysponował 250 pokojami.

Po zniszczeniach wojennych, przedwojenni właściciele uruchomili restaurację i rozpoczęli remont budynku. W 1948 hotel zajęło Ministerstwo Obrony Narodowej i dokończyło odbudowę budynku z przeznaczeniem na Akademię Wojskowo-Polityczną im. Feliksa Dzierżyńskiego (1951–1954).

W latach 1957–1961 budynek został ponownie zaadaptowany na hotel^[7], którym zarządzała grupa hotelowa Orbis. W 1965 zagrał tu koncert The Golden Gate Quartet.

W 1989 podjęto próbę renowacji gmachu, w co był zaangażowany Gene Gutowski, zakończonej niepowodzeniem^[19]. W 1991 spadkobiercy właścicieli nieruchomości rozpoczęli starania o jej odzyskanie. W 1993 została reaktywowana przedwojenna spółka akcyjna Hotel Europejski, a minister gospodarki przestrzennej i budownictwa stwierdził nieważność orzeczenia prezydenta Warszawy z 1948 o odmowie przyznania spółce własności czasowej z powodu dekretu Bieruta^[20]. W kwietniu 2005 zostało podpisane porozumienie z władającą nieruchomością spółką Accor-Orbis, a we wrześniu została ona przekazana spółce Hotel Europejski^[20].

W latach 2009–2014 w budynku mieściła się siedziba Radia Wnet^[21].

W 2012 do grona właścicieli hotelu dołączyła szwajcarska milionerka Vera Michalski-Hoffmann (jako większościowy udziałowiec w spółce będącej właścicielem hotelu)^[22].

W czasie prowadzonego w latach 2013–2018 remontu, za zgodą stołecznego konserwatora zabytków, budynek został nadbudowany – w miejscu strychu powstały dwie nowe kondygnacje z ok. 7 tys. m² powierzchni biurowej. Projekt nadbudowy wywołał kontrowersje^[23].

Hotel wznowił działalność w maju 2018 pod marką luksusowej sieci Raffles, jako Raffles Europejski Warsaw^[24]. Na ostatnim piętrze urządzono przestrzeń biurową i coworkingową^[25].

Hotel siedzibą przedstawicielstw dyplomatycznych

Francuskiej Misji Wojskowej (1919)^[26],
Belgii (1919–1925),
Finlandii (1922-1923)^[27],
Estonii (1923)^[27]
Serbii (1923)^[27]
Norwegii (1924),
Chile (1924-1925, 1965),
Argentyny (1925)^[28],
Hiszpanii (1928–1938),
Brazylii (1932–1937^[29]),
Litwy (1938),
Maroka (1962–1963).

Przypisy

[1]
dla dwóch pierwszych faz budowy, Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972.
[2]
dla ostatniej trzeciej fazy budowy, Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972.
[3]
Spółka założona w 1921 przez rodziny Czetwertyńskich i Przezdzieckich; zob. Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972 oraz statut spółki z 11 maja 1921 r.
[4]
Jadwiga Waydel Dmochowska: Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960, s. 94.
[5]
Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 264. ISBN 83-01-08836-2.
[6]
Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 121.
[7]
Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 76.
[8]
Stanisław Szenic: Najstarszy szlak Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 210.
[9]
Beata Meller. „U Lourse'a". „Almanach Muzealny”. 1, s. 81, 1997.
[10]
Kurjer Warszawski, „Kurjer Warszawski 1871 nr 221”, 7 października 1871.
[11]
Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. 24. ISBN 978-83-928349-8-4.
[12]
Ryszard Kołodziejczyk, Rocznik Warszawski 1960, t.1, "Warszawska Żandarmeria Narodowa w Powstaniu Styczniowym", s. 164
[13]
Ewa Klekot (red.): Dane warszawskie. Warszawa: Muzeum Warszawy, s. Tab. Pierwsze razy. ISBN 978-83-65777-55-3.
[14]
Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 200.
[15]
Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. VII. ISBN 978-83-928349-8-4.
[16]
Wiadomości bieżące. Nagły zgon. „Kurjer Warszawski”, s. 3, Nr 47 z 15 lutego 1918.
[17]
Śmierć majora Eydziatowicza. Rozpacz z powodu Chełmszczyzny. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, s. 1, Nr 50 z 20 lutego 1918.
[18]
Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 903. ISBN 83-01-08836-2.
[19]
Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 357-359. ISBN 83-08-03549-3.
[20]
Biznes kosztem sentymentu. „Rzeczpospolita (dodatek Życie Mazowsza)”, s. R6, 31 stycznia 2018.
[21]
POZNAJ WNET - WNET.fm [online], wnet.fm [dostęp 2020-08-13].
[22]
Michał Wojtczuk, Hotel Europejski będzie najbardziej luksusowy w Polsce, Gazeta Wyborcza, 20 września 2012 r.
[23]
Michał Wojtczuk. Najbardziej luksusowy prawie gotowy. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 19 kwietnia 2017.
[24]
Michał Wojtczuk. Hotelowa gorączka w Warszawie. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 4 czerwca 2018.
[25]
WeWork z kolejną lokalizacją w Warszawie – oficjalne otwarcie w Hotelu Europejskim. mamstartup.pl, 1 lipca 2019. [dostęp 2019-07-02].
[26]
Mariusz Mróz: Utworzenie Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, Przegląd Historyczno-Wojskowy 3/2019
[27]
Haliczanin : kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1923, Lwów
[28]
„Kalendarz Powszechny Haliczanin zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Wschodnich Kresów na rok pański 1925, który jest rokiem zwyczajnym liczącym 365 dni”, Lwów 1925
[29]
Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1937

Bibliografia

Stanisław Szenic, Józef Chudek: Najstarszy szlak Warszawy, PIW, Warszawa 1955, 367 s.
Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972, 91 s.

Linki zewnętrzne

Strona internetowa
Krakowskie Przedmieście 13 – hotel Europejski, Jerzy S. Majewski, gazeta.pl z 4 października 2007
Hotel, aż ślinka cieknie. Co jadano w Europejskim ?, Jerzy S. Majewski, gazeta.pl z 13 sierpnia 2010
Luksusowe hotele przedwojennej Warszawy i ich historia. W jednym z nich spał Napoleon, a trzy działają nadal
Archiwalne widoki hotelu w bibliotece Polona

[1] [1]
dla dwóch pierwszych faz budowy, Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972.

[2] [2]
dla ostatniej trzeciej fazy budowy, Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972.

[3] [3]
Spółka założona w 1921 przez rodziny Czetwertyńskich i Przezdzieckich; zob. Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972 oraz statut spółki z 11 maja 1921 r.

[Waydel_Dmochowska94-4] [4]
Jadwiga Waydel Dmochowska: Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960, s. 94.

[Encyklopedia-5] [5]
Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 264. ISBN 83-01-08836-2.

[6] [6]
Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 121.

[Chróścicki-7] [7]
Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 76.

[8] [8]
Stanisław Szenic: Najstarszy szlak Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 210.

[9] [9]
Beata Meller. „U Lourse'a". „Almanach Muzealny”. 1, s. 81, 1997.

[10] [10]
Kurjer Warszawski, „Kurjer Warszawski 1871 nr 221”, 7 października 1871.

[11] [11]
Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. 24. ISBN 978-83-928349-8-4.

[12] [12]
Ryszard Kołodziejczyk, Rocznik Warszawski 1960, t.1, "Warszawska Żandarmeria Narodowa w Powstaniu Styczniowym", s. 164

[13] [13]
Ewa Klekot (red.): Dane warszawskie. Warszawa: Muzeum Warszawy, s. Tab. Pierwsze razy. ISBN 978-83-65777-55-3.

[14] [14]
Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 200.

[15] [15]
Ilustrowany przewodnik po Warszawie wraz z treściwym opisem okolic miasta (wydanie I na podstawie wydania z 1893 roku). Warszawa: Wydawnictwo Ciekawe Miejsca.net, 2012, s. VII. ISBN 978-83-928349-8-4.

[16] [16]
Wiadomości bieżące. Nagły zgon. „Kurjer Warszawski”, s. 3, Nr 47 z 15 lutego 1918.

[17] [17]
Śmierć majora Eydziatowicza. Rozpacz z powodu Chełmszczyzny. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, s. 1, Nr 50 z 20 lutego 1918.

[18] [18]
Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 903. ISBN 83-01-08836-2.

[19] [19]
Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 357-359. ISBN 83-08-03549-3.

[Biznes-20] [20]
Biznes kosztem sentymentu. „Rzeczpospolita (dodatek Życie Mazowsza)”, s. R6, 31 stycznia 2018.

[21] [21]
POZNAJ WNET - WNET.fm [online], wnet.fm [dostęp 2020-08-13].

[22] [22]
Michał Wojtczuk, Hotel Europejski będzie najbardziej luksusowy w Polsce, Gazeta Wyborcza, 20 września 2012 r.

[Wotczyk1904-23] [23]
Michał Wojtczuk. Najbardziej luksusowy prawie gotowy. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 19 kwietnia 2017.

[24] [24]
Michał Wojtczuk. Hotelowa gorączka w Warszawie. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 4 czerwca 2018.

[25] [25]
WeWork z kolejną lokalizacją w Warszawie – oficjalne otwarcie w Hotelu Europejskim. mamstartup.pl, 1 lipca 2019. [dostęp 2019-07-02].

[26] [26]
Mariusz Mróz: Utworzenie Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, Przegląd Historyczno-Wojskowy 3/2019

[autonazwa1-27] [27]
Haliczanin : kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1923, Lwów

[28] [28]
„Kalendarz Powszechny Haliczanin zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Wschodnich Kresów na rok pański 1925, który jest rokiem zwyczajnym liczącym 365 dni”, Lwów 1925

[29] [29]
Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1937

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]