Działalność pożytku publicznego

Działalność pożytku publicznego – rodzaj działalności prowadzonej na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie^[1]. Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy jest to działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 tej ustawy^[2].

Nie jest to działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców^[3]. Odpłatna działalność pożytku publicznego może być podejmowana tylko w sytuacji, gdy przychód służy wyłącznie prowadzeniu tej działalności.

Podmioty uprawnione do prowadzenia działalności pożytku publicznego

Podmiotami uprawnionymi do prowadzenia działalności pożytku publicznego są organizacje pożytku publicznego oraz:

• organizacje pozarządowe;
• osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów ustaw o stosunku państwa polskiego do kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;
• stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;
• spółdzielnie socjalne;
• spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe^[4], które nie działają w celu osiągnięcia zysku, przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i pracowników^[5].

Przedmiot działalności pożytku publicznego

Działalność pożytku publicznego może być prowadzona w następujących dziedzinach (stan na 2 grudnia 2015)^[6]:

• pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
• wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
• udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej oraz zwiększania świadomości prawnej społeczeństwa;
• działalności na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;
• działalności charytatywnej;
• podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
• działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego;
• działalności na rzecz integracji cudzoziemców;
• ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej^[7];
• działalności na rzecz osób niepełnosprawnych;
• promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;
• działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
• działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym;
• działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;
• działalności wspomagającej rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej;
• działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
• nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania;
• działalności na rzecz dzieci i młodzieży, w tym wypoczynku dzieci i młodzieży;
• kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego;
• wspierania i upowszechniania kultury fizycznej;
• ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
• turystyki i krajoznawstwa;
• porządku i bezpieczeństwa publicznego;
• obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych RP;
• upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;
• udzielania nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego;
• ratownictwa i ochrony ludności;
• pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w Polsce i za granicą;
• upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
• działalności na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
• promocji i organizacji wolontariatu;
• pomocy Polonii i Polakom za granicą;
• działalności na rzecz kombatantów i osób represjonowanych;
• promocji Polski za granicą;
• działalności na rzecz rodziny, macierzyństwa, rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka;
• przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym;
• działalności na rzecz organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego.

Przypisy

1. Dz.U. z 2024 r. poz. 1491
2. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, inne zadania oprócz tych wymienionych wprost w ustawie.
3. Dz.U. z 2023 r. poz. 221
4. Będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2024 r. poz. 1488).
5. Art. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
6. Art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
7. Dz.U. z 2023 r. poz. 991

Bibliografia

• Marcin Dadel, Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2010 ISBN 978-83-62310-07-4

Linki zewnętrzne

• www.pozytek.gov.pl. pozytek.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-16)].