Loading AI tools
Muzyk amerykański Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Captain Beefheart (właśc. Don Van Vliet; urodzony jako Don Glen Vliet; ur. 15 stycznia 1941 w Glendale, zm. 17 grudnia 2010 w Arcata[1][2]) – kompozytor, wokalista, muzyk, poeta i malarz.
 Captain Beefheart w 1974 | |
| Imię i nazwisko |
Don Glen Vliet, Don Van Vliet |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 stycznia 1941 |
| Data i miejsce śmierci |
17 grudnia 2010 |
| Instrumenty |
wokalista, harmonijka, saksofon altowy, saksofon sopranowy, klarnet basowy, shenai, musette |
| Gatunki | |
| Zawód |
muzyk, malarz |
| Aktywność |
jako muzyk od 1958 do 1982 |
| Wydawnictwo |
Buddah, MGM, Blue Thumb, Reprise, Bizzare/Straight, Virgin Records |
| Powiązania |
The Omens, Frank Zappa, The Soots, Captain Beefheart and His Magic Band, Mothers of Invention, The Tubs |
| Zespoły | |
| Captain Beefheart and His Magic Band | |
| Strona internetowa | |
Był niezwykle rozwiniętym dzieckiem, od najwcześniejszych lat wykazującym talent artystyczny. Jego pierwszymi pracami były rzeźby w mydle, tworzone podczas kąpieli w wannie. Ich tematem były przede wszystkim zwierzęta, a jego miłość do świata natury będzie obecna we wszystkich jego późniejszych działaniach.
Jego kariera w przemyśle rozrywkowym zaczęła się w wieku 5 lat. Podczas zwiedzania Griffith Park Zoo[uwaga 1] w Los Angeles portugalski rzeźbiarz Augustino Rodriguez zauważył szkicującego Dona i zaprosił go do swojego edukacyjnego programu w miejscowej telewizji. Raz w tygodniu Don rysował i rzeźbił w studiu TV. Jak sam twierdził[3] w wieku 11 lat miał wykład w Barnsdale Art Institute w Los Angeles.
W wieku 13 lat Don wygrał 3-letni wyjazd na studia rzeźbiarskie w Europie. Miał udać się do Europy po skończeniu 16 roku życia. Jednak do wyjazdu nie doszło z dwóch przyczyn: sam Don był temu niechętny, gdyż musiałby oglądać te wszystkie kościelne obrazy, a z kolei jego rodzice będąc przekonani, że wszyscy artyści to homoseksualiści, nie zgodzili się na wyjazd. Równocześnie postanowili przerwać kontakty syna z Rodriguezem i przenieśli się do miasteczka Lancaster[uwaga 2] na pustyni Mojave, w pobliżu Bazy Lotniczej Edwards.
W Lancasterze zaczął uczęszczać do szkoły średniej Antelope Valley, co było dla niego niemal traumatycznym wydarzeniem, gdyż nie potrafił skupiać uwagi przez dłuższy czas, poddawać się reżimowi szkolnemu i nie lubił czytać książek[uwaga 3] W wywiadzie udzielonym Billowi Gubbinsowi[4] w 1974 r. powiedział Nie, nigdy nie chodziłem do szkoły. Dlatego mam kłopoty z czytaniem. Prawdopodobnie jedną z głównych przyczyn, dlaczego jestem poetą, jest to, iż nie mogłem zaakceptować takiego języka angielskiego i zmieniłem go.
Jednak domowa atmosfera była znakomita i rodzice Dona Glen i Sue byli przez wszystkich lubiani, traktując wszystkie dzieci jednakowo przyjacielsko. Jednym z pierwszych przyjaciół Dona w Lancasterze stał się Jim Sherwood, późniejszy muzyk The Mothers of Invention, który (tak jak i jego starszy brat Chuck) często gościł w domu Dona.
W tym czasie wykrystalizował się już gust muzyczny Dona, który prawie całkowicie odseparował go od innych uczniów szkoły, z wyjątkiem zaledwie kilku. Został porwany przez wiejski blues (country blues) i awangardowy jazz Johna Coltrane’a, Ornette’a Colemana (z którym się później zaprzyjaźni) i Cecila Taylora.
W 1956 r. do Lancasteru przeprowadziła się z San Diego rodzina Zappów. Ich syn Frank Zappa miał już za sobą pierwsze doświadczenia muzyczne, jako 14-latek był perkusistą w grupie The Ramblers, która wykonywała głównie utwory Little Richarda. Równocześnie komponował i wykonywał z orkiestrą szkolną awangardowe utwory w stylu swojego mistrza Edgara Varèse’a.
Wspólne zainteresowania muzyczne zbliżyły Franka i Dona i wkrótce obaj byli już przyjaciółmi. Spotykali się w domu Dona, który miał dużą kolekcję płyt bluesowych, rhythm and bluesowych i jazzowych. Wspólnie wykonywali także bluesy dla własnej przyjemności, gdyż z powodu niezwykłej nieśmiałości Dona, namówienie go na jakiś występ publiczny czy nawet domowe nagranie, było niemożliwe. Sztuka ta udała się dopiero w 1958 r., gdy szkolnej klasie Don (wokalista), Frank (gitarzysta prowadzący) i Bobby Zappa (gitarzysta akordowy) nagrali utwór Lost in a Whirlpool. Nagranie to ujawnia talent wokalny i możliwości improwizatorskie Dona.
W tym samym czasie w okolicy powstają dwa zespoły: The Omens – założony przez gitarzystę Alexa Souffera i The Blackouts – założony przez Franka Zappę, w którym Snouffer grał na trąbce. Oba zespoły częściowo wykorzystywały tych samych muzyków (np. Jima Sherwooda), gdyż w okolicy po prostu więcej ich nie było. Don niewątpliwie od czasu do czasu dołączał do nich aby zaśpiewać jeden czy dwa utwory. Jednak w tym czasie zainteresowany był głównie sztuką i występy w ogóle go nie interesowały.
W tym okresie Don ostatecznie rzuca szkołę (Antelope Valley Junior College) i rozpoczyna szereg prac; po ataku serca, któremu uległ jego ojciec, Don bierze na siebie rozwożenie wypieków do sklepów w całej dolinie Antelope. Krótko pracuje w zakładach lotniczych, potem jako grafik, następnie jest menedżerem sklepu z obuwiem i wreszcie zostaje domokrążnym sprzedawcą odkurzaczy. Jeden z nich sprzedał samemu Aldousowi Huxleyowi reklamując go Proszę pana, ta rzecz naprawdę ssie.
Don i Frank byli w stałym kontakcie i w 1963 r. zakładają zespół The Soots w składzie; Don – wokalista, harmonijka; Frank – gitarzysta, Janschi – gitarzysta basowy i Vic Mortensen – perkusja. Oprócz nagrań jako The Soots, Don z Frankiem zajmują się innymi projektami; eksperymentują z muzyką i filmami. Jednym z ich projektów jest film fantastycznonaukowy Captain Beefheart versus Grunt People. Według Zappy w filmie wziąć mieli udział Don (jako Captain Beefheart), bluesman Howlin’ Wolf, kilku przyszłych członków The Mothers of Invention oraz Grace Slick, wokalistka grupy Jefferson Airplane. Film jednak nigdy nie wyszedł ze stadium scenariusza pisanego według historyjek wymyślanych przez Dona. Później pracowali nad pierwszą w świecie rockową operą I Was a Teenage Malt Shop, która nigdy nie została dokończona z powodu odrzucenia nagrań The Soots przez Johna Landisa z CBS.
Mniej więcej w tym samym czasie Don kupuje sobie saksofon i dołącza do różnych grup muzycznych, z których jest natychmiast zwalniany, za zbyt niekonwencjonalną grę. Prawdopodobnie pod koniec 1963 r. Frank posyła kilka nagrań The Soots firmie Dot Records. W pisemnej odmowie z 19 września można przeczytać: materiał nie jest wartościowy i nie jesteśmy wystarczająco mocno przekonani, co do jego komercyjnych możliwości. Mil Rogers jeszcze telefonicznie uzasadnił odrzucenie nagrań zniekształconym dźwiękiem gitary.
Wymyślona przez nich postać Captaina Beefhearta miała być kombinacją bohatera z ich dzieciństwa (na wzór np. takiej postaci jak Captain Midnight) oraz żartu – z którego powstało nazwisko Beefheart[uwaga 4]
W tym czasie w barze Don poznaje Douga Moona, którego zaprasza do Studia Z należącego do Zappy[uwaga 5]. Moon – późniejszy gitarzysta Magic Bandu – stał się tam prawie codziennym gościem.
Zespół, początkowo bez nazwy, założył Alex Snuffer w lutym 1965 r. Alex zebrał muzyków, czyli Douga Moona (gitara), Jerry’ego Handleya (gitara basowa) i Paula Blakely’ego (perkusja) jeszcze pod koniec jesieni 1964 r., brakowało im jednak wokalisty. W lutym skład został dopełniony przez Dona i przetrwał do kwietnia, kiedy to Blakely został zamieniony na Vica Mortensena. Grupa ta przetrwała mniej więcej do końca 1982 r. chociaż w międzyczasie zmieniały się składy zespołu, których było ponad 40. Don był jedynym muzykiem, który znajdował się we wszystkich składach grupy.
Mniej więcej w tym samym czasie Alex i Don zmieniają swoje nazwiska, gdyż poszukiwała ich policja pod zarzutem przemytu gąbek do Nevady. (Niektórzy fani twierdzą, że dokonali także kilku włamań podczas ich samochodowych wędrówek po Teksasie). Don dodaje sobie Van i jego nazwisko brzmi teraz Don Van Vliet, a Alex zamienia Snouffer na St. Claire.
Od połowy 1966 r. Don stał się pełnoprawnym liderem i narzucił grupie kierunek dalszego rozwoju stylistycznego. Nastąpiło także równoczesne utożsamienie się z Captainem Beefheartem.
Natychmiast po nagraniu płyty Safe as Milk grupa przystąpiła do prób przed planowanym występem na Monterey Pop Festival. Ostatnim sprawdzianem miał być występ w amfiteatrze na Fantasy Fair and Magic Mountain Festival na Mt. Tamalpais w San Francisco 10 i 11 czerwca[uwaga 6]. Drugim utworem wykonywanym przez grupę był Electricity. Don zaśpiewał wstępną partię i kiedy dotarł do wersu eeee-lec-tri-cit-eeee nagle zamarł, obrócił się i chciał zejść z tyłu 10-stopowej sceny, jednak spadł z niej prosto na siedzącego menedżera grupy Krasnowa. Wydarzenie to prawdopodobnie zniszczyło karierę zespołu. Od tego momentu stali się awangardową grupą, która już nigdy nie zrobiła pieniędzy i nie stała się popularna. Grupa już bez Dona dokończyła utwór i zeszła ze sceny. Ry Cooder, ich ówczesny gitarzysta, natychmiast opuścił zespół. Nie uległ już później żadnym namowom do powrotu i występu w Monterey. Zapowiedział, że nigdy nie wystąpi z Donem.
Za Coodera do zespołu doszedł nowy gitarzysta, Jeff Cotton z byłego zespołu Frencha Blues in the Bottle. Don otrzymał grupę, która mogła realizować jego coraz bardziej awangardowe pomysły muzyczne.
We wrześniu 1967 r. ukazał się album Safe as Milk i singiel Yellow Brick Road/Abba Zaba, ale Don wytyczył już nowy kierunek muzyczny grupy. Chociaż pozornie podobny do psychodelii, w rzeczywistości przekraczał ją i szedł w zupełnie innym kierunku. Wielki wpływ na Dona wywarł wówczas gitarzysta Gabor Szabo.
W grudniu 1969 r. Peter Frame przeprowadził wywiad z Beefheartem i zadał mu pytanie dotyczące właśnie tego okresu. Pod koniec 1967 r. mieliście wiele (...)występów(...). Czy pracowaliście dużo w trasie? Don odparł Nie...dużo graliśmy, ale nie pracowaliśmy. Ale tak naprawdę nie pamiętam tego, ponieważ wtedy grałem. To jest jak z dzieckiem, które w coś gra – jestem pewien, że nie będzie tego pamiętało. I tak jest właśnie z muzykę.
W styczniu 1968 r. grupa odbyła tournée europejskie a 27 stycznia wystąpiła na Targach MIDEM w Cannes.
Cały zespół zamieszkał wówczas w wynajętym domu na Ensenada Drive w Woodland Hills blisko do granicy Tarzany[uwaga 7]. Grupa pracowała nad nową płytą nieraz po kilkanaście godzin dziennie. Don komponował i tworzył teksty. Zmuszał muzyków do krańcowego wysiłku. Po nagraniu Safe as Milk doszło do zatargu między nim a Alexem, a grupa wybrała Alexa, usiłując pozbyć się trudnego do współżycia Beefhearta.
Ponieważ producentem albumu był Frank Zappa, byli znów w bliskim kontakcie i na przełomie 1968 i 1969 r. nagrali wspólnie utwór I’m a Band Leader.
Na początku 1969 r. Beefheart, Zappa, Elliot Ingber i John French nagrywają w suterenie Zappy utwór Alley Cat. Został wydany w 1996 roku na albumie „The Lost Episodes”. Słowa i muzyka zostały całkowicie zaimprowizowane przez Dona. Z tego okresu kolaboracji Dona i Franka pochodzi także utwór recytowany przez Dona The Grand Wazoo. W 1992 r. Zappa dograł do niego podkład na synklawierze.
Captain Beefheart and His Magic Band otrzymali zaproszenie na występ na przygotowywanym festiwalu w Woodstock, jednak Beefheart nienawidzący hipisów zadecydował, że zespół nie ma tam czego szukać i odrzucił zaproszenie. Nie, nie grajmy tam. To tylko jakaś kupa pijanych hipisów siedząca w błocie.
W lipcu 1969 r. ukazał się album Trout Mask Replica. Krytycy, z Lesterem Bangsem z pisma Rolling Stone na czele, w większości przyjęli płytę bardzo pozytywnie. Mimo to Vliet zaczął narzekać, że płyta nie została odpowiednio wyprodukowana. Tak rozpoczął się pierwszy konflikt pomiędzy Beefheartem a Zappą. W późniejszym okresie obaj już to kłócili się, już to godzili, powracając do głębokiej przyjaźni. Konflikty były raczej powodowane przez Vliet. Pod wpływem menedżera Herba Cohena Zappa postanowił uruchomić własny, niezależny biznes nagraniowy, co krytykoał Vliet. Muzycy pogodzili się przed śmiercią Zappy w 1993 r.
We wrześniu 1969 r., mimo konfliktu, Vliet razem z Zappą i jego nowymi muzykami rozpoczęli nagrania w znanym studiu TTG w Los Angeles. Skład tej grupy to: Frank Zappa (gitara, gitara basowa, instrumenty perkusyjne), Ian Underwood (instrumenty klawiszowe, saksofon), Don Sugarcane Harris (skrzypce), John Guerin (perkusja), Max Bennett (gitara basowa) oraz Captain Beefheart (wokal). Plonem tej sesji nagraniowej był utwór Willie The Pimp.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
