Bruno Tschötschel

Bruno Tschötschel (ur. 29 marca 1874 w Świebodzicach, zm. 24 czerwca 1941 we Wrocławiu^[1]) – niemiecki rzeźbiarz, tworzący we Wrocławiu w I poł. XX w..

Bruno Tschötschel

Data i miejsce urodzenia	29 marca 1874 Świebodzice, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1941 Wrocław, III Rzesza
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	rzeźbiarstwo
Epoka	modernizm, art déco, historyzm

Dzieło artysty – tympanon w kościele pw. św. Elżbiety we Wrocławiu przy ul. Grabiszyńskiej, drewno polichromowane, 1937

Życiorys

Syn Augusta Karola Tschötschela (zmarł, gdy Bruno miał dwa lata) i Ernestyny Luizy Alex. Najpierw zdobył wykształcenie czeladnicze w zakresie snycerstwa. Po dalszą naukę zawodu wyjechał do Szwajcarii, Trewiru i Paderborn, gdzie uczył się rzemiosła rzeźbiarskiego^[2]. W okresie 1902–1905 r. studiował u profesora Arnolda Schwarzburga w Królewskiej Szkole Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu, kontynuując tamże studia w roku 1908^[3]. Następnie podjął pracę wykładowcy na macierzystej uczelni, a po paru latach założył własną pracownię rzeźbiarską przy Holteistraße (obecnie ul. Prosta). W roku 1910 ożenił się we Wrocławiu z Klarą Jadwigą Würtz, mieli dwie córki i syna (zmarłego w dzieciństwie)^[4]. Został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim^[5].

Twórczość

Tworzył rzeźby w stylach nawiązujących do historycznych, art déco i modernistycznym przede wszystkim dla kościołów i klasztorów katolickich na Śląsku. Był też konserwatorem zabytków i dzieł sztuki^[5]. Pozostawił po sobie przeszło 200 realizacji, które przetrwały II wojnę światową^[6], w tym szopek i nagrobków cmentarnych. Oprócz dzieł w drewnie, rzeźbił także w kamieniu i kości słoniowej^[7].

Przykładowe dzieła

• Ołtarz boczny Ogrójec z 1911 roku w kościele Trójcy Przenajświętszej w Rudzie Śląskiej–Kochłowicach.
• Pomnik Świętej Jadwigi Śląskiej w Katowicach, 1912.
• Pietà w bazylice św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach, 1920.
• Pietà w Kościele pw. św. Idziego i św. Bernardyna w Głubczycach.
• św. Franciszek Ksawery, kopia posągu patrona Kłodzka na moście gotyckim na Młynówce (według oryginału z 1714), 1920^[8]
• Madonna, figura we wrocławskim kościele jezuitów
• tympanon w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu (ul. Grabiszyńska)
• Zachowane do dziś wyposażenie dwóch kaplic w klasztorze św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy (2 portale, 2 ołtarze, tympanony, droga krzyżowa, szopka (z 1934 r., pierwotnie zawierała 58 drewnianych figurek^[9]), skarbonka, figury Najświętszej Maryi Panny, Serca Jezusa, płaskorzeźba św. Cecylii)^[10].
• ołtarz główny i ołtarz z pietą w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła w Sycowie, a także droga krzyżowa (z 1923 r.) między Sycowem a Świętym Markiem^[11].

Przypisy

1. Konopka, 2013, s. 191, 205.
2. Konopka, 2013, s. 191, 192.
3. Ilkosz B., 2014. Historia szopek Bożego Narodzenia na Dolnym Śląsku. Wyd. Muzeum Narodowe we Wrocławiu, strona 164.
4. Konopka, 2013, s. 192, 194.
5. Łagiewski, Oszczanowski, 2012.
6. Konopka, 2013, strona 205.
7. Konopka, 2013, s. 194
8. Beata Sebzda: Most na Młynówce. OT NID. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-13)].
9. Ilkosz, 2014, strona 167
10. Konopka, 2013, s. 194–200.
11. Łagiewski, Oszczanowski, 2012

Bibliografia

• Olimpia Konopka; zdjęcia Marcin Mazurkiewicz: Przewodnik po klasztorze św. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy, Trzebnica 2011. ISBN 978-83-933258-0-1.
• Konopka O., 2013: Bruno Tschötschel – Boży mistrz dłuta (1874–1941). Studia Salvatoriana Polonica, 7, s. 191–207.
• Red. Maciej Łagiewski; Piotr Oszczanowski: Bruno Tschötschel (1874–1941). Wrocławski Wit Stwosz XX wieku. Muzeum Miejskie Wrocławia, 2012. ISBN 978-83-89551-81-8.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000416647036
• VIAF: 304972144
• LCCN: n2014006484
• GND: 1038248132
• Open Library: OL8786981A
• PLWABN: 9810594107505606
• NUKAT: n2013004954