Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bosak[2] (Abax) – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych. Obejmuje 20 opisanych gatunków.
| Abax[1] | |
| Bonelli, 1810 | |
| Okres istnienia: plejstocen–dziś | |
.png) Bosak żeberkowany | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
dzierowate |
| Nadplemię |
Pterostichitae |
| Plemię |
Pterostichini |
| Podplemię |
Molopina |
| Rodzaj |
bosak |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Carabus striola Fabricius, 1792 | |
.png)
_(2918244946).jpg)
.png)
.png)
Głowa ma po dwa chetopory (punkty szczecinkowe) przy wewnętrznych krawędziach oczu[3], które to z kolei są dobrze rozwinięte[4], ale łącznie nie są szersze od czoła[3]. Czułki począwszy od czwartego członu porośnięte są włoskami o odstających końcówkach i przylegających częściach pozostałych[3][4]; drugi człon czułków osadzony jest pośrodkowo[4]. Żuwaczki są wyraźnie krótsze od głowy, niezmodyfikowane u wierzchołka, pozbawione cheotoporu w bruździe zewnętrznej. Głaszczki szczękowe mają człon ostatni osadzony na przedostatnim przyśrodkowo. Głaszczki wargowe mają na członie przedostatnim dwie szczecinki[3], a kształt członu ostatniego mniej lub bardziej wrzecionowaty[4].
Przedplecze ma dwie pary szczecinek bocznych, w tym jedną w kątach tylnych[4]. Pokrywy są nieowłosione[4] i mają pozbawiony chetoporów (punktów szczecinkowych) międzyrząd trzeci, przynajmniej w przedniej części kilowato wysklepiony międzyrząd siódmy[3][4], zaokrąglony wierzchołek oraz przecięte przed wierzchołkiem epipleury[3]. U zdecydowanej większości gatunków podstawa pokryw jest wyraźnie, całkowicie obrzeżona[4]. Odnóża mają nagie grzbietowe powierzchnie stóp. Golenie przedniej pary mają po dwie ostrogi i wycięte części przednie wewnętrznych krawędzi[3], a między wycięciem i wierzchołkiem są mocno rozszerzone[4].
Owady te zasiedlają lasy, zwłaszcza na wyżynach, pogórzach i w górach[5][3][4]. Samice przynajmniej części gatunków wykazują troskę rodzicielską o potomstwo, strzegąc złożonych w butwiejącej kłodzie, pniaku czy pod kamieniem jaj przez okres około trzech tygodni, aż do wylęgu larw, nie przyjmując wówczas pokarmu[4].
Rodzaj palearktyczny, europejski[6][3], aczkolwiek jeden gatunek zawleczony został do nearktycznej Ameryki Północnej[6]. W Polsce stwierdzono 5 gatunków (zobacz dzierowate Polski)[7][5].
Takson ten wprowadzony został po raz pierwszy w 1810 roku przez Franca Andreę Bonelliego na łamach „Mémoires de l’Academie des Sciences de Turin”[8]. Jego gatunkiem typowym wyznaczono Carabus striola[6].
Zalicza się do niego 20 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w trzech podrodzajach[9][10]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
