Loading AI tools
polski geograf Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Bolesław Marian Rola-Gadomski (ur. 26 lipca 1894 w Wieliczce[1], zm. 27 maja 1942 w Oświęcimiu) – polski geograf, geolog, popularyzator nauki, podróżnik i taternik.
Był synem Kazimierza i Marii z Wieniawa-Długoszowskich. W 1913 złożył maturę w c. k. Gimnazjum III w Krakowie[2]. Od młodości brał udział w ruchu niepodległościowym, był członkiem Drużyn Strzeleckich. W 1914 r. wstąpił do 3. pułku piechoty Legionów. W wojsku polskim pozostawał do roku 1919, opuścił je jako porucznik rezerwy.
Studia podjął na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Już od 1919 r. pracował tam jako asystent, najpierw w katedrze geologii, a potem w Instytucie Geograficznym, gdzie został jednym z najbliższych współpracowników prof. L. Sawickiego. Specjalizował się w geomorfologii i glacjologii, a głównym terenem jego badań były Tatry. Zajmował się również tatrzańskimi jaskiniami i stawami oraz wiecznymi śniegami i lodowcami w Tatrach. Doktoryzował się w roku 1923 na podstawie rozprawy o zlodowaceniu doliny Białki.
Od roku 1923 pracował jako nauczyciel gimnazjalny w VIII Gimnazjum w Krakowie. W 1929 r. przeniósł się do Warszawy, gdzie przez czas pewien prowadził pracownię geograficzną Ministerstwa Wyznań Religijnych i Оświecenia Publicznego, nauczając jednocześnie w warszawskich gimnazjach. Uczestniczył w międzynarodowych kongresach geograficznych w Kairze (1924 r.), w Warszawie (1934 r.) i w Amsterdamie (1938 r.), a także w kolejnych Zjazdach Geografów i Etnografów Słowiańskich.
W latach międzywojennych był jednym z najbardziej czynnych popularyzatorów wiedzy o Tatrach, ale pisał też o in. regionach Polski. Był też autorem licznych artykułów popularnonaukowych o tematyce geograficznej, tatrzańskiej i innej, opublikowanych w 1923-39 w wielu czasopismach, m.in.: „Orli Lot”, „Przyrodnik”, „Ziemia”, „Czasopismo Przyrodnicze”, „Gazeta Zakopiańska”, „Głos Zakopiański”, „Ilustrowany Kurier Codzienny”, „Kurier Literacko-Naukowy”, „Światowid”, „Kalendarz Ilustrowany Kuriera Codziennego”, „Wierchy”.
Odbył w tych czasach wiele podróży wraz z prof. Sawickim i samodzielnie, przede wszystkim po Europie Południowej (Austria, Włochy, Francja, Grecja) i po Azji Mniejszej (Turcja)[1]. Przy okazji wyjazdu na wspomniany kongres geograficzny w Kairze zwiedził Egipt i Sudan, docierając do oazy Charga i do katarakt Nilu. Szereg spostrzeżeń z tej wyprawy ogłosił drukiem (Z morfologii Pustyni Libijskiej, Przyczyny powodzi w Północnej Afryce, Typy pustynne Sahary)[3].
W czasie II wojny światowej mieszkał w Krakowie, gdzie brał żywy udział w tajnym nauczaniu, jak i w ruchu oporu przeciw okupantowi. Aresztowany przez Gestapo w kwietniu 1942 r. i wywieziony do Oświęcimia, zmarł tam 27 maja tegoż roku w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.
Odznaczony Medalem Niepodległości (22 grudnia 1931[4]) oraz Krzyżem Legionowym.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.