Sformowany w Siedlcach[1][uwaga 5] na podstawie rozkazu nr 8 Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 20 sierpnia 1944 w oparciu o sowiecki etat pułku strzeleckiego nr 04/501. Zaprzysiężenia dokonano 21 października 1944 w Mordach[uwaga 3].
kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic ppanc, łączności, sanitarna, transportowa
baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony pchem, żandarmerii
Razem:
żołnierzy 2915 (w tym oficerów – 276, podoficerów 872, szeregowców – 1765).
Sprzęt:
162 rkm, 54 ckm, 66 rusznic ppanc, 12 armat ppanc 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm
Od chwili sformowania do zakończenia wojny pułk walczył w składzie 8 Dywizji Piechoty. Forsując Nysę zdobył przyczółek. Następnie walczył na kierunku Nieder-Neundorf, Wehrkirch, Ödernitz i Diehsa. Ścigał nieprzyjaciela w kierunku Drezna, a podczas odpierania niemieckich uderzeń pancernych z południa toczył walki obronne na południe od Niska. Następnie walczył na północ od Budziszyna pod Gross- i Kleinwelka. W operacji praskiej kontynuował pościg w Sudetach, walczył pod Lisci i Mikulašovice. Szlak bojowy zakończył 10 maja 1945 r. we wsi Lukov[1].
Sztandar został wręczony pułkowi w dniu jego przysięgi 23 października 1944 w Siedlcach[3][uwaga 3].
Opis sztandaru:
Płat o wymiarach 82×124cm. Drzewce z jasnego drewna. Głowica w kształcie ażurowego płaskiego grotu, wewnątrz którego w otoku wieńca laurowo-dębowego dwustronnie przytwierdzone dwa orły tego samego typu co noszone na czapkach 1 Armii Wojska Polskiego[3].
Strona główna:
Na biało-czerwonym tle, na czerwonym aplikowanym polu w kształcie koła haftowany białą nicią orzeł[3].
Strona odwrotna:
Na biało-czerwonym tle napis haftowany czarną nicią: „36 PUŁK PIECHOTY”, poniżej haftowane zielono-czarną nicią dwie skrzyżowane gałązki[3].
Pomnik poległych w latach 1945-1946 żołnierzy 36 pp na cmentarzu w Lesku
Po krótkim pobycie w Niemczech pułk powrócił do kraju i rozpoczął służbę patrolową na granicy zachodniej. 20 maja 1945 dowódca pułku wysłał na samochodach grupę operacyjną, która miała jak najszybciej wystawić posterunek na moście na Odrze w Nowej Soli[4]. Potem pułk ochraniał odcinek od Sulechowa do Nowej Soli. Jego sztab stacjonował w Kargowej. 20 maja 1945 pułk przeszedł do obrony granicy na Nysie Łużyckiej. Obsadził 25-kilometrowy odcinek od Zasiek do Mużakowa. Sztab stacjonował w Tuplicach[5].
W październiku 1946 36 pp został czasowo podporządkowany dowódcy 9 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty i działał na terenie województwa rzeszowskiego przeciw oddziałom UPA. Kilka tygodni później wrócił w skład macierzystej dywizji i przetransportowany został do Łowicza. Tam zajął „czerwone koszary”, w których to przed wojną stacjonował 10 pułk piechoty. Rozpoczął służbę garnizonową i szkolenie rekrutów[6].
Na podstawie rozkazu MON nr 0046/Org. z 30 marca 1949 dowódca 8 DP przekazał 36 pułk piechoty – JW 1784 Łowicz w podporządkowanie dowódcy 2 DP. Tym samym rozkazem przedyslokowany został do Lublińca i zakwaterowany przy ul. 15 Grudnia, a później przy Sobieskiego.
Rozkazem MON nr 0026/Org. z 4 września 1956 pułk podporządkowano dowódcy 7 Dywizji Piechoty z Nysy. 7 Dywizja w tym czasie reorganizowała się i przejęła nazwę rozwiązywanej 2 Dywizji Piechoty z Częstochowy. W tym samym został skadrowany i przekształcany w 36 pułk zmechanizowany. W kolejnych miesiącach rozwiązany.
Tradycje
Na podstawie rozkazu nr 07/MON Ministra Obrony Narodowej z 4 maja 1967 w sprawie przekazania jednostkom wojskowym historycznych nazw i numerów oddziałów frontowych oraz ustanowienia dorocznych świąt jednostek (Dz. Rozk. Tjn. MON Nr 5, poz. 21) nazwę 36 Łużyckiego pułku zmechanizowanego przyjął 39 pułk zmechanizowany z Trzebiatowa.
WandaBigoszewska,HenrykWiewióra:Sztandary ludowego Wojska Polskiego 1943 – 1974.Warszawa:Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,1974.
MieczysławJuchniewicz:36 Łużycki.Warszawa:Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,1975.
StanisławKomornicki:Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty.Warszawa:Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,1965.
JerzyKajetanowicz:Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie.Toruń; Łysomice:Europejskie Centrum Edukacyjne,2005. ISBN83-88089-67-6.
StanisławRzepski:8 Dywizja Piechoty. Z dziejów 8 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty im. Bartosza Głowackiego.Warszawa:Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,1970.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.jpg)
