36 Brygada Zmechanizowana

36 Brygada Zmechanizowana Legii Akademickiej – dawny związek taktyczny wojsk zmechanizowanych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej

36 Brygada Zmechanizowana

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1996
Rozformowanie	2008
Patron	Legia Akademicka
Tradycje
Święto	3 czerwca
Rodowód	36 Pułk Zmechanizowany 3 Brygada Pancerna (III RP)
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Piotr Czerwiński
Ostatni	płk Ryszard Szczepiński
Organizacja
Numer	JW 1879[1]
Dyslokacja	Trzebiatów, ul. Zagórska 21
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Wojska zmechanizowane
Podległość	12 Dywizja Zmechanizowana[2]

W tym budynku stacjonował sztab brygady

Formowanie i zmiany organizacyjne

Powstała w 1994 w wyniku przekształcenia 36 pułku zmechanizowanego Legii Akademickiej w 3 Brygadę Pancerną. Następnie przemianowana na 36 Brygadę Pancerną. Brygada wchodziła w skład 8 Bałtyckiej Dywizji Obrony Wybrzeża^[3]. Po przekazaniu brygady do 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej (1 stycznia 1998), przeformowano ją na zmechanizowany związek taktyczny. Brygada przyjęła nazwę 36 Brygada Zmechanizowana^[4].

W dniu 31.12.2008 brygada została rozformowana. W jej miejsce utworzono 3 batalion zmechanizowany 7 Brygady Wojsk Obrony Wybrzeża. Batalion ten przejął sztandar i tradycje 36 Brygady Zmechanizowanej.

Tradycje

Brygada przejęła tradycje następujących jednostek^[5]:

• Gwardii Narodowej Warszawskiej
• 36 pułku piechoty Legii Akademickiej
• 36 Łużyckiego pułku zmechanizowanego
• 36 pułku zmechanizowanego Legii Akademickiej
• 3 Brygady Pancernej
• 36 Brygady Pancernej

Sztandar 36 Brygady Zmechanizowanej udekorowany jest Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy, który otrzymał 36 pułk piechoty Armii Krajowej za udział w powstaniu warszawskim. Order nadał Prezydent RP na uchodźstwie w 1966. Przeniesiony został na sztandar 36 BZ LA przez Kapitułę Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Święto brygady obchodzone było 3 czerwca w rocznicę boju 36 pp pod Duniłowiczami w 1920. (święto 36 pp LA w okresie międzywojennym).

Geneza nazwy Legii Akademickiej

36 pułk piechoty powstał w listopadzie 1918 z ochotniczego zaciągu studentów uczelni warszawskich: Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki, Akademii Rolniczej i SGH. Pod koniec 1921 pułk otrzymał sztandar, będący darem młodzieży akademickiej i władz wyższych uczelni Warszawy. W 1929 jednostka otrzymała nazwę: 36 pułk piechoty Legii Akademickiej.

Struktura organizacyjna (2006)

• dowództwo i sztab
• batalion dowodzenia
• batalion zmechanizowany
• batalion czołgów (skadrowany)
• dywizjon artylerii samobieżnej (skadrowany)
• dywizjon przeciwlotniczy
• kompania rozpoznawcza
• kompania saperów
• kompania remontowa
• kompania zaopatrzenia

Uzbrojenie: bojowe wozy piechoty BWP-1, czołgi T-72, samobieżne haubice 2S1 Goździk, 120 mm moździerze, armaty przeciwlotnicze ZU-23-2 "Hibneryt", kierowane pociski przeciwlotnicze 9K32 Strzała-2, Broń strzelecka: karabinek AKM i jego odmiany, 7,62 mm km PKM i jego odmiany, 7,62 mm kbw SWD

Dowódcy

• płk dypl. Piotr Czerwiński
• płk dypl. Paweł Lamla
• płk dypl. Ryszard Witwicki (– 20.01.2006)
• płk dypl. Dariusz Kinast (20.01.2006 – 04.08.2006)
• płk dypl. Stanisław Rasiński (04.08.2006 – ?)
• płk dypl. Witold Kudryk (? – 11.04.2008)
• płk dypl. Ryszard Szczepiński – (11.04.2008 – 31.12.2008)

Przekształcenia

39 pułk piechoty → 39 zmotoryzowany pułk piechoty → 39 pułk zmechanizowany → 36 Łużycki pułk zmechanizowany → 36 pułk zmechanizowany Legii Akademickiej → 3 Brygada Pancerna → 36 Brygada Pancerna → 36 Brygada Zmechanizowana → 3 batalion zmechanizowany Legii Akademickiej

Przypisy

1. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
2. Wojtaszak i Kozłowski 2001 ↓, s. 225.
3. Wojtaszak i Kozłowski 2001 ↓, s. 224.
4. Kozłowski 2012 ↓, s. 354.
5. Ciechanowski 2018 ↓, s. 156.

Bibliografia

• Grzegorz Ciechanowski: Tradycje wojskowe związków taktycznych Wojsk Lądowych na Pomorzu Zachodnim. W: Pomorze militarne. Stulecie odrodzenia polski a region. T. IX. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo „Pogranicze”, 2018. ISBN 978-83-89341-98-3.
• Edward Kospath-Pawłowski: 8 dywizja piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1995. ISBN 83-85621-71-7. Brak numerów stron w książce
• Kazimierz Kozłowski: Pomorze Zachodnie w latach 1945 – 2010. T. I. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2012. ISBN 978-83-7241-870-8.
• Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.