jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Świętajno Naterskie (lub Jezioro Naterskie[3], niem. Nattern See[4]) – jezioro rynnowe w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Gietrzwałd[5].
 | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
115,9 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
73,7 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
5000 m |
| Objętość |
3703,2 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Klasa jakości wody |
III (2015)[1] |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Gietrzwałd  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego  | |
 53°43′33″N 20°22′07″E | |
Jezioro leży na Pojezierzu Olsztyńskim, natomiast w regionalizacji przyrodniczo-leśnej – w mezoregionie Puszcz Mazurskich[6], w dorzeczu Giłwa–Pasłęka. Znajduje się około 10 km w kierunku południowo-zachodnim od Olsztyna, na północ od Jeziora Wulpińskiego. Nad wschodnimi brzegami leży wieś Naterki. Jezioro jest zasilane kilkoma niewielkimi ciekami, a wody są odprowadzane na zachodzie w kierunku Jeziora Wulpińskiego[7] poprzez Kanał Siła[2]. Zlewnia całkowita jeziora wynosi 11,7 km², natomiast bezpośrednia 2,1 km²[2].
Linia brzegowa niezbyt rozwinięta, regularna. Zbiornik wodny leży w otoczeniu pól i łąk, lasy jedynie na północy i południu. Brzegi zróżnicowane – wysokie i strome lub łagodnie wznoszące się, a wręcz płaskie. Ławica przybrzeżna piaszczysta, dno muliste[7]. Kształt wydłużony w kierunku z północnego zachodu na południowy wschód[2].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6a)[8].
Zbiornik wodny według typologii rybackiej jezior zalicza się do sandaczowych[7].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Wulpińskie nr 5[9]. Na akwenie obowiązuje strefa ciszy[10].
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 73,7 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 5,0 m, a maksymalna – 9,7 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 115,9 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 3703,2 tys. m³[3]. Maksymalna długość jeziora to 2200 m, a szerokość 530 m. Długość linii brzegowej wynosi 5000 m[7].
Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 opracowanych w Państwowym Układzie Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 70,0 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 115,9 m n.p.m.[3]
W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. szczupak, leszcz, płoć i sandacz. Wśród ubogiej roślinności przybrzeżnej porastającej brzegi w sposób nieregularny dominuje trzcina i sitowie. Wśród roślinności zanurzonej, bujniejszej w północnej części, przeważa wywłócznik[7].
Jezioro leży na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Pasłęki o łącznej powierzchni 43 420,82 ha[11].
W 2015 roku stan ekologiczny jeziora został określony jako umiarkowany, co oznacza III klasę jakości wód[1].
Jezioro po raz pierwszy wzmiankowano w 1349 roku jako Swyntheynen[12][13]. W 1363 w kontekście akwenu wymieniono nazwę Swyntheyn, a w 1417 Swynteyn. Według Grzegorza Białuńskiego jezioro było położone na pograniczu Pogezanii i Galindii. Zbiornik wodny miał prawdopodobnie charakter kultowy dla Prusów[13].
