Płoć

Płoć^[3], płotka^[4] (Rutilus rutilus) – gatunek ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae).

Ten artykuł dotyczy ryby. Zobacz też: Płoć (ujednoznacznienie).

Płoć

Rutilus rutilus[1]
(Linnaeus, 1758)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Rutilus
Gatunek	płoć
Synonimy Cyprinus jaculus Jurine, 1825 Cyprinus lacustris Pallas, 1814 Cyprinus rubellio Leske, 1774 Cyprinus rutilus Linnaeus, 1758 Cyprinus ruttilus Linnaeus, 1758 Gardonus pigulus Bonaparte, 1845 Gardonus ruboculus Walecki, 1863 Leuciscus jurinii Dybowski, 1862 Leuciscus lividus Heckel, 1843 Leuciscus pallens Blanchard, 1866 Leuciscus pausingeri Heckel, 1843 Leuciscus pigus dojranensis Karaman, 1928 Leuciscus prasinus Agassiz, 1835 Leuciscus rutiloides Selys-Longchamps, 1842 Leuciscus rutilus (Linnaeus, 1758) Leuciscus rutilus aurata Fatio, 1882 Leuciscus rutilus auratus Yakovlev, 1873 Leuciscus rutilus bolmensis Malm, 1877 Leuciscus rutilus communis Rossikov, 1895 Leuciscus rutilus communis Yakovlev, 1873 Leuciscus rutilus daugawensis Dybowski, 1862 Leuciscus rutilus fluviatilis Yakovlev, 1873 Leuciscus rutilus terekensis Rossikov, 1895 Leuciscus rutilus vobla Dikson, 1909 Leuciscus selysii Selys-Longchamps, 1842 Leucos cenisophius Bonaparte, 1845 Leucos pigulus Bonaparte, 1844 Rutilus rutilus aralensis Berg, 1916 Rutilus rutilus bucharensis Nikolsky, 1933 Rutilus rutilus carpathorossicus Vladykov, 1930 Rutilus rutilus fluviatilis (Berg, 1949) Rutilus rutilus frici Misik, 1957 Rutilus rutilus goplensis Stangenberg, 1938 Rutilus rutilus lacustris Pallas, 1814 Rutilus rutilus mariza Drensky, 1926 Rutilus rutilus rutilus (Linnaeus, 1758) Rutilus rutilus schelkovnikovi Derjavin, 1926 Rutilus rutilus sucharensis Stangenberg, 1938 Rutilus rutilus uzboicus Berg, 1932 Rutilus rutilus vegariticus Stephanidis, 1950 Rutilus vegariticus Stephanidis, 1950
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski

Występowanie

Występuje w całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego, zlewiska Adriatyku, Grecji oraz północnej Skandynawii, na wschodzie sięga daleko w głąb Azji. Występuje we wszystkich wodach słodkich w Polsce (w rzekach, jeziorach i stawach, z wyjątkiem gór), także w wodach przybrzeżnych Bałtyku.

Inne, dawne nazwy płoci to: wandrówka, srebrzatka, ramiennica.^{[potrzebny przypis]}

Tryb życia

Żyją w stadach, żerują gromadnie. Ryby te są płochliwe i bardzo ostrożne. Osiągają: 30–40 (maksymalnie 50) cm długości, 0,5–2 kg masy ciała. Niektóre z płoci żerują w morzu, a trą się w wodach słodkich – jest to anadromiczna forma płoci występująca w Bałtyku. Stanowi pokarm dla szczupaków, sandaczy, sumów oraz boleni.

Cechy morfologiczne

Głowa płoci

Ciało krótkie, wysoko wygrzbiecone, bocznie ścieśnione, w wodach ubogich w pokarm bardziej wysmukłe. Głowa krótka, szczęka nieco wysunięta przed mały, końcowo położony otwór gębowy. Płetwy piersiowe najdłuższymi promieniami sięgają nasad płetw brzusznych. Grzbiet ciemnobrązowy lub szaroczarny z niebieskawym lub zielonkawym połyskiem, boki jasnosrebrzyste, brzuch biały. Płetwa grzbietowa i ogonowa są szare z czerwonawym odcieniem, inne płetwy czerwonawe. Tęczówka oka czerwona.

Odżywianie

Zjada pokarm roślinny i zwierzęcy. Rodzaje pokarmu i żerowiska zmienia kilkakrotnie. Narybek żywi się planktonem skorupiakowym na płyciznach; roczniaki przechodzą na pokarm denny – skorupiaki, mniejsze larwy owadów oraz glony i inne rośliny. Przy długości około 20 cm płoć zaczyna odżywiać się mięczakami, głównie racicznicami.

Podgatunki

Wyróżniono liczne podgatunki płoci, m.in.:

• płoć aralska^[3] (Rutilus rutilus aralensis) – Jezioro Aralskie
• płoć karpacka^[4] (Rutilus rutilus carpathorossicus) – dorzecze Dunaju
• płoć rzeczna^[4], sieruszka^[5] (Rutilus rutilus fluviatilis) – dorzecze Peczory, Uralu i Wołgi
• płoć syberyjska^[3], czebak^[5] (Rutilus rutilus lacustris) – jeziora i rzeki Syberii
• płoć uzbojska^[4] (Rutilus rutilus uzboicus) – jeziora w Dolinie Uzboj
• płoć zakaukaska^[3] (Rutilus rutilus schelkovnikovi) dorzecze rzeki Kury

Rozród

Samice osiągają dojrzałość płciową w 3–4 roku życia, przy długości około 10 cm, samce o rok wcześniej. Tarło odbywa się zazwyczaj na przełomie kwietnia i maja przy temperaturze 15–16 °C. Ikra ginie przy temperaturze poniżej 8 °C. Składana jest na różnym podłożu, zazwyczaj są to rośliny podwodne, stare liście i łodygi trzcin; z ich braku mogą to być kamienie. Ikra trzyma się podłoża dzięki specjalnym kosmkom. Samica o długości 10 cm składa około 2500 ziaren ikry. Wylęg następuje po upływie około 12 dni. Po około 20 dniach wylęg napełnia pęcherz pławny i rozpoczyna aktywne życie. Ciało pokrywa się łuską przy długości około 5 cm. Płoć rośnie wolno, w wieku 10 lat osiąga długość 22 cm. Żyje 15–18 lat.

Znaczenie gospodarcze

W niektórych regionach ma dość duże znaczenie gospodarcze. Chętnie poławiana przez wędkarzy na spławik i grunt.

Płocie na wystawie Subaqueous Vltava w Pradze

Ochrona

Wymiar ochronny	brak lub 15 cm w zależności od okręgu PZW[6]
Okres ochronny	brak

Wędkarski Rekord Polski wagowy: 2,20 kg i 53 cm (1963)^[7].

Zobacz też

• ryby Polski