R

Bokstaven R (r) er den 18. bokstaven i det latinske alfabetet og den 17. bokstaven i det greske alfabetet (Ρ, ρ). Bokstaven stammar frå det fønikiske alfabetet. Det semittiske namnet er resh, som tyder hovud, og i den opphavlege biletskrifta viste teiknet eit hovud. Grekarane kalla han rho og romarane er. Det matematiske teiknet for rot, √, er i røynda ein r og forkorting for det latinske radix, som tyder «rot».

Alfabetet
A	B	C	D	E
F	G	H	I	J
K	L	M	N	O
P	Q	R	S	T
U	V	W	X	Y
Z	Æ	Ø	Å

Runealfabetet har r som femte rune i første ætt. I norsk vert han vanlegvis uttalt med tungespissen som vibrerer eller slår mot området bak fortennene («rulle-r»), eller med drøvelen mot baktunga («skarre-r»).

R kan stå for

• registrert varemerke (vanlegvis med ein liten ring rundt: ®)
• eit programmeringsspråk, sjå programmeringsspråket R
• symbol for eininga røntgen og rayleigh.
• R er symbol for resistans og for den molare gasskonstanten, lik 8,31451 J/(mol · K).
• i matematikksymbol for mengda av alle reelle tal
• engelsk forkorting som ofte tyder royal (kongeleg) som i R.A.F. (Royal Air Force). I geografiske namn tyder det river eller «elv» (R. Tyne).
• latinsk forkorting som står for rarus, 'sjeldan'; recipe, 'ta' (på legereseptar); regina, regnum, respublica, rex, Roma, Romanus og fleire.
• jødisk forkorting for rabbi.
• i gregoriansk song forkorting for responsum («svar»).
• i musikk forkorting for ripieno, som tyder «full», «med alle stemmer» eller «fullt orkester».
• på urverk ei forkorting for retarder (fransk for «minske farten»).
• forkorting for ordensgraden riddar.

Kjelder

• «R – bokstaven» i Store norske leksikon, snl.no.