planteart From Wikipedia, the free encyclopedia
Haustingefær (Hedychium coronarium) er ei plante i haustingefærslekta i ingefærfamilien.[1] Arten kjem opphavleg frå Sør-Asia.[2]
| Haustingefær | |
 Haustingefær | |
| Status | |
| Status i verda: Datamangel Status i Noreg: Framandart som ikkje er risikovurdert | |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Overrekkje: | Landplantar Embryophytes |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Ingefærordenen Zingiberales |
| Familie: | Ingefærfamilien Zingiberaceae |
| Slekt: | Haustingefærslekta Hedychium |
| Art: | Haustingefær H. coronarium |
| Vitskapleg namn | |
| Hedychium coronarium J.Koenig, 1783 | |
Haustingefær veks typisk i skog.[3] Planta stammar frå lauvskog i Aust-Himalaya som ein finn i India (Sikkim og Tripura), Bangladesh, Nepal og Bhutan, heilt nord i Myanmar og Thailand, sørlege Kina (Yunnan, Sichuan, Hunan, Guangxi og Guangdong) og Taiwan.[3][4] Ho finst no ei rekkje andre stader i verda.
Haustingefær er nasjonalblome på Cuba, der han er kjend som mariposa (bokstaveleg 'sommarfugl') på grunn av forma si. Kvinner pleidde å pynta seg med den velluktande blomen i kolnitida, og skal ha brukt blonmane til å skjula hemmelege meldingar under frigjeringskrigane på 1800-talet.[5] Planta finst forvilla i det kjølige, fuktige fjellområdet i Sierra del Rosario i Pinar del Rio-provinsen i vest, Escambrayfjella sentralt på øya og i Sierra Maestra heilt i aust.
I Noreg er arten ein framandart som er innført som prydplante og som vart funnen forvilla ved Drammen i 2006 og 2007.[2] I Framandartslista 2018 er arten ikkje risikovurdert (NR).[6]
Utanfor det opphavlege utbreiingsområdet kan haustingefær opptre som invasiv art i bekk- og sumpområde. Er han fyrst etablert kan han vera vanskeleg å få bort på grunn av vegetativ reproduksjon gjennom underjordiske rotknollar.[7] Han vart innført til Brasil under slavetida, der blada skal ha blitt brukt av afrikanske slavar til liggeunderlad, og finst no forvilla i delstaten Rio de Janeiro (der han er rekna som invasiv), Bahia og Espírito Santo.[7][8] Arten vart innført som prydplante til Hawaii kring 1888 av kinesiske innvandrarar, og er no rekna som ein invasiv art i fuktige og våte delar av Maui og øya Hawaii.[9] Haustingefær er også rekna som invasiv i Sør-Afrika, der han er erklært som ugras og auking av planta er ulovleg.[10] Han er også invasive på Ny-Caledonia.[11]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
