Galmaarden
gemeente in Vlaams-Brabant, België Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
gemeente in Vlaams-Brabant, België Van Wikipedia, de vrije encyclopedie
Galmaarden (Frans: Gammerages) is een plaats en gemeente in het Pajottenland, provincie Vlaams-Brabant in België. De gemeente bestaat naast Galmaarden nog uit de deelgemeenten Tollembeek en Vollezele en telt ruim 8900 inwoners.
Gemeente in België | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | Vlaanderen | ||
Provincie | Vlaams-Brabant | ||
Arrondissement | Halle-Vilvoorde | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
35,29 km² (2022) 83,24% 10,85% 5,91% | ||
Coördinaten | 50° 45' NB, 3° 58' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
8.931 (01/01/2024) 49,68% 50,32% 253,09 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw – 0-17 jaar – 18-64 jaar – 65 jaar en ouder |
(01/01/2024) 19,48% 59,66% 20,86% | ||
Buitenlanders | 3,18% (01/01/2024) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Ludo Persoons (CD&V) | ||
Bestuur | CD&V | ||
Zetels CD&V N-VA GB.G VB |
19 11 6 1 1 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 23.376 euro/inw. (2021) | ||
Werkloosheidsgraad | 3,4% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 1570 1570 1570 |
Deelgemeente Galmaarden Tollembeek Vollezele | ||
Zonenummer | 054 | ||
NIS-code | 23023 | ||
Politiezone | Pajottenland | ||
Hulpverleningszone | Vlaams-Brabant West | ||
Website | Officiële website | ||
Detailkaart | |||
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant | |||
|
De oudste vermelding van Galmaarden komt voor in de stichtingsoorkonde van Geraardsbergen van 1068. Het grondgebied van Galmaarden bevond zich van de karolingische tijden tot de elfde eeuw in de Brabantgouw. Toen veroverde de gouwgraaf van de Henegouw, die ten zuiden van de Hene lag, een deel van de gouw Brabant. Binnen het graafschap Henegouwen behoorde Galmaarden tot de kasselrij Aat.
De Keure van Galmaarden dateert van 1330 en het Marktrecht van 1381. Jean de Montignies-saint-Christophe verleende de Galmaardenaren een vrijheidsoorkonde waardoor allerlei feodale verplichtingen werden afgeschaft. In de late middeleeuwen had de stad van Gaumerage een zeker belang als centrum van lakennijverheid.
In de 13de eeuw behoorde Galmaarden tot het rechtstreekse bezit van de Henegouwse heren de Braine (graafschap Henegouwen), in de 14de eeuw tot de Montignies-Saint-Christophe. Sinds 1439 was familie de Hennin-Liétard eigenaar van de heerlijkheid. In 1606 werd Galmaarden gekocht door Jean de Richardot, wiens zoon Guillaume in 1623 verheven werd tot graaf van Galmaarden door de Spaanse koning Filips IV. Na uitsterven van het geslacht de Richardot ging Galmaarden in 1752 na openbare verkoop over naar Paul Antoine Walckiers. Zijn zoon Jean Joseph Walckiers zou de laatste heer van Galmaarden zijn, daar de feodale structuren afgeschaft werden nadat onze gewesten ingelijfd werden bij de Franse republiek in 1795.[1]
Op geestelijk vlak behoorde de St-Pietersparochie van Galmaarden tot het aartsbisdom Kamerijk. Ook de benedictinessen van de abdij van Vorst bezaten belangrijk rechten op het dorp. Na het concordaat van 1802 kwam de parochie onder het aartsbisdom Mechelen te vallen.
Vanaf 1795 maakte Galmaarden deel uit van het kanton Herne in het Dijledepartement,[2] later de Nederlandse provincie Zuid-Brabant (1814) en kortweg Brabant (1831). In 1977 fusioneerde Galmaarden met de aangrenzende gemeenten Tollembeek en Vollezele. Sinds 1 januari 1995 behoort Galmaarden tot de provincie Vlaams-Brabant.
In de 20e eeuw werd Galmaarden meer en meer verstedelijkt. Er zijn veel pendelaars die in Brussel werken.
Op 1 januari 2025 fuseert Galmaarden samen met de gemeenten Gooik en Herne tot de gemeente Pajottegem.
Naast Galmaarden zelf bestaat de gemeente uit de dorpen Tollembeek en Vollezele. Daarnaast zijn er ook nog de gehuchten Sint-Paulus, Gemelingen, Rode, Wilderen en Bruinsbroek.
# | Naam | Opp. (km²) | Inwoners (2020) | Inwoners per km² | NIS-code |
---|---|---|---|---|---|
1 | Galmaarden | 11,69 | 3.707 | 317 | 23023A |
2 | Tollembeek | 13,94 | 1.967 | 204 | 23023C |
3 | Vollezele | 9,66 | 3.162 | 227 | 23023B |
De gemeente wilt na de lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 fuseren met Gooik en Herne.
De rivier de Mark stroomt vanuit Herne de deelgemeente Tollembeek binnen en vloeit dan via de dorpskern van Galmaarden en het gehucht Sint-Paulus naar Viane.
Galmaarden wordt ontsloten door spoorlijn 123 die in de gemeente station Galmaarden en station Tollembeek verbindt met Geraardsbergen en Denderleeuw enerzijds en Edingen, Halle en Brussel anderzijds.
Het hoogste punt van Galmaarden is de top van de Bosberg. Deze heuvel was meermaals de scherprechter in het voormalige circuit van de Ronde van Vlaanderen.
Galmaarden ligt in het Pajottenland op een leemplateau en de hoogte bedraagt 25-108 meter. De Mark stroomt door Galmaarden.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden | ||
---|---|---|
jaar | Aantal[6] | Evolutie: 1992=index 100 |
1992 | 7.324 | 100,0 |
1993 | 7.406 | 101,1 |
1994 | 7.444 | 101,6 |
1995 | 7.494 | 102,3 |
1996 | 7.531 | 102,8 |
1997 | 7.640 | 104,3 |
1998 | 7.631 | 104,2 |
1999 | 7.658 | 104,6 |
2000 | 7.741 | 105,7 |
2001 | 7.796 | 106,4 |
2002 | 7.852 | 107,2 |
2003 | 7.882 | 107,6 |
2004 | 7.906 | 107,9 |
2005 | 8.018 | 109,5 |
2006 | 8.058 | 110,0 |
2007 | 8.158 | 111,4 |
2008 | 8.287 | 113,1 |
2009 | 8.310 | 113,5 |
2010 | 8.398 | 114,7 |
2011 | 8.515 | 116,3 |
2012 | 8.535 | 116,5 |
2013 | 8.588 | 117,3 |
2014 | 8.557 | 116,8 |
2015 | 8.632 | 117,9 |
2016 | 8.670 | 118,4 |
2017 | 8.702 | 118,8 |
2018 | 8.725 | 119,1 |
2019 | 8.746 | 119,4 |
2020 | 8.836 | 120,6 |
2021 | 8.814 | 120,3 |
2022 | 8.806 | 120,2 |
2023 | 8.912 | 121,7 |
2024 | 8.931 | 121,9 |
Partij | 10-10-1976[7] | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006[8] | 14-10-2012[9] | 14-10-2018 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 17 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | % | 19 | |
CVP1 / CD&V2 | 53,781 | 10 | 63,221 | 14 | 70,611 | 14 | 72,661 | 15 | 72,141 | 15 | 78,542 | 16 | 56,782 | 14 | 53,42 | 11 | |
PVV1 / PVV-SPA / VLD2 / KartelB / Open Vld3 / Gemeentebelangen GalmaardenC | 15,931 | 2 | 20,051 | 3 | 29,39A | 5 | 17,382 | 3 | 17,642 | 3 | 21,46B | 3 | 6,653 | 0 | 9,6 | 1C | |
SP1 / PPV-SPA / Anders2 / KartelB / sp.a3 / Gemeentebelangen GalmaardenC | - | 16,731 | 2 | 9,961 | 1 | 10,222 | 1 | 7,163 | 0 | ||||||||
N-VA | - | - | - | - | - | - | 25,5 | 5 | 28,8 | 6 | |||||||
Vlaams Belang | - | - | - | - | - | - | 3,9 | 0 | 8,2 | 1 | |||||||
DFL | 30,29 | 5 | - | - | - | - | - | - | - | ||||||||
Totaal stemmen | 5067 | 5226 | 5451 | 5681 | 5898 | 6192 | 6383 | 6424 | |||||||||
Opkomst % | 96,94 | 96,34 | 95,84 | 96,58 | 94,94 | 94,7 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 1,36 | 2,54 | 3,25 | 3,68 | 2,93 | 4,26 | 2,88 | 4,1 |
De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt. De grootste partij staat in kleur.
De gemeente zal na de lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 onder de naam Pajottegem fuseren met Gooik en Herne.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.