Remove ads
Bab XI Piagam Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu mentakrifkan wilayah bukan pemerintahan sendiri (NSGT) sebagai wilayah "yang rakyatnya belum mencapai pemerintahan sendiri sepenuhnya". Dalam dunia nyata, NSGT ialah wilayah yang dianggap oleh Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNGA) sebagai "tidak berkerajaan sendiri". Bab XI Piagam PBB juga termasuk "Deklarasi mengenai Wilayah Bukan Pemerintahan Sendiri," bahawa kepentingan penduduk wilayah tanggungan adalah paling utama dan memerlukan negara anggota Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu yang mengawal wilayah tersebut untuk mengemukakan laporan maklumat tahunan mengenai pembangunan wilayah tersebut. Sejak 1946, UNGA telah mengekalkan senarai wilayah bukan pemerintahan sendiri di bawah kawalan negara anggota. Sejak penubuhannya, berpuluh-puluh wilayah telah dialih keluar daripada senarai, biasanya apabila mereka mencapai kemerdekaan atau pemerintahan sendiri dalaman, manakala wilayah lain ditambah apabila negara pentadbir baharu menyertai PBB atau pihak UNGA menilai semula status wilayah tertentu.
Sejak 1961, senarai itu telah dikekalkan oleh Jawatankuasa Khas Penyahjajahan.
Remove ads
Bab XI Piagam PBB mengandungi Deklarasi Berkenaan Wilayah Bukan Pemerintahan Sendiri.[1] Perkara 73(e) menghendaki negara anggota PBB melaporkan kepada PBB setiap tahun mengenai pembangunan NSGT di bawah kawalan mereka. Daripada laporan awal oleh lapan negara anggota (Australia, Belgium, Denmark, Perancis, Belanda, New Zealand, United Kingdom dan Amerika Syarikat), satu senarai telah disusun pada tahun 1946 yang menyenaraikan 72 NSGT.[2][3] Dalam beberapa keadaan, negara pentadbir kemudiannya dibenarkan untuk mengeluarkan wilayah tanggungan daripada senarai, sama ada secara unilateral (seperti dalam kes wilayah luar negara Perancis seperti Polinesia Perancis) [4] [5] atau melalui undian Perhimpunan Agung (seperti dalam kes Puerto Rico, Greenland, Antilles Belanda dan Suriname).
Senarai ini mengambil asal-usulnya dari zaman penjajahan dan konsep Piagam wilayah tidak berkerajaan sendiri . Apabila semakin banyak negara yang pernah dijajah menjadi ahli PBB, Perhimpunan Agung semakin menegaskan kuasanya untuk meletakkan wilayah tambahan dalam senarai dan berulang kali mengisytiharkan bahawa hanya Perhimpunan Agung yang mempunyai kuasa untuk membenarkan sesuatu wilayah dikeluarkan daripada senarai apabila mencapai mana-mana. status selain kemerdekaan penuh. Sebagai contoh, apabila Portugal menyertai Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, ia menegaskan bahawa ia tidak mengawal mana-mana wilayah yang tidak berkerajaan sendiri, dengan mendakwa bahawa kawasan seperti Angola dan Mozambique adalah sebahagian daripada negara Portugis, tetapi Perhimpunan Agung menolak kedudukan ini. Begitu juga, Sahara Barat telah ditambah pada tahun 1963 apabila ia adalah jajahan Sepanyol . Begitu juga dengan Namibia, yang dilihat, kerana statusnya dahulu sebagai wilayah mandat Liga Bangsa-Bangsa, sebagai peninggalan warisan penjajah Jerman di Afrika, sehingga ia dikeluarkan pada tahun 1990 selepas kemerdekaannya. Satu set kriteria untuk menentukan sama ada sesuatu wilayah itu dianggap "tidak berkerajaan sendiri" telah ditubuhkan dalam Resolusi Perhimpunan Agung 1541 (XV) 1960. [6] Juga pada tahun 1960, Perhimpunan Agung menerima pakai Resolusi 1514 (XV), mengisytiharkan "Deklarasi Pemberian Kemerdekaan kepada Negara dan Rakyat Kolonial", yang mengisytiharkan bahawa semua wilayah yang tidak memerintah dan wilayah amanah yang tinggal berhak untuk menentukan nasib sendiri. dan kemerdekaan . Pada tahun berikutnya, Perhimpunan Agung menubuhkan Jawatankuasa Khas Mengenai Situasi Berkenaan dengan Pelaksanaan Deklarasi Pemberian Kemerdekaan kepada Negara dan Rakyat Kolonial (kadangkala dirujuk sebagai Jawatankuasa Khas Dekolonisasi, atau "Jawatankuasa 24" kerana sepanjang sejarahnya, jawatankuasa itu terdiri daripada 24 ahli), yang mengkaji keadaan di wilayah yang tidak berkerajaan sendiri setiap tahun dan melaporkan kepada Perhimpunan Agung. Senarai yang disemak pada tahun 1963 menyenaraikan 64 NSGT.
Remove ads
| Wilayah | Negara pentadbir | Status tempatan | Penuntut lain | Populasi | Luas | Referendum |
|---|---|---|---|---|---|---|
 Samoa Amerika |
 Amerika Syarikat |
Wilayah tak diperbadankan dan tak terancang | Tiada | 55,519 | 200 km2 (77 mi2) | Tiada |
 Anguilla |
 United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 14,108 | 96 km2 (37 mi2) | Tiada |
 Bermuda |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 62,000 | 57 km2 (22 mi2) | 1995; 74% menentang kemerdekaan.[7] |
 Kepulauan Virgin British |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 28,103 | 153 km2 (59 mi2) | Tiada |
 Kepulauan Cayman |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 55,500 | 264 km2 (102 mi2) | Tiada |
 Kepulauan Falkland |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri |  Argentina |
2,500 | 12,173 km2 (4,700 mi2) | 1986 dan 2013; referendum sama ada ingin memasuki pentadbiran Argentina. Dalam kedua-duanya, rakyat memutuskan untuk kekal di bawah British.[8][9] |
 Polinesia Perancis[A] |
 Perancis |
Wilayah seberang | Tiada | 271,000 | 4,000 km2 (1,544 mi2) | Tiada |
 Gibraltar |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri |  Sepanyol |
29,752 | 6 km2 (2 mi2) | 1967 dan 2002; kedua-duanya memihak terhadap British.[11][12] |
 Guam |
Amerika Syarikat |
Wialyah tak diperbadankan dan terancang | Tiada | 159,358 | 540 km2 (208 mi2) | 1976,[13] dua kali pada 1982;[14][15] ketiga-tiga referendum menyokong penambahbaikan status Komanwel dalam pentadbiran AS |
 Montserrat |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 5,000 | 103 km2 (40 mi2) | Tiada |
 New Caledonia |
Perancis |
Kelompok sui generis | Tiada | 252,000 | 18,575 km2 (7,172 mi2) | 1987[16] 2018,[17] 2020,[18] dan 2021;[19] semua referendum menolak kemerdekaan. |
 Kepulauan Pitcairn[B] |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 50 | 36 km2 (14 mi2) | Tiada |
 Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha[C] |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 5,396 | 310 km2 (120 mi2) | Tiada |
 Tokelau |
 New Zealand |
Wilayah | Tiada | 1,411 | 12 km2 (5 mi2) | 2006 dan 2007, kedua-duanya sipi-sipi kurang daripada majoriti dua pertiga yang diperlukan.[20][21] |
 Kepulauan Turks dan Caicos |
United Kingdom |
Wilayah Luar Negeri | Tiada | 31,458 | 948 km2 (366 mi2) | Tiada |
 United States Virgin Islands |
Amerika Syarikat |
Wilayah tak diperbadankan dan terancang | Tiada | 106,405 | 352 km2 (136 mi2) | 1993; status quo diterima majoriti, tetapi ditolak kerana kekurangan undi.[22] |
| Sahara Barat[D] | Sepanyol (bekas) |
Dipertikai |  Maghribi Republik Demokratik Arab Sahrawi |
619,060 | 266,000 km2 (102,703 mi2) | Tiada[23] |
Nota
- Dimasukkan semula ke dalam senarai pada 18 Mei 2013 melalui undian Perhimpunan Agung.[10]
- Asalnya Sahara Sepanyol hingga 1976, kini dipertikai.
Remove ads
Senarai itu kekal menjadi kontroversi di beberapa negara atas pelbagai sebab:
Referendum
Satu punca kritikan ialah senarai itu juga termasuk beberapa wilayah tanggungan yang telah memilih secara demokratik untuk mengekalkan status semasa mereka, atau telah mengadakan referendum di mana keperluan kerajaan tempatan tidak memenuhi bilangan undi yang diperlukan untuk menyokong perubahan status atau bilangan pengundi yang mengambil bahagian (cth, di Kepulauan Virgin Amerika Syarikat).
Kepulauan Falkland
Kepulauan Falkland ialah Wilayah Luar Negeri British dengan populasi 2,500 orang serta kerajaan autonomi yang juga dituntut oleh Argentina. Pada Mac 2013, kerajaan Kepulauan Falkland telah menganjurkan referendum mengenai status wilayah tersebut. Dengan peratusan keluar mengundi 92%, 99.8% pengundi kepulauan mengundi untuk mengekalkan status sedia ada, dengan hanya tiga penduduk pulau yang menyokong perubahan.[24]
Gibraltar
Gibraltar sebahagian besarnya adalah wilayah British yang memerintah sendiri di hujung Semenanjung Iberia dengan populasi kira-kira 30,000 orang, dan dituntut oleh Sepanyol. Ia terus disenaraikan sebagai NSGT walaupun penduduknya menyatakan keutamaan dalam dua referendum untuk mengekalkan status quo. Pada 1967, mereka ditanya sama ada untuk mengekalkan status semasa mereka atau menjadi sebahagian daripada Sepanyol. Status quo diutamakan dengan undian 12,138 berbanding 44. Pada 2002, cadangan pentadbiran bersama British-Sepanyol bagi wilayah itu telah ditolak dengan 17,900 undi kepada 187. (Undi "tidak" menyumbang lebih daripada 85% daripada keseluruhan pengundi Gibraltar).[25] PBB tidak mengiktiraf mana-mana referendum, dengan referendum 1967 diisytiharkan bertentangan dengan resolusi PBB sebelumnya.[26] Kerajaan Sepanyol tidak mengiktiraf mana-mana hak penduduk Gibraltar semasa untuk menentukan nasib sendiri, atas alasan bahawa mereka bukan penduduk asal wilayah itu, tetapi penduduk yang dipindahkan oleh kuasa kolonial, United Kingdom.[27]
Daya maju
Kekurangan penduduk dan kawasan darat adalah isu untuk sekurang-kurangnya satu wilayah yang termasuk dalam senarai: wilayah luar negara British Pitcairn Islands, yang mempunyai populasi kurang daripada 50 orang yang berketurunan terutamanya orang asli Polinesia dan pemberontak HMS Bounty. Walau apapun, status kolonial wilayah itu dipertikaikan semasa perbicaraan serangan seksual 2004 di mana tujuh defendan - yang terdiri daripada sepertiga daripada populasi lelaki dewasa - tidak berjaya berhujah bahawa penduduk pulau telah menolak kawalan British sejak pemberontakan 1789 dan, akibatnya, undang-undang jenayah British tidak terpakai kepada mereka. Empat wilayah lain - Tokelau, Montserrat, Kepulauan Falkland dan Saint Helena - juga kekurangan penduduk berbanding negara anggota PBB semasa.
Di samping itu, beberapa wilayah bergantung dari segi kewangan kepada negeri pentadbirannya.
Wilayah autonomi penuh
Wilayah dalam senarai
Wilayah yang pernah dalam senarai
Satu kritikan lain ialah beberapa wilayah yang disenaraikan, seperti Bermuda, Kepulauan Falkland[28] dan Gibraltar,[29][30] menganggap diri mereka sebagai berautonomi sepenuhnya dan berkerajaan sendiri, dengan "kuasa mentadbir" yang ada terhad ke atas perkara seperti pertahanan dan diplomasi. Pada tahun-tahun lepas, terdapat pertikaian berterusan antara beberapa kuasa pentadbiran dan Jawatankuasa Penyahjajahan sama ada wilayah seperti Brunei pramerdeka dan Negara-Negara Bersekutu Hindia Barat masih harus dianggap "tidak berkerajaan sendiri", terutamanya dalam keadaan di mana negara pentadbir bersedia untuk memberikan kemerdekaan sepenuhnya apabila wilayah itu memintanya. Pertikaian ini lenyap apabila wilayah tersebut akhirnya mendapat kemerdekaan penuh.
Dialih keluar dalam keadaan lain
Wilayah yang telah mencapai status yang disifatkan oleh negara pentadbir sebagai berkerajaan sendiri secara seperti Puerto Rico, Antillen Belanda dan Kepulauan Cook telah dikeluarkan daripada senarai, selalunya di bawah tekanan negara pentadbir.
Beberapa wilayah yang telah diilhakkan dan dimasukkan ke dalam rangka kerja undang-undang negara pentadbir (seperti wilayah seberang laut Perancis) dianggap oleh PBB telah dinyahjajahan, kerana mereka kemudiannya tidak lagi membentuk entiti "tidak memerintah sendiri"; populasi mereka diandaikan telah bersetuju untuk bergabung dengan bekas negara induk. Walau bagaimanapun, pada tahun 1961, Perhimpunan Agung mengundi untuk menamatkan layanan ini bagi "wilayah luar negara" Portugal seperti Angola dan Mozambique, yang menjadi tumpuan aktif perhatian PBB sehingga mencapai kemerdekaan pada pertengahan 1970-an.
Wilayah juga telah dialih keluar atas sebab lain. Pada tahun 1972, sebagai contoh, Hong Kong (ketika itu ditadbir oleh United Kingdom) dan Macau (ketika itu ditadbir oleh Portugal) telah dikeluarkan daripada senarai atas permintaan Republik Rakyat China, yang baru sahaja diiktiraf memegang kerusi China di PBB kerana kepercayaan Republik Rakyat China bahawa status mereka harus diselesaikan melalui rundingan dua hala.[31]
Perubahan status
Pada 2 Disember 1986, New Caledonia, sebuah wilayah seberang laut Perancis, telah dimasukkan semula dalam senarai ini, dan dibantah Perancis. Di Perancis, ia mempunyai status collectivité sui generis, atau "komuniti unik" sejak 1999. Di bawah Perjanjian Nouméa 1998, Kongres Wilayah-nya mempunyai hak untuk mengadakan tiga referendum kemerdekaan antara 2014 dan 2018. Referendum pertama diadakan pada 4 November 2018, dengan kemerdekaan ditolak.
Senarai tidak lengkap
Juga kontroversial ialah kriteria yang ditetapkan pada tahun 1960 hingga 1961 oleh Resolusi UNGA 1514 (XV),[32] Resolusi UNGA 1541 (XV), Prinsip 12 Lampiran,[33] dan Resolusi UNGA 1654 (XVI)[34] yang hanya tertumpu kepada tanah jajahan dunia Barat iaitu Australia, Belgium, Denmark, Perancis, Itali, Belanda, New Zealand, Portugal, Afrika Selatan, Sepanyol, United Kingdom, dan Amerika Syarikat. Senarai negeri pentadbir ini tidak dikembangkan selepas itu.[35]
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads