Jeddah

Jeddah (juga dieja Jedda, Jiddah, Jidda, atau Juddah; جدّة Ǧiddah), adalah sebuah bandar raya Arab Saudi yang terletak di pinggir Laut Merah denagn koordinat (21.50° U 39.1667° T). Bandar ini adalah sebuah bandar utama di Arab Saudi dan merupakan bandar paling besar di Provinsi Mekah. Bandar Jeddah adalah bandar kedua terbesar di Arab Saudi, selepas bandar raya Riyadh. Bilangan penduduk Jeddah kini berjumlah 3.4 juta orang. Jeddah dianggap sebagai pusat komersil Arab Saudi dan bandar raya paling makmur dan mewah di Timur Tengah. Jeddah juga adalah pintu masuk utama ke Makkah Al-Mukaramah, bandar paling suci dalam fahaman agama Islam dan adalah pintu masuk kepada kebanyakaan jemaah haji yang datang dengan kapal terbang ataupun dengan kapal laut.

Jeddah جِدَّة‎
Bandar
Jeddah Corniche Seni bina tradisional di Jeddah Bersejarah Pusat Bandar Jeddah yang bersejarah Air Pancut Raja Fahd Masjid Al-Mimar Rumah Nasseef
Nama panggilan: Pengantin Laut Merah
Cogan kata: Jeddah Berbeza
Jeddah Location of Jeddah within Saudi Arabia
Koordinat: 21°32′36″N 39°10′22″E
Negara	Arab Saudi
Kawasan	Makkah
Ditubuhkan	abad ke-6 SM
Pentadbiran
• Datuk Bandar Gabenor	Saleh Al-Turki[1]
Keluasan
• Bandar	1,600 km2 (600 batu persegi)
• Bandar	1,793 km2 (692 batu persegi)
• Metro	2,485 km2 (959 batu persegi)
Aras	12 m (39 ft)
Penduduk  (2022)[2]
• Bandar	3,751,722
• Kepadatan	2,300/km2 (6,100/batu persegi)
KDNK (PPP)
• Tahun	2023
• Jumlah	$235.6 bilion[3]
• Per kapita	$48,500
Zon waktu	UTC+3 (Waktu Piawai Arab)
Poskod	5 digit kod bermula dengan 21 (cth. 21577)
Kod kawasan	+966 12
HDI (2021)	0.871[4] – sangat tinggi
Laman sesawang	jeddah.gov.sa
Jeddah
Nama asli	جدة
Nama rasmi	Jeddah Bersejarah, Gerbang ke Makkah
Inskripsi	2014 (sesi ke-38)
Zon penampan	113.58 ha
sunting · sunting di Wikidata Lihat pendokumenan templat ini

Ejaan dan asal nama

Terdapat dua hikayat mengenai nama “Jeddah”. Yang pertama meriwayatkan nama “Jeddah” sebagai bermakna “tepi pantai” kerana Jeddah terletak di pantai Laut Merah yang kemudiannya menjadi pelabuhan terpenting di Arab Saudi. Hikayat yang lagi satu (yang lebih lazim dan popular) menceritakan nama Jeddah berasal daripada perkataan "jaddah”, perkataan Arab yang bermaksud “nenek”. Mengikut cerita rakyat orang-orang Arab, makam Hawa, isteri Nabi Adam a.s. terdapat di Jeddah di koordinat (21.492° N 39.19° E). Oleh kerana Hawa adalah leluhur semua manusia, tempatnya dinamakan “Jeddah” sempena nama beliau. (Makam yang dikatakan makan Hawa ini telah ditutup oleh kerajaan Arab Saudi yang tidak membenarkan penziarah yang mendirikan solat dan berdoa di makam tersebut, kerana ini ditakrifkan sebagai menyimpang daripada pegangan Wahabi yang diamalkan di Arab Saudi).

Dalam dokumen rasmi kerajaan Arab Saudi dan di dalam peta-peta, bandar raya ini dilabelkan sebagai “Jeddah”, tetapi pejabat Hal Ehwal Luar Dan Komanwel British memanggil bandar ini “Jedda” walaupun lain-lain jabatan dan pejabat rasmi British menggunakan Jeddah.

Lokasi

Pelabuhan Jeddah

Kota Lama Al-Balad mempunyai bangunan rumah dan pejabat komersial yang bertingkat-tingkat dan dibina mengikut binaan tradisional kini sudah ditenggelami pembangunan moden yang memeningkan pengaruh seni reka barat. Tetapi kebelakangan ini, terdapat pergerakan yang kembali mementingkan seni reka tradisional dan terdapat usaha-usaha serius untuk mengekal dan memulih hara bangunan-bangunan tradisional.

Bandar raya Jeddah mempunyai beberapa pantai persendirian, termasuk Durrat Al-Arus, Crystal Resort, FAL, Al Remal, Shums, Bait Albahar, Salhia, Sheraton Abhur dan Al Nakheel Village. Kesemua resort ini mempunyai tarikan hidupan laut dan kehidupan terumbu Laut Merah.

Sejarah

Armada Lopo Soares de Albergaria di pesisir Jeddah

Jeddah diasaskan sebagai perkampungan nelayan lebih daripada 2,500 tahun yang lalu. Namun demikian, perkampungan ini hanya mendapat perhatian dalam tahun 647 S.M. apabila Khalifah Uthman ibn Affan menggunakan pelabuhan di Jeddah sebagai pelabuhan singgah untuk jemaah haji yang hendak menunaikan haji ke Mekah. Selepas zaman Khulafa al-Rasyidin, Jeddah menjadi bandar utama daerah Hijaz (ataupun Hejaz) dan terus berkembang menjadi pelabuhan utama untuk jemaah-jemaah Haji yang membuat perjalanan menggunakan jalan laut.

Pada penghujung abad ke-17, Kerajaan Uthmaniah menakluki Hijaz termasuk bandar suci Makkah dan juga pelabuhan Jeddah. Kerajaan Uthmaniah telah membina tembok kota Jeddah berikutan kemenangan mereka mengalahkan armada Lopo Soares de Albergaria Portugis dalam pertempuran di Laut Merah.

Semasa Perang Dunia I, Sharif Mekah yang menjadi wakil kepada kerajaan Uthmaniah di tanah Arab memberontak menentang kerajaan Uthmaniah dan menuntut satu kebebasan untuk negara Arab yang bersatu yang merentasi Aleppo di Syria hingga ke Aden di Yemen.

Selepas Perang Dunia I, Putera Ibn Sa’ud yang berasal daripada wilayah Najd menawan Makkah dalam tahun 1924, dan bandar-bandar Madinah dan pelabuhan Jeddah dan menggulingkan Sharif Makkah Hussein Bin 'Ali Al Hashem. Hussein melarikan diri ke Cyprus sebelum berhijrah dan menetap di Amman, Jordan di mana warisnya mengasaskan keluarga diraja Hashimiyah Jordan yang menjadi Raja Jordan. Dalam tahun 1926, Raja Ibn Sa'ud mengambil gelaran Sultan Hijaz di samping gelaran Sultan Najd.

Ketika ini, Jeddah sudah kehilangan kepentingannya dalam politik Semenanjung Arab. Hijaz pula dipecahkan menjadi wilayah-wilayah kecil dan Jeddah kini diletakkan di dalam Provinsi Makkah dengan bandar Makkah sebagai bandar provinsinya.

Pengangkutan

Terminal dikhususkan untuk kegunaan semasa musim Haji, dan boleh dikenali kerana mempunyai seni reka seperti khemah kaum Badwi

Pengangkutan udara dikendalikan oleh Lapangan Terbang Antarabangsa Raja Abdul Aziz. salah sebuah terminal dikhususkan untuk kegunaan semasa musim Haji, dan boleh dikenali kerana mempunyai seni reka seperti khemah kaum Badawi. Terminal ini direka untuk mengendalikan lebih daripada 2 juta jemaah Haji yang menggunakan terminal ini semasa musim Haji.

Pelabuhan Jeddah pula adalah pelabuhan ke-30 paling sibuk dalam kategori kendalian kontena dan mengendalikan sebahagian besar kendalian laut komersial Arab Saudi.

Fail:Space Jeddah.jpg

Imej satelit

Kemudahan diplomatik

Amerika Syarikat menempatkan salah satu daripada 3 buah pejabat konsulatnya di Jeddah, bersama-sama 67 buah negara lain termasuk Malaysia, United Kingdom, Perancis, Jerman, Itali, Russia dan China berserta Negara-Negara Persidangan Islam (OIC) dan Liga Arab. Pada 6 Disember 2004 pihak pelampau menyerang kawasan konsulat Amerika Syarikat di Jeddah, mengakibatkan kematian 5 orang petugas konsulat dan pasukan keselamatan Arab Saudi pula dapat membunuh 4 orang pelampau.

Pendidikan

Pusat-pusat pendidikan yang terdapat di Jeddah termasuklah :

• Univeristi Raja Abdul Aziz.
• Kolej Dar Al-Hekma .
• Universiti Terbuka Arab.
• Kolej Effat.
• Kolej CBA.
• Maktab Perguruan.
• Akademi penerbangan Putera Sultan.
• Kolej teknologi Jeddah
• Institut Pertuturan dan pendengaran Jeddah
• Institut Kejururawatan Jerman-Saudi
• Sekolah Antarabangsa British
• Akademi Fiqh Islam

Hotel

Fail:Jeddah-hilton-3463432.JPG

Jeddah Hilton

Antara hotel termasyhur di Jeddah adalah :

Nama Hotel	Taraf		Nama Hotel	Taraf
The Westin Jeddah	5 Bintang		Hilton Hotel Jeddah	5 Bintang
Crowne Plaza Hotel	5 Bintang		Durrah Beach	5 Bintang
Sheraton Tower and Villas	5 Bintang		Le Méridien Jeddah	5 Bintang
Sands Hotel	5 Bintang		Mövenpick Hotel	5 Bintang
Marriott Hotel	5 Bintang		Radisson SAS Royal Suites	5 Bintang
Radisson SAS Hotel	5 Bintang		InterContinental Hotel	5 Bintang
La Fontaine Resorts	5 Bintang		Sheraton Beach	5 Bintang
Jeddah Orchid Hotel	5 Bintang		Al Attas Hotel	5 Bintang
Al Bilad Hotel	5 Bintang		Chorniche Rosewood	5 Bintang
Ramada Hotel	5 Bintang		Rotana Royal Suites	4 Bintang
Al Sultan Palace	4 Bintang		Holiday Inn Jeddah	4 Bintang
al Hamra Sofitel Hôtel	4 Bintang		Red Sea Palace Hotel	4 Bintang
Al Sofaraa Suites	4 Bintang		Al Bustan Mercure Hotel	4 Bintang
Holiday Inn Resorts	4 Bintang		Al-Banawi Resorts	4 Bintang
Jeddah Trident Hotel	4 Bintang		Casablanca Hotel	4 Bintang
Kaki Hotel	4 Bintang		Ramada Royal Villas	4 Bintang
Habitat Hotel	4 Bintang		Khaldiyah Palace	3 Bintang
Al Azhar Hotel	3 Bintang		Rihana Plaza Hotel	3 Bintang
Mövenpick Resort	3 Bintang		Sunset Hotel	3 Bintang
Madina Palace	3 Bintang		F.K.S Suites	3 Bintang
Al Baia Hotel	3 Bintang		Al Burj Hotel	3 Bintang
Kandara Palace	3 Bintang		Al Riyadh Hotel	2 Bintang
Safari Hotel	2 Bintang

Membeli belah

Fail:Oasis--mall-3.jpg

Oasis Mall

Tahlia Street

Nama Kompleks		Nama Kompleks
Sawari Landmark Mall		Sultan Mall
Iceland Ceneter		Heraa Plaza
Serafi Mega Mall		Roshan Mall
Roshanah Mall		University Plaza
City Plaza		Mahmoud Saieed Center
Oasis Mall		Nojood Center
Badr Center		Roba'eyat Center
Bin Homraan Tower		La Promenade 1
La Promenade 2		Al Badreya Towers
Le Mall		Al Tahlia Shopping Center
Jeddah Mall		Al Haddab Tahlia Center
Heraa Avenue		University Mall
Queen Tower		Jamjoom Mall
Sawari Mall		Al Musadeyya Center
Al Mahmal Mall		Jeddah Int'l Mall
Al Hamraa Mall		Al Basateen Center
Heraa Mall		Suliemaniya Mall
Dania Center		Al Baroom Tower
Al Hefnee Mall		Al Khayyat Center
Al Madinah Center		Corniche Center
South Mall		Al Kaiyal Center
Najjar Mall		Hejaz Mall
Al Suhaili Plaza		Aiya Mall
Salama Mall		Shati Market

Cuaca dan iklim

Tidak seperti lain-lain bandar di Saudi Arabia, Jeddah mengekalkan cuaca panasnya walaupun semasa musim sejuk. Keadaan ini disebabkan oleh pengaruh Laut merah ke atas iklim Jeddah. Semasa musim sejuk, suhu di sekitar 15 C (59F) pada tengah malam dan menjangkau suhu 25C di waktu tengah hari.
Suhu pada musim panas amat terik, kadang kala menjangkau 40C (104F) pada waktu tengahari dan 30C (86F) pada waktu malam. Hujan jarang turun di Jeddah, dan hanya turun dalam bulan Disember.
Jeddah juga telah mengalami banjir yang dashyat pada tahun 2009 hingga 2011.

Bandar raya kembar

Jeddah mempunyai 24 bandar raya kembar :

Almaty, Kazakhstan Amman, Jordan Baku, Azerbaijan Iskandariah, Mesir Kaherah, Mesir Stuttgart, Jerman Dubai, Emiriah Arab Bersatu Jakarta, Indonesia Istanbul, Turki Adana, Turki Johor Bahru, Malaysia Kuching, Malaysia Kazan, Tatarstan, Rusia Karachi, Pakistan Mari, Turkmenistan Odessa, Ukraine Osh, Kyrgyzstan Plovdiv, Bulgaria Casablanca, Maghribi

Rio de Janeiro, Brazil Shimonoseki, Jepun St. Petersburg, Rusia Strasbourg, Perancis Xi'an, Republik Rakyat China

Galeri

• 
•