From Wikipedia, the free encyclopedia
स्पाईसजेट ही भारतामधील सन समूहाची स्वस्त दरात वैमानिक वाहतूक देणारी कंपनी आहे.[1] चेन्नई, तामिळनाडू येथे या कंपनीचे नोंदणीकृत कार्यालय आहे आणि गुरगांव, हरयाणा येथे वाणिज्यिक कार्यालय आहे.[2] मे २००५ पासून विमानसेवा देण्यास सुरुवात करणा-या या कंपनीने २०१२ पर्यंत, भारतातील व्यापारी बाजारपेठ काबीज कुरून एर इंडिया, किंगफिशर एरलाईन्स आणि गोएरनंतर तिसरा क्रमांक पटकावलेला आहे.[3] फक्त एका प्रवाशाला विमानाने प्रवास करण्याची संधी स्पाईसजेटमुळे मिळालेली आहे. प्रवासी वाहतुकीबरोबरच माल वाहतूकीचे काम स्पाईसजेट करते. अहमदाबाद, आगरताळा, अमृतसर, बगदोगरा, बेंगळुरू, चेन्नई, कोईमतूर, दिल्ली, गोवा, गुवाहाटी, हैद्राबाद, जयपूर, जबलपूर, कोची, कलकत्ता, मदुराई, मुंबई, पुणे, विशाखापट्टण, तिरुंचिरापल्ली, तूतिकोरीन आणि इतर काही आंतरराष्ट्रीय शहरांवरून या कंपनीची विमाने उड्डाण करतात. प्रत्येक विमानामध्ये प्रवाशांव्यतिरिक्त २ ते ३.५ टन माल वाहून नेउुन विमानाची संपूर्ण क्षमता वापरलेली जाते.[4]
| ||||
स्थापना | मे, २००५ | |||
---|---|---|---|---|
हब | ||||
मुख्य शहरे | ||||
विमान संख्या | २१ (अधिक १७ येण्याच्या मार्गावर) | |||
मुख्यालय | नवी दिल्ली, भारत | |||
संकेतस्थळ | संकेतस्थळ |
१९९३-१९९६ : मोदीलुफत इरा
स्पाईसजेटचा इतिहास फेब्रुवारी १९९३ पासून सुरू झालेला आहे. भारतीय उदयोजक, एस.के.मोदी यांनी जर्मनीच्या लुप्तन्ससोबत भागीदारीमध्ये विमान वाहतुकीचा व्यापार चालू केलेला असल्यामुळे ‘ मोदीलुप्त ’ या नावाने ही कंपनी उदयाला आली. एस.के.मोदी, आशुतोष दयाल शर्मा आणि कनवार के.एस.जमवाल यांनी एकत्रितपणे या व्यापाराला सुरुवात केली आणि ५ मे १९९३ रोजी नवी दिल्ली वरून मुंबईसाठी पहिले उड्डाण घेतले. प्रवाशांमध्ये प्रथम, बिझनेस आणि इकॉनॉमि असे तीन वर्ग असलेली ही एकमेव कंपनी होती. सुरुवातीस जोमाने चालणा-या या कंपनीमध्ये नंतर अंतर्गत मतभेदामुळे वादविवाद झाले. २००४ मध्ये अजय सिंग या उदयोजकाने ही कंपनी ताब्यात घेतली. त्यावेळी ‘मोदीलिप्ट’ वरून कंपनीचे नांव ‘स्पाईसजेट’ असे करण्यांत आले.[5]
२००५-२०१२ : आरंभ आणि वाढ
२४ मे २००५ रोजी स्पाईसजेटचे पहिले बोईंग ७३७-८०० विमान दिल्ली वरून मुंबईसाठी रवाना झाले. २००५ नंतर स्पाईसजेट ने विमान प्रवासाच्या वाहतूकीच्या क्षेत्रात भरारी मारली आणि व्यापारी बाजारपेठ काबीज केले. २०११ च्या सुमारास विमान इंधनाच्या किंमतीत वाढ झाल्यामुळे ही कंपनी आर्थिक गर्तेत सापडली.[6] परंतु यावर सुद्धा कंपनीच्या मॅनेजमेंटने इंधन आयात करण्याचा तोडगा शोधून काढलेला होता.[7]
२०१३ आणि त्यानंतरची स्थिती
१६ डिसेंबर २०१३ रोजी स्पाईसजेटने पहिली इंटरलाईन सेवा प्रवाशांना उपलब्ध करून दिलेली आहे.
स्पाईसजेटची विमाने सध्या ३३० उड्डाणाद्वारे दररोज ५७ स्थानकांवरून (४७ भारतीय आणि १० आंतरराष्ट्रीय) प्रवास करते. बोईंग ७३७ - ८०० आणि - ९०० ईआर ही विमाने प्रथम स्तर शहरांतून आणि बोम्बार्डीअर डॅश ८ क्यू ४०० हे विमान व्दितीय आणि तृतीय स्तराच्या शहरांतून प्रवास करते. ५ वर्षाच्या यशस्वी व्यापारानंतर भारतीय विमानतळ प्राधिकरणाने स्पाईसजेटला ७ सप्टेंबर २०१० पासून आंतरराष्ट्रीय उड्डाणास परवानगी दिली.[8] ७ ऑक्टोबर २०१० पासून दिल्ली विमानतळावरून पहिले आंतरराष्ट्रीय उड्डाण केले. एप्रिल २०११ पासून बॉम्बार्डीअर क्यू ४०० विमानाच्या उड्डाणासाठी स्पाईसजेटने हैद्राबादचे राजीव गांधी आंरराष्ट्रीय विमानतळ विश्रांतीस्थळ म्हणून निवडले. हैद्राबाद विमानतळावरून औरंगाबाद, बेळगांव, भुवनेश्वर, गोवा, इंदूर, मदुराई, मंगलोर, नागपूर, नाशिक, रायपूर, राजामुंद्री, तिरुपती, आणि विजयवाडा येथे नवीन उड्डाणे सुरू केलेली आहेत.[9] १२ जानेवारी २०१२ रोजी स्पाईसजेटच्या ताफयात नवीन ७३७-८०० या नवीन बोईंग विमानाची भर पडली आहे.
प्रवाशांची संख्या (एकूण) | |
---|---|
वर्ष | गर्दी |
२००८ | ४३९७ |
२००९ | ४८१९ |
२०१० | ६८०७ |
२०११ | ८६३९ |
२०१२ | १०३२२ |
फेब्रुवारी २०१४ रोजी कंपनीच्या ताफयात असलेली विमाने खालीलप्रमाणे आहे.
विमाने | सेवेमधील | मागणी | प्रवासी (इकॉनॉमि) | शेरा |
---|---|---|---|---|
बोईंग ७३७-८०० | ३७ | १३ | १८९ | १९ भाडेतत्त्वावरील |
बाईंग ७३७ मॅक्स | - | ४२ | - | - |
बोईंग ७३७-९००ईआर | ६ | - | २१२ | - |
बोम्बार्डीअर डॅश ८ क्यू ४०० | १५ | १५ | ७८ | १ भाडेतत्त्तवावरील |
एकूण | ५८ | ७० | ||
विमाने | कार्यरत | सुरुवात | शेवट |
---|---|---|---|
बोईंग ७३७-२०० | ४ | १९९३ | १९९६ |
बोईंग ७३७-४०० | ३ | १९९५ | १९९६ |
स्पाईसजेटमध्ये फार कमी सुविधा विमानातील प्रवाशांना दिल्या जातात. मॅक्सपोझर मिडीआ समूहाकडून ‘ स्पाईसरुट ’ हे मासिक दररोज प्रवाशांना दिले जाते.[10]
स्पाईसजेट मॅक्स या नावाने ओळखल्या जाणा-या सुविधेमध्ये विमानामधील प्रवाशांना जेवण, आरक्षणाच्या वेळी बसण्याची व्यवस्था, विमानतळावर तपासणी करीतेवेळी प्राथम्य या बाबींचा समावेश आहे.
३१ डिसेंबर २०१२ पर्यंत स्पाईसजेटला खालील सन्मानांनी गौरविण्यात आलेले आहे.[11]
वर्ष | नफा | संदर्भ |
---|---|---|
२००० | रु.५.३७ मिलियन | १२ |
२००१ | रु.१६.३२ मिलियन | १३ |
२००२ | रु.३७.६ मिलियन | १४ |
२००३ | रु.१६.०८ मिलियन | १५ |
२००४ | रु.४१.४६ मिलियन | १६ |
२००५ | रु.३८.७ मिलियन | १७ |
२००६ | रु.४५३१.४७ मिलियन | १८ |
२००७ | रु.७४८२.७९ मिलियन | १९ |
२००८ | रु.१४३८५.७९ मिलियन | २० |
२००९ | रु.१८८१९.७९ मिलियन | २१ |
२०१० | रु.२२४२०.९१ मिलियन | २२ |
२०११ | रु.२९६०६.०४ मिलियन | २३ |
२०१२ | रु.४०१९१.१४ मिलियन | २४ |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.