चांदी

चांदी हा एक खूप मौल्यवान धातू आहे .

(Ag) (अणुक्रमांक ४७) रासायनिक पदार्थ. इंग्लिश नाव सिल्व्हर. शास्त्रीय नाव आर्जेन्टिनम. चाँदी एक चमकणारी आणि बहुमूल्य धातु आहे. याचे परमाणु क्रमांक 47 आणि परमाणु द्रव्यमान 107.9 आहे. हे एक तन्य धातु असल्याने याचे उपयोग तार आणि आभूषण बनविण्यासाठी होताे.

चाँदी सर्वोत्तम विद्युतचालक आणि ऊष्माचालक धातु आहे.

चांदी,  _४७Ag

सामान्य गुणधर्म
साधारण अणुभार (Ar, standard)	१०७.८८ ग्रॅ/मोल
चांदी - आवर्तसारणीमधे
हायड्रोजन हेलियम लिथियम बेरिलियम बोरॉन कार्बन नत्रवायू प्राणवायू फ्लोरीन निऑन सोडियम मॅग्नेशियम ॲल्युमिनियम सिलिकॉन स्फुरद गंधक क्लोरिन आरगॉन पोटॅशियम कॅल्शियम स्कॅन्डियम टायटॅनियम व्हेनेडियम क्रोमियम मँगेनीज लोखंड कोबाल्ट निकेल तांबे जस्त गॅलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलेनियम ब्रोमिन क्रिप्टॉन रुबिडियम स्ट्रॉन्शियम यिट्रियम झिर्कोनियम नायोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नेटियम रुथेनियम ऱ्होडियम पॅलॅडियम चांदी कॅडमियम इंडियम कथील अँटिमनी टेलरियम आयोडिन झेनॉन Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium नियोडायमियम Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum सोने पारा Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon फ्रान्सियम रेडियम ॲक्टिनियम थोरियम प्रोटॅक्टिनियम युरेनियम नेप्चूनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्किलियम कॅलिफोर्नियम आइन्स्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेव्हियम नोबेलियम लॉरेन्सियम रुदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्जियम बोह्रियम हासियम मैटनेरियम Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson Cu ↑ Ag ↓ Au पॅलॅडियम ← चांदी → कॅडमियम
अणुक्रमांक (Z)	४७
गण	अज्ञात गण
श्रेणी	संक्रामक (धातू)
भौतिक गुणधर्म
स्थिती at STP	घन
विलयबिंदू	१२३५ °K ​(९६२ °C, ​१७६३ °F)
क्वथनबिंदू (उत्कलनबिंदू)	२४३५ °K ​(२१६२ °C, ​३९२४ °F)
घनता (at STP)	१०.४९ ग्रॅ/लि
आण्विक गुणधर्म
इतर माहिती
संदर्भ | चांदी विकिडेटामधे

चांदी हा एक चमकदार मौल्यवान धातू आहे. लॅटिनभाषेत "चमकदार" किंवा "पांढरा" ह्या शब्दाला आर्जेन्टमअसे म्हणतात. त्यामुळेच Ag असे चिन्ह चांदीसाठी वापरले जाते. शुद्ध, मुक्त मूलभूत स्वरूपात चांदी, सोने आणि इतर धातूंचे मिश्रण आर्जेन्टिटा आणि क्लोरारगिराइट सारख्या खनिजांमध्ये आढळते. बहुतेक चांदी तांबे, सोने, शिसे आणि झिंक ह्या धातूंच्या परिष्करण प्रक्रियेतून उत्पादित केले जाते.

चांदीचा फार आधीपासून चलनातील नाण्यांमध्ये वापर केला गेला आहे. चलना व्यतिरिक्त, गुंतवणूकीचे माध्यम म्हणून (नाणी व सराफा) चांदीचा वापर केला जातो. सौरऊर्जा पटल, दागिने आणि भांडी ह्यात चांदीचा विशेष वापर होतो. विद्युत उपकरणे, रासायनिक प्रतिक्रियांचे उत्प्रेरक, आरसे बनवण्यात चांदी वापरली जाते. तसेच चांदीची संयुगे फोटोग्राफिक आणि एक्स-रे फिल्ममध्ये वापरली जातात. चांदीच्या नायट्रेट आणि इतर चांदीच्या संयुगेचे जंतुनाशक म्हणून वापरले जाते.

वैशिष्ट्ये

चांदी हा मऊ, लवचिक व वाकवता येण्याजोगा धातू आहे. चांदीची विद्युत वाहकता सर्व धातुंपैकी सर्वात जास्त आहे, तांबेपेक्षा देखील जास्त आहे, परंतु जास्त किंमतीमुळे या चांदीचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जात नाही. यु.एस. मध्ये दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान तांब्याच्या युद्धाच्या कमतरतेमुळे, युरेनियम समृद्ध करण्यासाठी विद्युत चुंबकांमध्ये कित्येक टन चांदी वापरली गेली. ^[१]

शुद्ध चांदी कोणत्याही धातूपेक्षा सर्वात जास्त औष्णिक वाहकता असते. चांदीमध्ये कोणत्याही धातूपेक्षा सर्वात कमी संपर्क प्रतिकार असतो. ^[२]

समस्थानिक

नैसर्गिकरित्या उद्भवणारी चांदीचे Ag१०७ व Ag१०९ हे दोन स्थिर समस्थानिक आहेत. ज्यात Ag१०७ किंचित जास्त प्रमाणात (५१.८३९% नैसर्गिक भरपूर प्रमाणात असणे) आहे. चांदीचे अठ्ठावीस किरणोत्सारी समस्थानिक आहेत. त्यातील सर्वात स्थिर Ag१०५ (अर्धआयुष्य ४१.३ दिवस), Ag१११ (अर्धआयुष्य ७.४७ दिवस) आणि Ag११२ (अर्धआयुष्य ३.१३ दिवस) आहेत. ^[३]

प्रतिक्रिया

चांदी हवामानाशी प्रतिक्रिया देत नाही आणि म्हणूनच किमियागारांनी सोन्यासह चांदीला थोर धातू मानले आहे. चांदीची प्रतिकीय द्यायची क्षमता तांबे आणि सोन्याच्या दरम्यानची असते. तांबे प्रमाणेच, चांदी सल्फर आणि त्याच्या यौगिकांसह प्रतिक्रिया देते. त्यांच्या उपस्थितीत, चांदीवर सल्फाईडचे डाग पडतात.