From Wikipedia, the free encyclopedia
Стандардниот мандарински (локално познат под разни изворни називи) е службен кинески јазик во денешна НР Кина и Тајван, и еден од четирите слуижбени јазици на Сингапур.
Стандарден мандарински | |
---|---|
普通話 / 普通话 Pǔtōnghuà 國語 / 国语 Guóyǔ 標準華語 / 标准华语 Biāozhǔn Huáyǔ 現代標準漢語 / 现代标准汉语 Xiàndài Biāozhǔn Hànyǔ | |
Застапен во | НР Кина, Тајван, Сингапур |
Јазично семејство | синотибетско
|
Статус | |
Службен во | Кина Тајван Сингапур |
Регулативен орган | НР Кина: Национален јазичен регулативен комитет[1] Тајван: Национален јазичен комитет Сингапур: Совет за промовирање на мандаринскиот јазик/Кампања „Говорете мандарински“[2] |
Јазични кодови | |
ISO 639-3 | – |
Фонологијата на стандардниот мандаринскиот јазик се заснова на пекиншкиот дијалект на мандаринскиот јазик, голема и разнолика група од кинески дијалекти што се говорат ширум северна, средна и југозападна Кина. Лексиконот е составен главно од оваа група дијалекти. Граматиката е стандардизирана во согласност со современите книжевни дела напишани на книжевен кинески јазик, кој во практика ги следи истите норми како мандаринските дијалекти, со извесни значајни исклучоци. Како резултат на ова, во секојдневната неакадемска употреба, самиот стандарден мандарински се нарекува само „мандарински“. Меѓутоа, јазичарите користат „мандарински“ за целата јазична група.
Официјално, стандардниот мандарински се нарекува:
Во останатите делови од светот трите називи се употребуваат наизменично во различен степен, со тоа што најчест е Путунгхуа. Понекогаш се нарекува и современ стандарден кинески 現代標準漢語 / 现代标准汉语.
Инвентарот на фонеми на стандардниот мандарински јазик се состои од околу 24 согласки, од кои само /n/, /ŋ/, и под извесни околности /ɻ/ се јавуваат во слоговниотзавршеток (кодата); околу 6 самогласки, дифтонзи и трифтонзи; и четири тонови.
Иако се заснова на пекиншкиот дијалект, поради развојот во стандардизацијата, стандардниот мандарински повеќе не е истоветен со него. Делумна причина за ова е начинот на стандардизација - со време стандардниот говор е адаптиран да покрива поголема лексичка шема и поархаичен изговор и лексикон. Подрачјето околу Пекинг, особено градовите Ченгде и Шеџаџуанг во соседната покраина Хебеј говорат облик на мандарински кој е најблизок до наполно стандардизираниот вид. Ова е обликот што се говори на телевизија и на радио.
Според официјалното толкување во НР Кина, стандардниот мандарински ја употребува:
Теоретски, Кина и Тајван го утврдуваат стандардиот мандарински на свој начин, но во пракса разликите се ситни, и главно се состојат од тонови и мал број на зборови.
Говорниците на стадардниот мандарински без проблем го разбираат пекиншкиот дијалект бидејќи се заснова на тој говор. Во Пекинг се додава наставката „ар“ (/ɻ/), како наставка за деминутив и користат понеутрални тонови во говорот. На пример: стандардното мен (врата) во Пекинг е менр. СО ова пекиншкиот дијалект е покарактеристичен од стандардниот мандарински во другите региони. Овој дијалект е познат и по богатството од колоквијализми и идиоми.
Иако постои јасна разлика помеѓу стандардниот мандарински и пекиншкиот дијалект, извесни аспекти од овој дијалект со време влегле во стадардниот говор. Во стандардниот мандарински има персирање, што доаѓа од пекиншкиот дијалект, но во секојдневниот говор неговата употреба е значително намалена. Покрај ова, стандардниот говор разликува „цанмен“ (ние, вклучувајќи го слушателот) и „уомен“ (ние без слушателот). Во практика, вон Пекинг не се прави оваа разлика.
Еве некои пекиншки изрази кои сè уште не се прифатени во стандардниот мандарински:
Ова се изрази од пекиншкиот дијалект кои веќе се прифатени во стандардниот говор:
Македонски | Кинески (традиционално) |
Кинески (упростено) |
Пинјин | Макед транскр. |
---|---|---|---|---|
Здраво! | 你好! | 你好! | Nǐ hǎo! | Ни хао |
Како се викаш? | 你叫什麼名字? | 你叫什么名字? | Nǐ jiào shénme míngzi? | Ни џао шенме мингѕ’? |
Се викам... | 我名字叫... | 我名字叫... | Wǒ míngzi jiào ... | Уо мингѕ’ џао ... |
Како си? | 你好嗎?/ 你怎麼樣? | 你好吗?/ 你怎么样? | Nǐ hǎo ma? / Nǐ zěnmeyàng? | Ни хао ма? / Ни ѕ’н м’јанг? |
Добар сум, а ти? | 我很好,你呢? | 我很好,你呢? | Wǒ hěn hǎo, nǐ ne? | Уо х’н хао, ни н’? |
Не сакам | 我不要。 | 我不要。 | Wǒ bú yào. | Уо бу јао. |
Благодарам! | 謝謝! | 谢谢! | Xièxiè | Сјесје |
Нема на што! (букв. нема што да ми се заблагодаруваш!) / Молам! (букв. не биди така учтив!) | 歡迎!/ 不用謝!/ 不客氣! | 欢迎!/ 不用谢!/ 不客气! | Huānyíng! / Búyòng xiè! / Bú kèqì! | Хуанјинг / Бујунг сје! / Бу к’ чи! |
Да. / Така е. | 是。 / 對。 | 是。 / 对。 | Shì. / Duì. | Ш’. / Дуеј |
Не. / Не е така. | 不。/ 不對。 | 不。/ 不对。 | Bù. / Bú duì. | Бу. Бу дуеј. |
Кога? | 什麼時候? | 什么时候? | Shénme shíhou? | Ш’н м’ ш’хоу? |
Колку пари? | 多少錢? | 多少钱? | Duōshǎo qián? | Дуошао чен? |
Колку е долго? | 多長? | 多长? | Duō cháng? | Дуо чанг |
Можеш ли да зборуваш малку побавно? | 您能說得再慢些嗎? | 您能说得再慢些吗? | Nín néng shuō de zài mànxiē ma? | Нин ненг шуо д’ цај мансје ма? |
Добро утро! / Добро утро! | 早上好! / 早安! | 早上好! / 早安! | Zǎoshang hǎo! / Zǎo'ān! | Цаошанг хао! / Цаоан! |
Догледање! | 再見! | 再见! | Zàijiàn! | Цајџиен |
Како се стигнува до аеродромот? | 去機場怎麼走? | 去机场怎么走? | Qù jīchǎng zěnme zǒu? | Чи џичанг ценме цоу? |
Сакам да летам за Скопје на осумнаесетти. | 我想18號坐飛機到斯科普里 | 我想18号坐飞机到斯科普里 | Wǒ xiǎng shíbā hào zuò fēijī dào Sīkēpǔlǐ. | Уо сјанг шиба хао цуо фејџи дао Секепули. |
Колку ќе чини до Охрид? | 到奧赫里德需要多少錢? | 到奥赫里德需要多少钱? | Dào Àohèlǐdé xūyào duōshǎo qián? | Дао аохелиде сјујао дуошао чен? |
Кинескиот не ми е баш добар. | 我的中文講得不太好. | 我的中文讲得不太好. | Wǒ de Zhōngwén jiǎng de bú tài hǎo. | Уо де џунгвен џанг де бу тај хао. |
Ново | 新 | 新 | Xīn | Сјин |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.