Султаните на Османлиското Царство (турски: Osmanlı padişahları), кои биле членови на Отоманската династија (Куќа на Осман), владееле со трансконтиненталното царство од неговото формирање во 1299 година до неговото распаѓање во 1922 година. Во неговиот највисок врв, Отоманското Царство се протегало од Унгарија на север до Јемен на југ и од Алжир на запад до Ирак на исток. Администриран најпрвин од градот Согут пред 1280 година, а потоа и од градот Бурса од 1323 или 1324 година, главниот град на царството било преместено во Одрин во 1363 година по неговото освојување од страна на Мурат I, а потоа и во Цариград (денешен Истанбул) во 1453 година по неговото освојување од страна на Мехмед II[1].

Кратки факти Султан на на Отоманското Царство, Поранешна монархија ...
Султан на
на Отоманското Царство
Поранешна монархија
Imperial
Thumb
Царскиот грб
Thumb
Најпознат султан
Сулејман I
30 септември 1520 – 6 септември 1566
Прв владетел Осман I (ок. 1299–1323/4)
Последен владетел Мехмед VI (1918–1922)
Звање Неговото Царско Височество
Резиденција Палати во Истанбул:
Прогласил Наследна
Монархијата започнала ок. 1299
Монархијата завршила 1 ноември 1922
Сегашни претенденти Дјундар Али Осман
Затвори

Раните години на Отоманското Царство се предмет на различни наративи, поради недостаток на извори, поради кое за овој период постојат и неколку легенди. Царството било основано кон крајот на 13 век, а нејзин прв владетел бил Осман I, според кој е и наречено царството. Според подоцнежната, честопати несигурна отоманска традиција, Осман бил потомок на племето Каји од Огузите[2]. Истоимената отоманска династија што ја основал опстојувала шест века низ владеењето на 36 султани. Царството исчезнало како резултат на поразот на Централните сили во кое и самото царство членувало по крајот на Првата светска војна. Поделбата на царството од победничките сојузници и последователната Турска војна за независност довеле до укинување на султанот во 1922 година и раѓањето на модерната Република Турција во 1922 година[3].

Име

Султанот се нарекувал и Падишах (отомански турски: padişah; француски: 'Padichah'). Во отоманска употреба, зборот „Падишах“ обично се користел, заедно со титулата „султан“, користен кога бил директно именуван[4].

Имиња на султанот на јазиците што ги користат етничките малцинства[4]:

  • арапски: Во некои документи „Падишах“ бил заменет со „малик“ [4]
  • ерменски: „султан“ и „Падишах“
  • бугарски, македонски, српски: „цар“ во раните документи. По 1876 година бил користен „султан“ или „падишах“.
  • грчки: Грците го користеле името „василевс“ во времето на Византија. По 1876 година бил користен „султан“ или „падишах“.
  • ладино: Особено во постарите документи се користел терминот „Ел Реј“ („крал“), а во некои документи „султан“.
  • персиски: „Падишах“ .

Список на султани

Повеќе информации №, Султан ...
№ Султан Портрет Од До Тугра Забелешка
Подем на Отоманското Царство
(1299 – 1453)
1 Осман I
ĠĀZĪ („Воинот“)
 Thumb ок. 1299 ок. 1326 [5] —
[c]
  • Син на Ертугрул-бег[6] and an unknown woman.[7]
  • Владеел до неговата смрт.
2 Орхан I
ĠĀZĪ („Воинот“) 		Thumb ок. 1326 [5] 1362 Thumb
3 Мурат I
SULTÂN-I ÂZAM (Највозвишениот султан)
HÜDAVENDİGÂR
(the Devotee of God)
ŞEHÎD (the Martyr) [9][b]		 Thumb 1362 15 јуни 1389 Thumb
4 Бајазит I
SULTÂN-I RÛM (Султан на Римското Царство)
YILDIRIM (Молња)		 Thumb 15 јуни 1389 20 јули 1402 Thumb
Отомански интеррегнум[d]
(20 јули 1402 – 5 јули 1413)
— Иса Челебија
со-владетел на Анадолија		 Thumb 1403–1405
(Султан на Западна Анадолија)		 1406 —
— Emir (Емир)
Сулејман Челебија
Прв султан на Румелија		 Thumb 20 јули 1402 17 февруари 1411[12] —
  • Се стекнал со титулата „Султан на Румелија“ за европскиот дел од царството, за краток период по османлискиот пораз кај Анкара на 20 јули 1402[13]
  • Убиен на 17 февруари 1411 година.[13]
— Муса Челебија
Втор султан на Румелија		 Thumb 18 февруари 1411 5 јули 1413[14] —
— Мехмед Челебија
Султан на Анадолија		 Thumb 1403–1406
(Султан на источните анадолски територии)

1406–1413
(Султан на Анадолија)		 5 јули 1413 —
  • Се здобил со контрола на источниот дел од анадолската територија како ко-султан веднаш по поразот кај Анкара на 20 јули 1402 година.
  • Го поразил Иса Челебија во Битката кај Улубат во 1405 година.
  • Станал единствен султан на Анадолија по смртта на Иса во 1406 година.
  • Се стекнал со титулата „хан“ по смртта на Муса Челебија на 5 јули 1413 година.
Sultanate resumed
5 Мехмед I
ÇELEBİ (The Affable)
KİRİŞÇİ		 Thumb 5 јули 1413 26 мај 1421 Thumb
6 Мурат II
KOCA („Големиот“)
 Thumb 25 јуни 1421 1444 Thumb
7 Мехмед II
FĀTİḤ („Остојувачот“)
فاتح‎		 Thumb 1444 1446 Thumb
  • Син на Мурат II и Хума Хатун.[7]
  • Го предал престолот на својот татко откако го замолил да се врати на власт, поради растечките закани од Јаничарите.[18]
(6) Мурат II
KOCA („Големиот“)		 Thumb 1446 3 февруари 1451 Thumb
  • Второ владеење;
  • Принуден да се врати на престолот поради јаничарскиот бунт;[19]
  • Владеел до неговата смрт.
Територијално проширување на Отоманското Царство
(1453 – 1550)
(7) Мехмед II
KAYSER-İ RÛM (Цезар на Римското Царство)
FĀTİḤ („Освојувачот“)
فاتح‎		 Thumb 3 февруари 1451 3 мај 1481 Thumb
8 Бајазит II
VELÎ („Светецот“)		 Thumb 19 мај 1481 25 април 1512 Thumb
  • Син на Мехмед II and Ѓулбахар Хатун.[7]
  • Абдицирал.
  • Починал во блзина на Дидимотика на 26 мај 1512 година.[21]
9 Селим I
YAVUZ („Силниот“)
Hadim'ul Haramain'ish-Sharifain
(Освојувач на Мека и Медина)		 Thumb 25 април 1512 21 септември 1520 Thumb
  • Син на Бајазит II и Ѓулбахар Хатун.
  • Владеел до неговата смрт.[22]
10 Сулејман I
MUHTEŞEM („Величествениот“)

or KANÛNÎ (Законодавецот)
قانونى‎

 Thumb 30 септември 1520 6 септември 1566 Thumb
Трансформација на Отоманското Царство
(1550 – 1700)
11 Селим II
SARI (Русокосиот)

Fatih Cyprus (The Conqueror of Cyprus)

 Thumb 29 септември 1566 21 декември 1574 Thumb
12 Мурат III
Dindar (Побожниот)		 Thumb 22 декември 1574 16 јануари 1595 Thumb
13 Мехмед III
ADLÎ (Праведниот)		 Thumb 16 јануари 1595 22 декември 1603 Thumb
14 Ahmed I
BAḪTī (Среќникот)		 Thumb 22 декември 1603 22 ноември 1617 Thumb
15 Мустафа I
DELİ (Лудиот)		 Thumb 22 ноември 1617 26 февруари 1618 Thumb
16 Осман II
GENÇ (Младиот)
ŞEHÎD (Маченикот)
شهيد‎		 Thumb 26 февруари 1618 19 мај 1622 Thumb
(15) Мустафа I
DELİ (Лудиот)		 Thumb 20 мај 1622 10 септември 1623 Thumb
  • Второ владеење;
  • Се вратил на престолот по убиството на неговиот внук Осман II;
  • Соборен од власт поради лошата ментална здравствена состојба и бил целосно изолиран до неговата смрт во Истанбул на 20 јануари 1639 година.[28]
17 Мурат IV
SAHİB-Î KIRAN
Освојувачот на Багдад
ĠĀZĪ (Воин)
غازى‎		 Thumb 10 септември 1623 8 февруари 1640 Thumb
18 Ибрхим I
DELİ (Лудиот)
Освојувачот на Крит
ŞEHÎD 		Thumb 9 февруари 1640 8 август 1648 Thumb
  • Син на Ахмед I и Косем султанија.
  • Соборен од престолот на 8 август 1648 година;
  • Задушен во Истанбул на 18 август 1648 година[31].
19 Мехмед IV
AVCI (Ловецот)
ĠĀZĪ (Воинот)
غازى‎		 Thumb 8 август 1648 8 ноември 1687 Thumb
  • Син на Ибрахим и Турхан Хатиџе султан;
  • Соборен од престолот на 8 ноември 1687 година по поразот на Османлиите на Втората битка на Мохач;
  • Починал во Одрин на 6 јануари 1693 година.[32]
20 Сулејман II
ĠĀZĪ (Воинот)
 Thumb 8 ноември 1687 22 јуни 1691 Thumb
21 Ахмед II
ḪĀN ĠĀZĪ (Воинствениот Принц)		 Thumb 22 јуни 1691 6 февруари 1695 Thumb
22 Мустафа II
ĠĀZĪ (Воинот)		 Thumb 6 февруари 1695 22 август 1703 Thumb
Застој на Отоманското Царство
(1700 – 1827)
23 Ахмед III
Ера на лалињата султан
ĠĀZĪ (Воинот)		 Thumb 22 август 1703 1 октомври 1730 Thumb
24 Махмуд I
ĠĀZĪ (Воин)
KAMBUR (The Hunchback)		 Thumb 2 октомври 1730 13 декември 1754 Thumb
25 Осман III
SOFU (Посветениот)		 Thumb 13 декември 1754 30 октомври 1757 Thumb
26 Мустафа III
YENİLİKÇİ (Првиот иновативец)		 Thumb 30 октомври 1757 21 јануари 1774 Thumb
27 Абдул Хамид I
Abd ūl-Hāmīd (Слугата на Бога)
ISLAHATÇI (Подобрувачот)
ĠĀZĪ (Воинот)		 Thumb 21 јануари 1774 7 април 1789 Thumb
28 Селим III
BESTEKÂR (Композиторот)
NİZÂMÎ (Regulative - Orderly)
ŞEHÎD (Маченикот) 		Thumb 7 април 1789 29 мај 1807 Thumb
29 Мустафа IV Thumb 29 мај 1807 28 јули 1808 Thumb
Модернизација на Отоманското Царство
(1827 – 1908)
30 Махмуд II
İNKILÂPÇI (Реформаторот)
ĠĀZĪ (Воин)		 Thumb 28 јули 1808 1 јули 1839 Thumb
  • Син на Абдул Хамид I и Накшидил султан;
  • Ликвидација на јаничарскиот корпус во 1826 година;
  • Владеел до неговата смрт.[43]
31 Абдул Меџит I
TANZİMÂTÇI
(Големиот реформист или
Застапникот на реорганизација)
ĠĀZĪ (Воинот)		 Thumb 1 јули 1839 25 јуни 1861 Thumb
  • Син на Махмуд II и Безмијалем султан;
  • Го издал царскиот едикт Хатишериф за продолжување на Танзиматот и реорганизација на царството.
  • Владеел до неговата смрт.[44]
32 Абдул Азис
BAḪTSIZ (Несреќниот)
ŞEHĪD (Маченикот) 		Thumb 25 јуни 1861 30 мај 1876 Thumb
  • Син на Махмуд II и Пертевнијал султан;
  • Соборен од неговите министри;
  • Бил пронајден мртов (самоубиство или убиство) по пет дена.[45]
33 Мурат V Thumb 30 мај 1876 31 август 1876 Thumb
34 Абдул Хамид II
Ulû Sultân Abd ūl-Hāmīd Khan

(Возвишениот хан)

 Thumb 31 август 1876 27 април 1909 Thumb
  • Син на Абдул Меџит I and Тиримуџан султан (подоцна станал син на Пересту кадин).
  • Започнала Првата уставна ера на 23 ноември 1876 година и истата била укинета на 13 февруари 1878 година;
  • Започнала Втората уставна ера на 3 јули 1908 година;
  • соборен од престолот по Инцидентот од 31 март
  • Се повлекол во Беглербеговскиот дворец каде починал на 10 февруари 1918 година.[47]
35 Мехмед V
REŞÂD (Рашад)

(Следбеник на вистинскиот пат)

 Thumb 27 април 1909 3 јули 1918 Thumb
  • Син на Абдул Меџит I и Ѓулџемал кадин;
  • Владеел фигуративно, а власта де факто била во рацете на Мехмед Талат-паша, Енвер-паша и Ахмед Џемал-паша, до неговата смрт.[48]
36 Мехмед VI
VAHDETTİN (Wāhīd ād-Dīn)

(The Unifier of Dīn (ислам) or Тевхид на исламот)

 Thumb 4 јули 1918 1 ноември 1922 Thumb
Калифат во Републиканската ера
(1 ноември 1922 – 3 март 1924)
— Абдул Меџит II Thumb 18 ноември 1922 3 март 1924 —
[c]
  • Син на Абдул Азис и Хајрандил султанија;[50]
  • Избран за калиф од Собранието на Турција;

Заминал во егзил по укинувањето на калифатот;[51]

Затвори

Наводи

Надворешни врски

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.

Chrome
Wikiwand for Chrome
Edge
Wikiwand for Edge
Firefox
Wikiwand for Firefox