Vereineg Keuninkriek

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Vereineg Keuninkriek
Basisgegaevens
Officieel taal	gein, Ingels gebrukelek
Huidsjtad	Londe
Sjtaotsvörm	Constitutioneel monarchie
Sjtaotshoof (lies)	Sjarel III
Premier	Keir Starner (lies)
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	244.820 km² 1,3%
Inwoeners – Deechde:	64,5 miljoen (2014) 256,6/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Brits poond (GBP)
Tiedzaone	UTC 0
Nationale fiesdaag	2e zat. in juni
Vouksleed	God Save the King
Web | Code | Tel.	.uk | GBR | +44

't Vereineg Keuninkriek, ofwel 't VK (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland of UK), is e land in Wes-Europa, dat oet veer min of mie otonoom stökker besteit: Ingeland, Sjotland, Wales en Noord-Ierland. Ingeland weurt es kerngebeed gezeen, zeker umtot dao de hoofstad ligk en 't groetste deil vaan de bevolking woent. D'n Ingelse keuning heet de titels Keuning vaan Ingeland en Keuning vaan Sjotland, de kroenprins hèt Prins vaan Wales. 't Eiland boe-op Ingeland, Sjotland en Wales ligke weurt Groet-Brittannië geneump. Officieel hure 't Isle of Man en de Kenaaleilen neet bij 't Vereineg Keuninkriek. Dees eilen hure, same mèt 't Vereineg Keuninkriek zelf en 'n aontal kolonië en geweze kolonië, wel tot 't Gemeinebès vaan Naties.

Bestuurleke indeiling

Wie heibove aongegeve weurt 't Vereineg Keuninkriek in veer stökker verdeild: Ingeland, Sjotland, Wales en Noord-Ierland. Binne 't Keuninkriek weure die deile volweerdege len (countries) geneump. De veer regio's weure daorum ouch dèks binne 't VK countries within a country geneump. Boete 't Vereineg Keuninkriek erkènd evels geinen inkele staot die veer regio's es apaarte len. Wel weure ze es zoedaoneg dèks op cultureel gebeed geneump en kump me kaarte vaan Europa tege boe-in de veer regio's weure aongegeve es apaarte len.

Op lieger niveau zien Ingeland en Wales in counties verdeild, Sjotland in regions en Noord-Ierland in districts. Zuug veur de indeiling bij de apaarte landsdeileuverziechte.

't Vereineg Keuninkriek in Internationaal Verband

Sins de jaore zeveteg is 't Vereineg Keuninkriek lid vaan de Europese Unie; 't land koos evels in 2016 veur dit verband te verlaote. 't Stoont ummer al drum bekind hiel kritisch mèt zie lidmaatsjap um te goon. Zoe heet 't 't Verdraag vaan Schengen noets geteikend en d'n euro neet ingeveurd. 't Vertrèk vaan 't Vereineg Keuninkriek oet de EU waor op 31 jannewarie 2020.

Es eine vaan de euverwinners vaan d'n Twiede Wereldoorlog heet 't land 'ne permaninte zetel in de Veilegheidsraod gekrege. Ouch is 't land sinds de opriechting lid vaan de NAVO.

Historie

Al sinds de dertiende iew behiersde Ingeland Wales en sinds 1603 waor de keuning vaan Sjotland ouch keuning vaan Ingeland. Wales woort in 1536 officieel geannexeerd en mèt de Act of Union (1707), woort ouch Sjotland formeel debij betrokke: 't Keuninkriek Groet-Brittannië woort daomèt opgeriech. In 1800 woort door weer 'n aander Act of Union noe ouch Ierland debijgevoog: 't Vereineg Keuninkriek vaan Groet-Brittannië en Ierland waor e feit. In de negentiende iew wón 't land, mechteg op zie, ummer mier kolonië op alle kontinente, en tege 1900 besloog 't Brits Riek e kwaart vaan 't eerdoppervlak (zoonder Antarctica). Laank kós 't zien mechteg positie neet vashawwe: al gaw verklaorde Canada en Australië ziech oonaofhenkelik. In d'n Ierste en Twiede Wereldoorlog voch 't land succesriek aon Geallieerde zij mèt, al mós 't touwstoon tot de Vereinegde Staote lankzaam aon de leiende rol gónge euvernumme. Nao d'n Twiede Wereldoorlog woorte lankzaam aon ouch de mieste ander kolonië oonaofhenkelek of geannexeerd door ander len, 't lès gebäörde dat mèt Hong Kong in 1997. De Falkland-eilen kóste ze evels nao 'nen oorlog mèt Argentinië in 1986 behawwe.

't Vereineg Keuninkriek heet probleme gehad mèt de integratie nao 't Europees vasteland, en steit als "euro-sceptisch" bekind. In 1973 trooj 't land touw tot de EEG. Wie in 1997 Tony Blair aon de mach kaom gaof heer Sjotland, Ingeland en Noord-Ierland 'n eige parlemint, en sjafde heer 't middelieuws systeem vaan 't Hoegerhoes aof. De monarchie is in de jaore negenteg ter discussie gekoume; toch blijf nog ummertouw twie daarde vaan de Britte veurstander vaan 't keuningsjap. Nao 2000 naom de intern verdeildheid sterk touw. E groet deil vaan de bevolking kierde ziech tege Europese samewèrking, dewijl veural in Sjotland separatistische sentiminte opkaome. E rifferendum euver Sjotse oonaofhenkelekheid woort in 2014 zjus verlore, e rifferendum euver 't verlaote vaan de EU in 2016 haolde 't wel.

Lidsjtaote van de NAVO
Albanië · Belsj · Bulgarieë · Canada · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Griekelandj · Hongarieë · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Litouwe · Luxemburg · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Pole · Portugal · Roemenië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë · Vereineg Keuninkriek · Vereinegde Sjtaote van Amerika · Zjwaede

Lenj in Europa
Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë¹ · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland
Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia¹ · Ålandj · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Eilandj Man · Sjpitsberge
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild.