Esland

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Esland
Basisgegaevens
Officieel taal	Estisch
Huidsjtad	Tallinn
Sjtaotsvörm	Rippebliek
Sjtaotshoof (lies)	Alar Karis
Premier	Kristen Michal
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	45.226 km² 4,56%
Inwoeners – Deechde:	1,2 miljoen (2021) 31/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Euro (EUR)
Tiedzaone	UTC +2
Nationale fiesdaag	20 augustus
Vouksleed	Mu isamaa, mu õnn ja rõõm
Web | Code | Tel.	.ee | EST | +372

Esland is e land in Noordoos-Europa en eine vaan de Baltische staote. 't Land grens aon Rusland en Letland en ligk ten ooste vaan de Ooszie en zuidelek vaan de Finse Golf. Hoofstad is Tallinn; dit is mèt aofstand de groetste stad vaan 't land. Aander stei zien Tartu, Narva, Pärnu en Viljandi. Veur de kös ligke twie groete eilen, Hiiumaa en Saaremaa, en väöl kleiner eilendsjes.

De inwoeners vaan Esland heite Eslenders of Este.

Bestuurleke indeiling

Esland is in 15 "staote" (maakonnad, inkelvoud maakond) verdeild. Die höbbe evels neet zoeväöl otonomie es häöre naom deit vermoede; 't zien mie districte.

Taole

Estisch is de officieel taol en de taol vaan de mierderheid (ca. 63%); vief procent vaan de bevölking sprik 't verwant Võro. Bei taole zien aon 't Fins verwant. E kwart vaan de bevolking is vaan Russische geboorte en sprik Russisch. Nao 1990 is 't belaank vaan 't Russisch sterk aofgenome en weure de etnische Russe gedwonge Estisch te liere, al zien de probleme hei nog neet zoe delicaat wie in Letland.

Historie

Esland weurt al sinds de prehistorie door Finoegriërs bewoend. Pas in 1227, wie de Duitse Zweerdbreurs en de Dene 't land vereuverde, woort 't land gekèrstend. Achterein woort Esland door versjèllende len beheers, wie Denemarke, Zwede, Pole en Rusland. De bovelaog vaan de bevolking bleef evels tot 1918 veurnaomelek Duits.

Nao de ineinstorting vaan 't Russisch Keizerriek in 1917 verklaorde Esland ziech op 24 fibberwarie 1918 oonaofhenkelek. In 1940 annexeerde de USSR oonder Stalin 't land en vaan 1941 tot 1944 woort 't door Nazi-Duitsland bezat. Esland kraog zien vrijheid trök op 20 augustus 1991, mèt de Fluweel Revolutie en 't oetereinvalle vaan de USSR. Sins op 31 augustus 1994 de lèste Rössische garnizoene vertrokke zien heet Esland zien economische en politieke ban mèt Wes-Europa versteveg. Op 29 miert 2004 woort 't land lid vaan de NAVO; op 1 mei vaan 'tzelfde jaor ouch vaan de EU. Op 1 januari 2011 veurden 't land d'n euro in es munteinheid.

Lidsjtaote van de NAVO
Albanië · Belsj · Bulgarieë · Canada · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Griekelandj · Hongarieë · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Litouwe · Luxemburg · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Pole · Portugal · Roemenië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë · Vereineg Keuninkriek · Vereinegde Sjtaote van Amerika · Zjwaede

Lidsjtaote van de Europese Unie
Belsj · Bulgarieë · Cyprus · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Litouwe · Luxemburg · Malta · Nederlandj · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Zjwaede

Lenj in Europa
Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Tsjechië · Turkieë¹ · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland
Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes ouch bie Europa ingedeild.
Zuug ouch: Aafhenkelike gebejer in Europa