From Wikipedia, the free encyclopedia
Ënner enger Wärung versteet een an engem wäite Sënn vum Wuert dat staatlecht gereegelt Geldwiesen an engem Land oder enger Wärungszon, wéi d'Europäesch Unioun (EU). Enk gefaasst ass et d'Unitéit, déi engem Wärungssystem zugrond läit. Allgemeng besteet en Annahmenzwang fir eng Wärung, déi d'Funktioun vun engem gesetzlechen Zahlungsmëttel huet.
Eng Wärung huet eng dräifach Funktioun
A deem Sënn gëtt och tëscht der Buchwärung (monnaie scripturale), dat heescht: dem Geld op Konten, an dem Boergeld (Monnaie fiduciaire), dat sinn d'Billjeeën an d'Mënzen am Ëmlaf, en Ënnerscheed gemaach. Zesumme bilde si d'Geldmass, iwwer déi e Land verfüügt. Et hu sech am Laf vun der Geschicht verschidde Wärungssystemer entwéckelt, wat hir Deckung ugeet. Am Ufank war et de Goldstandard, an deem de Wäert vum Geld engem Goldgewiicht entsprach huet, an duerch Gold gedeckt a garantéiert war. D'Golddeckung ass tëscht 1929 an 1932, als Folleg vun der Wirtschaftskris, an de meeschte Länner ofgeschaf ginn. Soulaang wéi nach an engem Land d'Goldeckung bestanen huet, hunn d'Länner sech am Gold exchange standard erëmfonnt. Hie gouf 1994 op der Konferenz vu Bretton Woods confirméiert. Op där Konferenz ass och de Internationale Wärungsfong geschaf ginn. Wéi och 1971 d'USA d'Golddeckung opginn hunn, waren all Wärungen ongedeckt an de Wäert vun den eenzele Wärungen huet dunn nëmme méi vum d'Vertrauen op d'Wirtschaft vun engem Land ofgehaangen. Hir Wiesselcoursen hunn ënnerenee fräi flottéiert a sech no uewen oder ënne beweegt.
D'Zentralbanken hunn als Aufgab, d'Stabilitéit vun de Wärungen z'erhalen. An der Eurozon ass et d'Europäesch Zentralbank, déi dës Missioun krut. Si übt se zesumme mat den nationalen Zentralbanken aus.
Fir d'Stabilitéit vum Euro sécherzestellen, sinn am Vertrag vu Maastricht Konvergenzkrittären opgestallt ginn, un déi all Land sech hale muss.
Et gëtt en Ënnerscheed gemaach tëscht der interner Stabilitéit vun enger Wärung an hirer externer Stabilitéit.
An engem Land ass d'Erhale vun der Kafkraaft eng wichteg Aufgab. D'Kafkraaft gëtt gemooss vum Index vun de Konsumpräisser, een Index, deen et an all Land gëtt.
D'extern Stabilitéit vun enger Wärung gëtt ausgedréckt an der Evolutioun vun hire Wiesselcourse géintiwwer de Wärungen aus drëtte Länner, haaptsächlech géintiwwer de Weltwärungen, wéi dem US-Dollar an dem Pond Sterling. Wann déi sech staark no ënne veränneren, gëtt eng Wärung net méi als stabil betruecht.
Wéi 2002, den Euro agefouert gouf, hat Lëtzebuerg schonn dräi respektiv véier Wärungsregimmer passéiert:
Wärend a virun der Zäit vum Zollveräin, (1834-1918), zu deem och Lëtzebuerg gehéiert huet, gouf et nach kee rationell ausgeschafe Wärungsstatut. Munnegereen, besonnesch den Albert Calmes huet d'Situatioun a puncto Geld souguer als chaotesch bezeechent. D'Land hat ebe keng monetär Souveränitéit, a virun allem keng gemeinsam Wärung. Haaptsächlech hollännesch, belsch a franséisch Geldschäiner waren am Ëmlaf, wärend d'Administratioun vun der Douane an däitschen Unitéite gerechent huet. Et war e pragmatesche System mat pur Käpp. Fir e bësschen Uerdnung an déi Situatioun ze bréngen, huet dunn 1842 d'Regierung de Frang a Silbergros tariféiert (1 Frang = 8 preisesch Silbergros). Nëmme wat d'Bezuelen un d'Douane ugeet, war domat Kloerheet geschaf. D'Confusioun blouf awer weider grouss. Et gouf zur Zäit vum Zollveräin probéiert fir typesch Lëtzebuerger Wärungsfunktiounen opzebauen, an zwar iwwer heemesch Banken. Gläich zwéi Kreditinstituter ass et erlaabt ginn, an engem begrenzte Volume Geldschäiner erauszeginn:
Am Laf vun der Belsch-Lëtzebuerger Wirtschaftsunioun, déi fir Lëtzebuerg och eng Wärungsassoziatioun bedeit huet, hunn d'Prinzipe vun deem Wärungssystem sech net fundamental verännert. Hie blouf:
Auschléisslech d'Geld am Ëmlaf an d'Emissiouns-Zentren hu changéiert. Charakteristesch war et, datt d'Prinzipe vum Lëtzebuerger Wärungssystem net ursprénglech an de Verträg definéiert goufen. Et gouf nëmmen zeréckbehalen:
Domat gouf et dräi fir Lëtzebuerg zoustänneg Emissiouns-Organer:
Déi zwou Wärunge ware mat Ausnam vun der Period 1935-1940 au pair. Dat heescht, si haten dee selwechte Wäert (1 Lëtzebuerger Frang = 1 Belsche Frang). Wéi et 1935 zu enger Ofkoppelung vun der Paritéit vun de zwou Wärunge komm ass, steet am Bäitrag iwwer de Lëtzebuerger Frang.
Commons: Wärungen – Biller, Videoen oder Audiodateien |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.