Desiderius Erasmus Roterodamus

Desiderius Erasmus Roterodamus (Batavice Gerrit Gerritszoon, Roterodami die 27 vel 28 Octobris 1469 natus; Basiliae die 12 Iulii 1536 mortuus), clarissimus utriusque linguae magister necnon theologus atque ecclesiae melioris reddendae, non autem dividendae maximopere studiosus qui ob ingenium ac merita sua “humanistarum princeps” appellatur. Iuvenis ad sacram sancti Augustini familiam adscriptus, ibidem sacerdos factus episcopum Cameracensem secutus est; dein Lutetiae Parisiorum studuit, totamque Europam ad occidentem solem et meridiem vergentem peragravit. Multa profecto scripsit opera quae et ad linguam Latinam tradendam excolendamque et mores ecclesiae hominumque, qui tunc fuerunt, emendandos spectant; insuper etiam multa antiquorum opera commentariis instructa, imprimis vestigia Laurentii Vallae secutus Novum Testamentum Graece et Latine edendum curavit. Ipse denique reformator ecclesiae Christianae habetur fuisse qui autem vitia ecclesiae reprehendens, attamen eam ipsam dividere nolens tunc temporis neque multis Protestantibus neque Catholicis gratus erat. Itaque paulo ante mortem Basiliam, ubi apud amicum et typographum Ioannem Frobenium versabatur, postquam urbs protestantibus se adiunxit, reliquit, Friburgum Brisgoviae migravit. Ibi anno 1536 mortuus, Basiliae in ecclesia cathedrali sepultus est. Quamquam calculis renalibus semper laborabat, non iis moritur.

Quick Facts

Close

Ratio Erasmiana, ratio commutationis scholasticorum in Unione Europaea, nomen ab Erasmo tenet.

Remove ads

Multae variaeque ab Erasmo ad homines illius aetatis doctissimos scriptae epistulae exstant in quibus multa de temporis sui moribus describit. Numerus epistularum ab Erasmo ipso scriptarum et ad nos traductarum ad dua milia est. Alias quidem habemus epistolas ab aliis scriptas ad Erasmum conservatas, ex quibus facta, consilia, controversiasque vitae non tantum Erasmi ipsius percipere possumus, sed etiam multorum aliorum eiusdem temporis virorum clarorum.

Hae omnes Latine scriptae sunt. Hac utentes lingua homines docti ex omnibus partibus Europae inter se ita facile colloqui poterant, ut non necesse esset eis multas linguas vulgares discere. Erasmus nostram linguam praecipue excoluit non minus in epistulis suis quam in ceteris operibus.

Notandum est quod Erasmus non tantum epistulas ipsas scripsit, sed etiam libellum appellatum De conscribendis epistolis, id est quomodo epistulae varias ob causas optime scribendae sint, protulit. Hoc in opere praecepta exemplaque generum epistularum adhibenda praebuit.

Remove ads

Erasmus ter in Anglia commoratus est.

Primum anno 1499 Erasmus ab discipulo Gulielmo Blount quarto Baro Mountjoy invitatus se ad Angliam contulit, ubi unum annum manens in amicitiam nonnullorum doctorum anglicorum acceptus est, imprimis Thomas Mori, qui eo tempore erat vir eruditione clarissimus, et Ioannis Colet, inter alios, quibuscum totam vitam amicus manebat carissimus amabilissimusque. Circiter anno in Anglia peracto, amicis eum ut diutius in Anglia maneret magnopere exhortantibus, attamen redivit Erasmus ad continentem Europaeam.

Remove ads

Antibarbari
Adagiorum chiliades
Enchiridion militis Christiani
Μωρίας Ἐγκώμιον (Moriae Encomium) sive Stultitiae Laus
De copia verborum
De constructione octo partium orationis
Dialogus, Iulius exclusus e coelis
Novum Testamentum Graece (textus Graece cum translatione Latina)
Institutio principis Christiani
Querela pacis
Familiarium colloquiorum formulae
Colloquia familiaria
De libero arbitrio
Hyperaspistes diatribae
Christiani matrimonii institutio
Paraclesis
Methodus
Apologia
Ratio
Dialogus cui titulus Ciceronianus
De conscribendis epistolis
De recta latini graecique sermonis pronuntiatione Textus
De sarcienda ecclesiae concordia
De preparatione ad mortem
Ecclesiastes
Epistolae
Carmina

Remove ads

Allen, P. S., redactor. 1906–1958. Opus epistolarum Des. Erasmi Roterodami. 12 vol. Oxoniae.
Collected Works of Erasmus (Toronto, 1976- ), fundata in editionem Alleni, cum parvum numerum additiones et emendationes

Selectio hominum auctorum epistolarum ad Erasmum missarum:

Hadrianus VI papa
Henricus Afinius (Hendrik van den Eynde)
Georgius Agricola
Henricus Cornelius Agrippa
Albertus de Brandenburgo
Faustus Andrelinus
Gulielmus Blount, Baro Mountjoy^[1]
Gulielmus Budaeus
Henricus Bovillus^[2]
Gulielmus Burbank
Henricus Byers
Laurentius Campeggius
Ioannes Claymond
Ioannes Colet
Martinus Dorp
Wolfgangus Fabricius Capito
Ioannes Roffensis
Ricardus Foxe
Fridericus III (dux Saxoniae)
Georgius dux Saxoniae
Damianus a Goes
Gulielmus Grocyn
Henricus VIII (rex Angliae)
Ulricus Huttenus
Iustus Ionas
Gulielmus Latimer
Edwardus Lee
Leo X papa
Thomas Linacre
Martinus Lips
Thomas Lupset
Martinus Luther
Aldus Manutius
Philippus Melanchthon
Thomas Morus
Petrus Mosellanus
Ioannes Oecolampadius
Ricardus Pace
Ioannes Reuchlin
Beatus Rhenanus
Petrus Thaborita
Cuthbertus Tunstall
Polydorus Vergilius
Ioannes Ludovicus Vives
Gulielmus Warham
Thomas Wolseius

Remove ads

Halkin, Léon-Ernest. 1987. Erasme parmi nous. Lutetiae: Fayard.
Huizinga, Ioannes. 2001. Erasmus, editio decima. Roterodami: Donker.
Mayolas, Pep. 2014. Erasme i la construcció catalana d'Espanya. Barcelona: Llibres de l'Índex.
Zweig, Stephanus. 1938. Triumph und Tragik des Erasmus von Rotterdam ('Erasmi Roterodami triumphum et tragoedia'). Vindobonae.

[1]
Discipulus Erasmi, qui eum "inter nobiles doctissimus" numeravit.
[2]
Formula:Cite DNB