Carota (holus radicale)

Carota (Graece καρωτόν), vel Latinitate classica daucum^[1], atque in taxinomia scientifica Daucus carota subspecies sativus, est holus radicale, colore plerumque aurantium, quamquam cultivarietates purpurea, nigra, rubra, alba, flava exstant,^[2][3][4] quarum omnes sunt domesticatae carotae ferae formae, in Europa et Asia meridiana occidentalique olim endemicae. Quae planta, ut videtur in Persia orta, primum foliorum seminumque causa colebatur. Usitatissime consumpta plantae pars est radix palaris, sed caules et folia etiam edulia sunt. Carota domestica pro radice palari magnopere aucto, sapidiori, minus ligneo a hominibus producta est.

Carotae cum caulibus et foliis.

Semina Dauci carotae subsp. maximi.

Daucus carota subsp. sativus e Dioscoride Vindobonensi.

Prima folia post germinationem.

Flores in quinque petalis, quinque staminibus, et omne calyce consistunt.

Carotae in Macello Medio Labacensi venditantur.

Radices Dauci carotae

---

Plantae — Angiospermae

Eudicotyledones 
Asteridae 
Ordo : Apiales 
Familia : Apiaceae 
Subfamilia : Apioideae 
Tribus : Scandiceae 
Subtribus : Daucinae 
Genus : Daucus 
Species : Daucus carota 
Subspecies : Daucus carota subspecies sativus 
(Hoffm.) Schübl., et G. Martens

   

Synonyma

*Carota sativa (Hoffm.) Rupr.

• Daucus sativus (Hoffm.)

Daucus carota est planta biennis familiae Apiacearum, saepe umbelliferarum appellatarum. Rosettam foliorum primum evolvit, cum radicem palarem augeat. Cultivarietates quae rapide crescunt tris menses (nonaginta dies) post semina sata maturescunt, sed cultivarietates quae tarde crescunt alium mensem (centum et viginti dies) requirunt. Radicibus sunt multae summae carotenorum alpha et beta atque vitaminorum A, K, et B₆.

Carota a millennio secundo a.C.n. colitur. In Graecia et Roma antiqua non radicum carnosorum comestibilium, sed seminum foliorumque suaveolentium causa saepius colebatur. Saeculo X vel serius cultivaritates hodiernae in Europam ex oriente importatae sunt. Solum cultivarietates rubrae flavaeque tunc notae sunt; carota enim aurantia saeculo XVII in Batavia selecta est.

Anno 2011 secundum Institutum alimoniae et agriculturae provehendae Consociationis Nationum, in orbe terrarum 35 658 000 tonnarum carotarum producta sunt, paene dimidia pars in Sinis.

Notae

1. Plinii Nat. 26.88; 26.157; et alibi.
2. Iorizzo, Massimo; Curaba, Julien; Pottorff, Marti; Ferruzzi, Mario G.; Simon, Philipp; Cavagnaro, Pablo F. (2020-08-07). "Carrot Anthocyanins Genetics and Genomics: Status and Perspectives to Improve Its Application for the Food Colorant Industry". Genes 11 (8): 906 .
3. Iorizzo, Massimo; Senalik, Douglas A.; Ellison, Shelby L.; Grzebelus, Dariusz; Cavagnaro, Pablo F.; Allender, Charlotte; Brunet, Johanne; Spooner, David M. et al (2013). "Genetic structure and domestication of carrot (Daucus carota subsp. sativus) (Apiaceae)". American Journal of Botany 100 (5): 930–38 .
4. Sifferlin 2013.

Bibliographia

• Benjamin, L. R., A. McGarry, et D. Gray. 1997. "The root vegetables: Beet, carrot, parsnip and turnip." The Physiology of Vegetable Crops, 553–80. Wallingford in Britanniarum Reno: CAB International Publishing. ISBN 978-0-85199-146-7.
• Bradeen, James M., et Philipp W. Simon. 2007. "Carrot". In Vegetables: Genome Mapping and Molecular Breeding in Plants, ed. Chittaranjan Cole, 5: 162–84. Novi Eboraci: Springer. ISBN 978-3-540-34535-0.
• Bridault, Ami-Félix. 1803. Traité sur la carotte et recueil d'observations sur l'usage et les effets salutaires de cette plante, dans les maladies externes et internes. J. F. Lhomandie. Google Books.
• Gry, Laure. 1993. "Un grand choix variétal pour une carotte de qualité." Semences et Progrès 75 (Aprilis, Maius, Iunius): 19–31. PDF.
• Ladizinsky, Gideon. 1998. Plant evolution under domestication. Doordrecht et Novi Eboraci: Kluwer Academic Publishers. ISBN 0412822105.
• Rubatsky, V. E., C. F. Quiros, et P. W. Siman. 1999. Carrots and Related Vegetable Umbelliferae. CAB Iinternational Publishing. ISBN 978-0-85199-129-0.
• Sifferlin, Alexandra. 2013. "Eat This Now: Rainbow Carrots." Time, 20 Augusti 2013. Textus. Archivum.,
• Simon, Philipp W., Roger E. Freeman, Jairo V. Vieira, Leonardo S. Boiteux, Mathilde Briard, Thomas Nothnagel, Barbara Michalik, et Young-Seok Kwon. 2008. "Carrot." Vegetables II: Handbook of Plant Breeding, 2: 327–57. Novi Eboraci: Springer. ISBN 978-0-387-74108-6.

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad carotas spectant.

• "Carrot," in Encyclopedia of Food and Health (Elsevier Science, 2015).