Ақкөл ауданы

Ақкөл ауданы — Ақмола облысының солтүстігіндегі әкімшілік аудан. 1928 жылы құрылған. 1997 жылға дейін "Алексеев ауданы" деп аталып келді. Орталығы — Ақкөл қаласы.

Қазақстан ауданы
Ақкөл ауданы
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Облысы	Ақмола облысы
Аудан орталығы	Ақкөл
Ауылдық округтер саны	8
Қалалық әкімдіктер саны	1
Ауыл саны	28
Қала саны	1
Әкімі	Біржан Тасболатұлы Әбдірахманов
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Ақкөл қаласы, Нұрмағамбетов көшесі, №94
Тарихы мен географиясы
Координаттары	52°00′55″ с. е. 70°58′37″ ш. б.52.01528° с. е. 70.97694° ш. б. / 52.01528; 70.97694 (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	1928
Жер аумағы	9,4 мың км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	24 338[1] адам (2023)
Ұлттық құрамы	қазақтар (43,7%), орыстар (38,79%), немістер (5,62%), украиндар (3,89%), татарлар (2,13%), беларустар (1,38%), поляктар (1,26%), басқалары (3,23%)[2]
Сандық идентификаторлары
Пошта индексі	020100-020112[3]
Автомобиль коды	03
Ақкөл ауданының әкімдігі

Географиялық орны

Аудан солтүстігінде Біржан сал ауданымен және Степногорск қаласымен, шығысында Ерейментау ауданымен, батысында Бұланды, Астрахан аудандарымен, оңтүстігінде Шортанды ауданымен шектеседі.

Жер бедері

Ақкөл ауданы жері (абсолют биіктігі 200-400 м) ұсақ, шоқылы, белесті болып келеді. Орталық бөлігінде Домбыралы тауы (471 м) орналасқан. Пайдалы қазбалардан: алтын, гранит, қиыршықтас, т.б. құрылыс материалдары өндіріледі.

Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі

Климаты континенттік, қысы суық, жазы ыстық, құрғақ. Қаңтардың орташа температурасы — 170-18°С, шілдеде 19-20°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері 350-400 мм. Басты өзендері: Қалқұтан, Талқара, Ақсуат. Көлдері ұсақ, негізінен сор болып келеді. Ірі көлдері: Итемген, Ақкөл, Балықтыкөл, Шортанкөл, Жарлыкөл. Жерасты сулары ауыз сумен қамтамасыз етуде үлкен маңыз атқарады. Топырағы карбонатты, сортаң, оңтүстікке қарай қара. Өсімдіктерден: түрлі шөп, қызғылт және қылқан селеу, сулыбас т.б. өседі. Орманының аумағы 50,5 мың га (қарағай, қайың, терек). Жануарлардан: бұлан, елік, сілеусін, қасқыр, түлкі, борсық, қарсақ, ақтиын, дала тышқаны, өзен-көлдерінде шортан, алабұға, оңғақ тіршілік етеді және жыл құстары мекендейді.

Шаруашылығы

Аудан орталығында жөндеу-механикалқ, темір-құйматас бұйымдары және ет, сүт заттары, тұрмыстық қызмет көрсету комбинаты, 3 орман шаруашылығы, баспахана жұмыс істейді. Ақкөл ауданының тұрғындары негізінен астық, мал өсірумен шұғылданады. Ауыл шаруашылық жерінің аумағы 567,2 мың га (1997), оның 226,0 мың га-сы егістік, 24 мың га-сы шабындық, 317,1 мың га-сы жайылымдық жер. Ақкөл ауданында. Ауыл шаруашылығы жерінің ауданы 822974 га, оның 165886 га-сы егістік, 24 мың га-сы шабындық, 317,1 мың га-сы жайылымдық жер. Ақкөл ауданында 12 кәсіпорын, 3 құрылыс, 4 көлік мекемесі бар, ауданы мамандандырылған бірлестік, қожалық, акционерлік және кооперациялық шаруашылықтар құрылған. Егіншілікте негізінен дәнді дақыл (80%) өсірумен айналысады. Мал шаруашылығы бойынша ірі қара, қой мен ешкі, жылқы, шошқа, құс өсіріледі. Ақкөл ауданында кәсіптік-техникалық училище, 34 мектеп, бала-бақшалары, мәдениет үйлері, клубтар, кітапханалар, денсаулық сақтау мекемелері бар. Ауданы «Знамя Родины» газеті шығады. Аудан облыс орталығы — Көкшетау қаласы, елді мекендермен темір және автомобиль жолдары арқылы қатынасады.

Халқы

1939	1959	1970	1979	1989[4]	1999	2009[5]	2021
64570	▼57798	▼57627	▼39059	▲39381	▼35274	▼27120	▼24808

Тұрғындар саны: 25 793 адам (2019).

• Ұлттық құрамы: қазақтар (42,86%), орыстар (38,96%), украиндар (4,26%), немістер (5,85%), беларустар (1,43%), татарлар (2,23%), еврейлер (0,34%), башқұрттар (0,33%), ингуштар (0,17%), корейлер (0,20%), әзербайжандар (0,29%), поляктар (1,31%), армяндар (0,12%), басқалары (1,99%).

Әкімшілік бөлінісі

29 елді мекен 7 ауылдық округ пен 1 ауылдық, 1 қалалық әкімдікке біріктірілген:

Халқының саны (2009, 2021)^[6]

Ауылдық округтері	2009	2021	2021 2009-ға пайызбен	Ерлер 2009	Ерлер 2021	2021 2009-ға пайызбен	Әйелдер 2009	Әйелдер 2021	2021 2009-ға пайызбен
Азат ауылдық әкімдігі	1152	▼969	84,1	577	▼484	83,9	575	▼485	84,3
Ақкөл қалалық әкімдігі	14815	▲16417	110,8	7114	▲8133	114,3	7701	▲8284	107,6
Еңбек ауылдық округі	1193	▼869	72,8	576	▼481	83,5	617	▼388	62,9
Жалғызқарағай ауылдық округі	627	▼426	67,9	328	▼234	71,3	299	▼192	64,2
Кеңес ауылдық округі	2059	▼1509	73,3	1020	▼787	77,2	1039	▼722	69,5
Қарасай ауылдық округі	1852	▼1044	56,4	915	▼530	57,9	937	▼514	54,9
Наумов ауылдық округі	1437	▼1009	70,2	720	▼507	70,4	717	▼502	70
Новорыбин ауылдық округі	1363	▼954	70	686	▼488	71,1	677	▼466	68,8
Урюпин ауылдық округі	2622	▼1611	61,4	1344	▼835	62,1	1278	▼776	60,7
ЖАЛПЫ САНЫ	27120	▼24808	91,5	13280	▼12479	94	13840	▼12329	89,1

Ірі елді мекендері

Елді мекен	Халқы (2021)
Ақкөл	▲16017
Урюпинка	▼1017
Азат	▼969
Новорыбинка	▼746
Еңбек	▼695
Домбыралы	▼681
Қына	▼591
Наумовка	▼530
Кеңес	▼461
Жалғызқарағай	▼349

Танымал тұлғалары

• Айтпай Бекболатұлы Құсайынов - Социалистік Еңбек Ері
• Сағадат Қожахметұлы Нұрмағамбетов - Кеңес Одағының Батыры

Дереккөздер

1. Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
2. Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
3. Қазақстан почталық индекстері
4. Ресей империясы,  КСРО халық санақтары
5. ҚР халық санақтары
6. 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары