Жақсы ауданы

Жақсы ауданы – Ақмола облысының солтүстік-батысындағы әкімшілік бөлініс. 1955 жылы тың және тыңайған жерлерді игеруге байланысты құрылған, әкімшілік шекара ретінде 1957 жылы құрылды. Аудан орталығы – Жақсы ауылы.

Географиялық орны

Қазақстан ауданы
Жақсы ауданы
Әкімшілігі
Облысы	Ақмола облысы
Аудан орталығы	Жақсы
Ауылдық округтер саны	14
Ауыл саны	25
Әкімі	Алмагүл Аманжолқызы Қадыралина
Аудан әкімдігінің мекенжайы	Жақсы ауылы, Дружба көшесі, №3
Тарихы мен географиясы
Координаттары	51°59′ с. е. 67°17′ ш. б.51.983° с. е. 67.283° ш. б. / 51.983; 67.283 (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	1955
Жер аумағы	9 692,64 км²
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	16 095[1] адам (2023)
Ұлттық құрамы	қазақтар (46,74%), орыстар (24,07%), украиндар (13,72%), немістер (4,55%), беларустар (2,39%), татарлар (2,24%), мордвалар (1,77%), ингуштар (0,72%), молдовандар (0,66%), башқұрттар (0,65%), әзербайжандар (0,57%), басқалары (1,92%)[2]
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	(71635)
Пошта индексі	021200-021231[3]
Автомобиль коды	03
Жақсы ауданының әкімдігі

Аудан солтүстігінде СҚО-ның Ғабит Мүсірепов ауданымен, шығысында Сандықтау, Атбасар, батысында Есіл, Жарқайың аудандарымен шектеседі.

Тарихы

1955 жылы 22 қазанда Есіл ауданының ықшамдалуынан Қима ауданы болып құрылды. Орталығы Қима ауылы болып, құрамына Есіл, Жақсы, Жирен, Запорожье, Киров, Қима, Новоярослав, Талсай, Шұрымсай ауылдық кеңестері енді. 1957 жылы аудан орталығы Жақсы ауылына көшірілді. 1963 жылдың 2 қаңтарында ауданға қазіргі атауы берілді. 1970-1988 және 1990-1997 жылдары Жақсы ауданы Торғай облысының құрамына кірді. Сонымен бірге 1970-1997 жылдары ауданның оңтүстік бөлігінде Қима ауданы болды.

Жер бедері

Жақсы ауданы дала белдемінде орналасқан. Ауданның солтүстік жартысын абсолюттік биіктігі 300 — 400 м ұсақ шоқылы — жонды таулар мен Көкшетау қыратының оңтүстік-батыс бөлігі алып жатыр. Оңтүстік жағын жонды-белесті келген, абсолюттік биіктігі 250 — 300 м болатын Атбасар жазығының батыс бөлігі қамтыған.

Климаты, өсімдігі мен жануарлар дүниесі

Климаты континенттік, қысы суық, қары аз (20 см), жазы ыстық, құрғақ. Қаңтардағы орташа температура –17 — 18°С, шілдеде 19 — 20°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 300 — 350 мм. Аудан жері арқылы Есіл, Терісаққан, Аққайрақты, Жаман Қайрақты, Құмай өзендері ағып өтеді. Ең үлкен көлі — Қалмақкөл. Солтүстігінде карбонатты қара, оңтүстігінде карбонатты қызыл қоңыр топырақ, өзен жайылмаларында шалғындық топырақ тараған. 1954—56 жылдары аудан жерінің көпшілік бөлігі жыртылды. Жыртылмай қалған жерлерінде жусан аралас селеулі, бетегелі-селеулі далалық өсімдіктер, Есіл аңғарында бұта аралас шалғын өседі. Қасқыр, түлкі, қарсақ, қоян, суыр, қарабауыр, күзен, сарышұнақ, қосаяқ, дала белдеміне тән құстар (бозторғай, қаратамақ, т.б.) мекендейді.

Халқы

1959	1970	1979	1989[4]	1999	2009[5]	2021
19497	▲37403	▼18755	▲20542	▲30808	▼21107	▼16451

Тұрғындар саны: 19 088 адам (2019).

• Ұлттық құрамы: қазақтар (47,32%), орыстар (23,73%), украиндар (13,76%), немістер (4,35%), беларустар (2,45%), татарлар (2,16%), мордвалар (1,75%), башқұрттар (0,71%), ингуштар (0,70%), молдовандар (0,73%), әзербайжандар (0,51%), удмурттар (0,50%), армяндар (0,05%), марилер (0,02%), басқалары (1,26%).

Әкімшілік бөлінісі

25 елді мекен 2 ауылдық әкімдік пен 12 ауылдық округке біріктірілген:

Халқының саны (2009, 2021)^[6]

Ауылдық округтері	2009	2021	2021 2009-ға пайызбен	Ерлер 2009	Ерлер 2021	2021 2009-ға пайызбен	Әйелдер 2009	Әйелдер 2021	2021 2009-ға пайызбен
Белағаш ауылдық округі	1149	▼869	75,6	582	▼435	74,7	567	▼434	76,5
Беловод ауылдық округі	1524	▼1043	68,4	751	▼522	69,5	773	▼521	67,4
Есіл ауылдық округі	1579	▼1157	73,3	784	▼562	71,7	795	▼595	74,8
Жақсы ауылдық округі	5097	▼4626	90,8	2414	▼2313	95,8	2683	▼2313	86,2
Жаңақима ауылдық округі	3282	▼2389	72,8	1662	▼1248	75,1	1620	▼1141	70,4
Запорожье ауылдық округі	2719	▼2365	87	1350	▼1167	86,4	1369	▼1198	87,5
Калинин ауылдық округі	906	▼566	62,5	457	▼292	63,9	449	▼274	61
Киев ауылдық округі	734	▼629	85,7	351	▼312	88,9	383	▼317	82,8
Қызылсай ауылдық округі	845	▼528	62,5	433	▼284	65,6	412	▼244	59,2
Новокиенка ауылдық әкімдігі	860	▼615	71,5	427	▼312	73,1	433	▼303	70
Подгорное ауылдық округі	789	▼709	89,9	381	▼341	89,5	408	▼368	90,2
Тарасов ауылдық округі	587	▼425	72,4	292	▼209	71,6	295	▼216	73,2
Терісаққан ауылдық әкімдігі	510	▼304	59,6	253	▼161	63,6	257	▼143	55,6
Чапаев ауылдық округі	526	▼226	43	257	▼123	47,9	269	▼103	38,3
ЖАЛПЫ САНЫ	21107	▼16451	77,9	10394	▼8281	79,7	10713	▼8170	76,3

Ірі елді мекендері

Елді мекен	Халқы (2021)
Жақсы	▼4626
Запорожье	▼1749
Қима	▼1174
Жаңақима	▼1099
Ишимское	▼995
Белағаш	▼869
Подгорное	▼709
Киевское	▼629
Лозовое	▼616
Новокиенка	▼615

Дереккөздер

1. Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
2. Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
3. Қазақстан почталық индекстері
4. Ресей империясы,  КСРО халық санақтары
5. ҚР халық санақтары
6. 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары