Албания туы

Албания туы (алб. Flamuri i Shqipërisë) — қызыл түсті тудың ортасында екібасты қара бүркіт бейнеленген Балқан түбегінде орналасқан Албания Республикасының мемлекеттік туы.

Албания
Мемлекет	Албания
Қабылданған	1912 (түпнұсқа) 7 сәуір 1992 (қазіргі)
Пропорция	5:7
Дизайны	Қызыл тудың ортасындағы қанатын жайған екібасты бүркіт

Тарихы

Бүркіт бейнесі орта ғасырдың соңына қарай албаниялық дворян жанұяларының(Скандербег өз туында қолданған) және албандардың нышаны болды.^[1] Кастриотидың елтаңбасындағы бүркіт бейнесі оның Османлы империясына қарсы көтерілісінде танымал болды.Осы көтерілістің арқасында Албанияның кейбір жерлері 1443-1478 жылдар аралығында тәуелсіз болды.Екібасты бүркіт бейнесі Шығыс Рим империясының(соның ішінде Палеологи династиясының) эмблемасан алынған болатын.^{[2] [3]}

Екібасты бүркіттің бейнесі тәуелсіздікті аңсаған албан ұлтшылдарының 19 ғ. соңы мен 20 ғ. басында Османлы империясыға қарсы жорығында қайта көрінеді.^[2] 1912 жылдың 28 қарашасында Влёра қаласында Албания Тәуелсіздік Декларациясы қабылданып, Исмаил Кемел көтерген ту жаңа ұлттың символы болып қабылданды.

Албания туына бірнеше жыл бойына көптеген өзгертілер енгізілді. Зогу патша басқарған жылдары(1928–1939) туға тәж бейнесі қосылды, ал Албаниядағы Италия басқыншылығы кезінде тәж екі шандырға алмастырылды. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін коммунистік тәртіп туға бес бұрышты жұлдызды қосұан болатын, ал 1992 жылдың 7 сәуірінде Албанияда коммунист үкімет құлағаннан кейін ғана жұлдыз тудан алынды.^[1]

Албанияның теңіз тулары — теңіз сауда флотының және әскери-теңіз флотының тулары мемлекеттік тудан өзгеше болып келеді.Сауда флотының туы қызыл, қара және қызыл көлденең жолақтардын тұрады.Ал әскери-теңіз флотының туы мемлекеттік туға ұқсақ, алайда бүркіт ақ түсті туда бейнеленген, және тудың төменгі жағы қызыл жолақтан тұрады.

Тудағы екібасты бүркіт 1995 және 2000 жылдар аралығында шыққан бес албаниялық лек тиынының сырт жағында бейнеленген болатын.^[4]

1969 жылдан бастап Албанияның туы Косовода кеңінен бейресми желбіреді.^[5] Бұл 1990 жылдардағы мойындалмаған Косовоның рәмізі болатын.Қазіргі таңда Косово басқа рәмізді қолданады.

Тарихи

• 
  Скандербег қабылдаған Лежа лигасының туы (1444–1479).
• 
  Османлы империясының туы (19 ғасыр).
• 
  Албания Тәуелсіздік Декларациясының туы (1912).
• 
  Албания уақытша үкіметінің туы (1912).
• 
  Албания уақытша үкіметінің туы (1912–1914).
• 
  Албания князьдығының туы (1914–1920).
• 
  Албания князьдығының (1920–1925) және Албания Республикасының туы (1925–1926).
• 
  Албания Республикасының туы(1926–1928).
• 
  Албания патшалығының туы (1928–1934).
• 
  Албания патшалығының туы (1934–1939).
• 
  Албанияның Италия басқыншылығы кезіндегі туы (1939–1943).
• 
  Албанияның Германия басқыншылығы кезіндегі туы (1943–1944).
• 
  Албания халық республикасының туы (1944–1946).
• 
  Албания социалистік халық республикасының туы (1946–1992).
• 
  Албания Республикасы (1992–).

Әскери және Үкіметтік тулар

• 
  Теңіз сауда флотының туы (1945–1992).
• 
  Теңіз сауда флотының туы.
• 
  Мемлекеттік теңіз туы (1958–1992).
• 
  Албания жағалаулық күзет туы (1958–1992).
• 
  Албания әскери-теңіз флотының туы (1954–1958).
• 
  Албания әскери-теңіз флотының туы (1946–1954).
• 
  Албания әскери-теңіз флотының туы (1958–1992).
• 
  Албания әскери-теңіз флотының туы.
• 
  Мемлекеттік теңіз туы.
• 
  Албания жағалаулық күзет туы.
• 
  Албания президентінің туы.

Басқа

• 
  Османлы империясы кезіндегі Латын(Албан) көпестік туы(1453-1793).
• 
  Эссад-паша Топтани құрған қысқа мерзімді Орталық Албания Республикасының туы.
• 
  Корча автоноиясының туы.
• 
  Джон Маркаджони құрған қысқа мерзімді Мирдита Республикасының туы.
• 
  Савойя династиясы кезіндегі Италия басқыншылығы кезіндегі Албания туы.
• 
  Албания социалистік федеративтік республикасының туы.
• 
  Косово Республикасының туы.
• 
  Ибрагим Ругова құрастырған Косово Республикасының және БҰҰның қол астындағы Президент тулары Дардания туы.

Дереккөздер мен тораптар

1. Elsie Robert Historical Dictionary of Albania — Lanham, Maryland: Scarecrow Press (The Rowman & Littlefield Publishing Group Incorporated), 2010. — ISBN 0-8108-6188-7.
2. Elsie Robert A Dictionary of Albanian Religion, Mythology, and Folk Culture — New York, New York: New York University Press, 2001. — ISBN 0-8147-2214-8.
3. Grumeza Ion The Roots of Balkanization: Eastern Europe C.E. 500–1500 — Lanham, Maryland: University Press of America, 2010. — ISBN 0-7618-5134-8.
4. Albanian coins in circulation – Issue of 1995, 1996 and 2000. Bank of Albania (2004–2009). Тексерілді, 9 наурыз 2012.
5. Malcolm Noel Kosovo: A Short History — London, United Kingdom: Macmillan, 1998. — ISBN 0-333-66612-7.

Әдебиеттер

• Frashëri Kristo Gjergj Kastrioti Skënderbeu: Jeta dhe Vepra, 1405–1468 — Tirana, Albania: Botimet Toena, 2002. — ISBN 99927-1-627-4.

Сыртқы сілтемелер

Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Flags of Albania

• Албания "Flags of the World"та (ағыл.)