ამონიუმის ქლორიდი

ამონიუმის ქლორიდი — არაორგანული ნივთიერება ქიმიური ფორმულით NH₄Cl. არის თეთრი, კრისტალური მარილი, რომელიც წყალში ძალიან კარგად იხსნება. ძირითადად გამოიყენება როგორც სასუქი და არომატიზატორი ზოგიერთ ლიქიორში. ამონიუმის ქლორიდი მიიღება ქლორწყალბადმჟავისა და ამიაკის ურთიერთქმედებით.

ამონიუმის ქლორიდი
ზოგადი
ქიმიური ფორმულა	NH4Cl
მოლური მასა	53.49 გ/მოლი
ფიზიკური თვისებები
სიმკვრივე	1.519 გ/სმ³
თერმული თვისებები
მოლური თბოტევადობა (სტ. პირ.)	84.1 [1] ჯ/(მ·კ)
წარმოქმნის ენტალპია (სტ. პირ.)	94.56 [1] კჯ/მოლი
ქიმიური თვისებები
pKa	9.24
ხსნადობა ნივთიერებაში ეთანოლი	6 (19 °C)[1] გ/100 მლ

წარმოება

ამონიუმის ქლორიდის მიღების პროცესის დემონსტრაცია როდესაც გარეთ გამოტუმბული ამიაკის და ქლორწყალბადმჟავის ნაკადები ერთმანეთს ხვდება და წარმოიქმნება მყარი ამონიუმის ქლორიდი(თეთრი კვამლის სახით)

• ამონიუმის ქლორიდი არის პროდუქტი „ამიაკ-სოდა პროცესის“ რეაქციისა, რომლითაც იღებენ ნატრიუმის კარბონატს:^[2]

CO₂ + 2 NH₃ + 2 NaCl + H₂O → 2 NH₄Cl + Na₂CO₃

გარდა იმისა, რომ ეს ამონიუმის ქლორიდის წარმოების ძირითადი მეთოდია, ეს მეთოდი გამოიყენება ზოგიერთ სამრეწველო ოპერაციაში ამიაკისგან განსათავისუფლებლად.

• ამონიუმის ქლორიდი ასევე მიიღება ამიაკის წყალბადის ქლორიდთან (აირი) ან ქლორწყალბადმჟავასთან(წყალხსნარი) რეაქციისას:^[2]

NH₃ + HCl → NH₄Cl

• ამონიუმის ქლორიდი ბუნებრივი სახით გავრცელებულია ვულკანურ რეგიონებში, ფორმირდება ვულკანურ ქვებში ფუმაროლებთან ახლოს. მისი მოლეკულები აირად ფაზაში დიდხანს ვერ არსებობენ, რადგან ისინი მარტივად იხსნებიან წყალში^[3].

რეაქციები

• ამონიუმის ქლორიდი გაცხელებით იშლება ამიაკად და წყალბადის ქლორიდად:^[2]

NH₄Cl → NH₃ + HCl

• ამონიუმის ქლორიდი ურთიერთქმედებს ძლიერ ტუტეებთან როგორიცაა ნატრიუმის ჰიდროქსიდი და მიიღება აირადი ამიაკი.

2 NH₄Cl + Na₂CO₃ → 2 NaCl + CO₂ + H₂O + 2 NH₃

• ამონიუმის ქლორიდი მაღალ ტემპერატურაზე რეაქციაში შედის ტუტე ლითონების კარბონატებთან, მიიღება ამიაკი და ტუტე ლითონის ქლორიდი

2 NH₄Cl + Na₂CO₃ → 2 NaCl + CO₂ + H₂O + 2 NH₃

• წყალსხნარს, რომელიც მასის 5% ამონიუმის ქლორიდს შეიცავს, pH მაჩვენებელი 4,6-დან 6,0-მდე აქვს.^[4]

• ზოგიერთი ამონიუმის ქლორიდის რეაქცია სხვა ქიმიკატებთან ენდოთერმულია, როგორც ბარიუმის ჰიდროქსიდის შემთხვევაში.

სქოლიო

1. Pradyot, Patnaik (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, Inc.. ISBN 978-0-07-049439-8.
2. Wiberg, Egon; Wiberg, Nils (2001) Inorganic Chemistry, illustrated, Academic Press, გვ. 614. ISBN 978-0-12-352651-9.
3. Rowley, Steven P. (2011). General Chemistry I Laboratory Manual, Second, Kendall Hunt. ISBN 978-0-7575-8942-3.
4. Bothara, K. G. (2008). Inorganic Pharmaceutical Chemistry. Pragati Books Pvt. Ltd., გვ. 13–. ISBN 978-81-85790-05-3.

პორტალი ქიმია