რუსეთის ისტორია იწყება კიევის რუსეთიდა, კიევის რუსეთის დაშლის შემდეგ რუსეთის ტერიტორიაზე ძლიერდება ვლადიმირ-სუზდალის სამთავრო. ამის შემდგომ რუსეთს იპყრობენ მონღოლები. მონღოლთა უღლის გადაგდების შემდეგ თანდათანობით ძლიერდება რუსეთის სამეფო, 1682 წლიდან რუსეთის მმართველი ხდება პეტრე I დიდი რომელიც რუსეთს იმპერიად გადააქცევს.
| რუსეთის ისტორია | |
|---|---|
 ეს სტატია არის ნაწილი სერიისა | |
| ვოლგა ბულგარეთი | |
| ხაზარეთი | |
| ძველი სლავები | |
| კიევის რუსეთი | |
| რუსეთის სამთავროები | |
| ნოვგოროდის რესპუბლიკა | |
| ვლადიმერის სამთავრო | |
| მონღოლების შეჭრა | |
| მონღოლების უღელი | |
| ლიტვის დიდი სამთავრო | |
| მოსკოვის დიდი სამთავრო | |
| რუსეთის სამეფო | |
| რუსეთის იმპერია | |
| დროებითი მთავრობა | |
| საბჭოთა რუსეთი | |
| საბჭოთა კავშირი | |
| რუსეთის ფედერაცია | |
ნოვგოროდის და კიევის დიდი მთავრები (860–1240)
მთავარი სტატია: კიევის რუსეთის მმართველები.ვლადიმირ-სუზდალის დიდი მთავრები (1168–1389)
- ანდრეი ბოგოლუბსკი (1168–1174), იური დოლგორუკიის პირველი ვაჟი
- მიქაელი (1174–1176), იური დოლგორუკის ვაჟი
- ვსესლოდ ბოგოლუბსკი (1176–1212), იური დოლგორუკის მეთერთმეტე ვაჟი
- იური II (1212–1216), ვსესლოდი-ის მესამე ვაჟი
- კონსტანტინე I (1216–1218), ვსესლოდის ვაჟი
- იური II (1218–1238), მეორედ გამეფება
- იაროსლავ II (1238–1246), ვსესლოდი-ის მეოთხე ვაჟი
- სვიატოსლავ III (1246–1248), ვსესლოდის მეექვსე ვაჟი
- მიხეილ კორობტი (1248),იაროსლავ II-ის მეორე ვაჟი
- ანდრეი II (1248–1252), იაროსლავ II-ის მესამე ვაჟი
- ალექსანდრე ნეველი (1252–1263), იაროსლავ II-ის მეოთხე ვაჟი
- იაროსლავ III (1264–1271), იაროსლავ II-ის ვაჟი
- ვასილი იაროსლავის ძე (1272–1277), იაროსლავ II-ის უფროსი ვაჟი.
- დიმიტრი ალექსანდრეს ძე (1277–1294), ალექსანდრე ნეველის მესამე ვაჟი
- ანდრეი ალექსანდრეს ძე (1294–1304), ალექსანდრე ნეველის ვაჟი
- მიხელი ტვერელი (1304–1318), იაროსლავ III-ის მესამე ვაჟი.
- იური (1318–1322)
- დიმიტრი ტვერელი (1322–1326)
- ალექსანდრე ტვერელი (1326–1327)
- ივანე I (1328–1341)
- სიმეონი (1341–1353)
- ივანე II (1353–1359)
- დიმიტრი კონსტანტნეს ძე (1359–1362)
- დიმიტრი დონელი (1363–1389)
მოსკოვის დიდი მთავრები (1283–1547)
მთავარი სტატია: მოსკოვის დიდი სამთავრო.რიურიკების დინასტია
| პორტრეტი | სახელი | დაბადება–გარდაცვალება | მმართველობის დასაწყისი | მმართველობის დასასრული |
|---|---|---|---|---|
 | დანიელი | 1261–1303 | 1283 | 4 მარტი 1303 |
 | იური | 1281–1325 | 4 მარტი 1303 | 21 ნოემბერი 1325 |
 | ივანე I | 1288–1340 | 21 ნოემბერი 1325 | 31 მარტი 1340 |
 | სამოელ (ამაყი) | 1316–1353 | 31 მარტი 1340 | 27 აპრილი 1353 |
 | ივანე II (მშვენიერი) | 1326–1359 | 27 აპრილი 1353 | 13 ნოემბერი 1359 |
 | დიმიტრი I (დონელი) | 1350–1389 | 13 ნოემბერი 1359 | 19 მაისი 1389 |
 | ვასილი I | 1371–1425 | 19 მაისი 1389 | 27 თებერვალი 1425 |
 | ვასილი II (ბრმა) | 1415–1462 | 27 თებერვალი 1425 | 27 მარტი 1462 |
.jpg) | ივანე III (დიდი) | 1440–1505 | 5 აპრილი 1462 | 6 ნოემბერი 1505 |
 | ვასილი III | 1479–1533 | 6 ნოემბერი 1505 | 13 დეკემბერი 1533 |
.JPG) | ივანე IV (მრისხანე) | 1530–1584 | 13 დეკემბერი 1533 | 26 იანვარი 1547 |
რუსეთის ცარები (1547–1721)
მთავარი სტატია: რუსეთის ცარების სია.რიურიკების დინასტია
| პორტრეტი | სახელი | დაბადება-გარდაცვალება | მმართველობის დასაწყისი | მმართველობის დასასრული |
|---|---|---|---|---|
| ივანე IV (მრისხანე) | 1530–1584 | 26 იანვარი 1547 | 28 მარტი 1584 |
 | თედორე I | 1557–1598 | 28 მარტი 1584 | 17 იანვარი 1598 |
არეულობის ხანა (1598–1613)
გოდუნოვების დინასტია
ტახტის მიმტაცებელი
| პორტრეტი | სახელი | დაბადება-გარდაცვალება | მმართველობის დასაწყისი | მმართველობის დასასრული |
|---|---|---|---|---|
 | ცრუ დიმიტრი I | 1581–1606 | 30 ივნისი 1605 | 27 მაისი 1606 |
შუისკების დინასტია
ტახტის მიმტაცებელი
| პორტრეტი | სახელი | დაბადება-გარდაცვალება | მმართველობის დასაწყისი | მმართველობის დასასრული |
|---|---|---|---|---|
 | ცრუ დიმიტრი II (ნომინალური) | 1582–1610 | 27 ივლისი 1610 | 21 დეკემბერი 1610 |
ვაზას დინასტია
| პორტრეტი | სახელი | დაბადება-გარდაცვალება | მმართველობის დასაწყისი | მმართველობის დასასრული |
|---|---|---|---|---|
.jpg) | ვლადისლავ IV (ფორმალური) | 1595–1648 | 27 აგვისტო (21 დეკემბერი) 1610 | 4 ნოემბერი 1612 |
ბოიარების მმართველობა (27 ივლისი 1610 – 4 ნოემბერი 1612)
(1610 წლის 6 სექტემბერს კვლავ გამეფდა ვლადისლავ IV):
- პრინცი ფიოდორ ივანეს ძე მსტისლავსკი
- პრინცი ივანე მნიხეილის ძე ვოროტინსკი (1611 წლის მარტი)
- მიხეილ ფეოდორის ძე ნეგოი (1611 წლის მარტი)
- პრინცი ანდრეი ვასილის ძე ტრუბეტსკოი
- პრინცი ვასილი ვასილის ძე გოლიცინი (1611 წლის 8 აპრილი)
- ივანე სიმონის ძე კურაკინი (8 აპრილი 1611)
- პრინცი ბორის მიხაილის ძე ლუკოვ-ობოლენსკი
- ივანე რომანოვი
- ფიოდორ შერმეტევი
ერობის კრების მმართველობა (17 აპრილი 1611 – 26 ივლისი 1613)
რომანოვების დინასტია
| სახელი | პორტრეტი | დაბადება | ქორწინება | სიკვილი |
|---|---|---|---|---|
| მიხეილ I 1613-1645 |  | 12 ივლისი 1596 მოსკოვი მშობლები ფიოდორ ფილორეტი და ქსენია ივანეს ასული შესტოვა | მარია ვლადიმირის ასული დოლგორუკი 1624 1 შვილი ევდოკია სტრეშნევა 5 თებერვალი 1626 10 შვილი | 14 ივლისი 1645 მოსკოვი 49 წლის |
| ალექსეი I 1645-1676 | .jpg) | 9 მაისი 1629 მოსკოვი მშობლები მიხეილი I და ევდოკია სტრეშნევა | მარია ილიას ასული მილოსლავსკაია 17 იანვარი 1648 13 შვილი ნატალია კირილეს ასული ნარიშკინა 1 თებერვალი 1671 3 შვილი | 29 იანვარი 1676 მოსკოვი 46 წლის |
| თედორე III 1676-1682 |  | 9 ივნისი 1661 მოსკოვი მშობლები ალექსეი I და მარია მილოსლავსკაი | აგრეპინა სიმონის ასული გრუშევსკაია 28 ივლისი 1680 1 ვაჟიშვილი მარტა აპრაკსინა 24 თებერვალი 1682 შვილი არ ჰყავდათ | 7 მაისი 1682 მოსკოვი 20 წლის |
| პეტრე I დიდი 1682-1725 ივანე V-სთან ერთად მართავდა 1696 წლამდე |  | 9 ივნისი 1672 მოსკოვი მშობლები ალექსეი I და ნატალია ნარიშკინა | ევდოკია ლოპუხინა 1689 3 შვილი ეკატერინე I 1707 9 შვილი | 8 თებერვალი 1725 52 წლის |
| ივანე V 1682-1696 პეტრე I-თან ერთად მართავდა | .jpg) | 6 სექტემბერი 1666 მოსკოვი მშობლები ალექსეი I და მარია ილიას ასული მილოსლავსკაია | პრასკოვია თეოდორეს ძე სალტიკოვა 1684 5 ქალიშვილი | 8 თებერვალი 1696 29 წლის |
რუსეთის იმპერატორები (1721–1917)
მთავარი სტატია: რუსეთის იმპერატორების სია.(აგრეთვე ფინეთის დიდი ჰერცოგი 1809 წლიდან 1917 წლამდე; და პოლონეთის მეფე 1815 წლიდან 1916 წლამდე)
რომანოვების დინასტია
| სახელი | პორტრეტი | დაბადება | ქორწინება | სიკვილი |
|---|---|---|---|---|
| პეტრე I დიდი 1682-1725 | | 9 ივნისი 1672 მოსკოვი მშობლები ალექსეი I და ნატალია ნარიშკინა | ევდოკია ლოპუხინა 1689 3 შვილი ეკატერინე I 1707 9 შვილი | 8 თებერვალი 1725 52 წლის |
| ეკატერინე I 1725-1727 |  | 15 აპრილი 1684 რინგონი, შვედური ლივონია მშობლები სამოელ სკომრონსკი | პეტრე I 1707 9 შვილი | 17 მაისი 1727 სანქტ-პეტერბურგი 43 წლის |
| პეტრე II 1727-1730 | .jpg) | 23 ოქტომბერი 1715 სანქტ-პეტერბურგი მშობლები ალექსანდრე პეტროვიჩი და პრინცესა შარლოტ კრისტინა ბრუნსვიკ-ვოლფენბუტენი | უცოლო | 30 იანვარი 1730 მოსკოვი 14 წლის |
| ანა 1730-1740 | .jpg) | 7 თებერვალი 1693 მოსკოვი მშობლები ივანე V და სალტიკოვა პრესკოვია | ფრედრიხ ვილჰემი ნოემბერი 1710 შვილ არ ჰყავდათ | 28 ოქტომბერი 1740 47 წელი |
| ივანე VI 1740-1741 |  | 23 აგვისტო 1740 სანქტ-პეტერბურგი მშობლები ანტონ ულრიხ ბრუნსვიკი და ანა ლეოპოლდოვნა | უცოლო | 16 ივლისი 1764 შლისებურგი 23 წლის |
| ელისაბედ I 1741-1762 | .jpg) | 29 დეკემბერი 1709 კოლომენსკოე მშობლები პეტრე I და ეკატერინე I | ალექსეი რეზუმსკოე 1742 შვილი არ ჰყავდათ | 5 იანვარი 1762 52 წლის |
| პეტრე III 1762 |  | 21 თებერვალი 1728 კილი, შლეზვიგ-ჰოლშტაინი მშობლები კარლ ფრიდრიხ გოლშტეინ-გოტორპსკი და ანა პეტროვნა | ეკატერინე II 16 აგვისტო 1745 ერთი ვაჟი | 17 ივლისი 1762 (მოსკლეს ქალაქ პოპშაში) 34 წლის |
| ეკატერინე II დიდი 1762-1796 | .jpg) | 2 მაისი 1729 შჩეცინი, პრუსიის სამეფო, საღვთო რომის იმპერია მშობლები ავგუსტი და იოვანა-ელიზაბეტა გოლშტეინ-გოტორბსკაია | პეტრე III 16 აგვისტო 1745 ერთი ვაჟი | 6 ნოემბერი 1796 სანქტ პეტერბუგი 67 წლის |
| პავლე I 1796-1801 |  | 1 ოქტომბერი 1754 სანქტ პეტერბურგი მშობელბი პეტრე III და ეკატერინე II | ნატალია ალექსანდრეს ასული 29 სექტემბერი 1773 ერთი ქალშვილი მარია თეოდორეს ასული 26 სექტემბერი 1776 ათი შვილი | 23 მარტი 1801 სანქტ პეტერბურგი 46 წლის |
| ალექსანდრე I კურთხეული 1801-1825 | .jpg) | 23 დეკემბერი 1777 სანქტ პეტერბურგი მშობლები პავლე I და მარია თეოდორეს ასული | ელისაბედ ალექსანდრეს ასული 28 სექტემბერი 1793 2 ქალიშვილი | 1 დეკემბერი 1825 ტაგანროგი 47 წლის |
| კონსტანტინე I 1825 |  | 27 აპრილი 1779 ცარსკოე-სელო მშობლები პავლე I და მარია თეოდორეს ასული | ანა თეოდორეს ასული 26 თებერვალი შვილები არ ჰყოლიათ | 27 ივნისი 1831 ვიტებსკი 52 წლის |
| ნიკოლოზ I დამპყრობელი 1825-1855 |  | 6 ივლისი 1796 გოჩინა მშობლები პავლე I და მარია თეოდორეს ასული | ალექსანდრა თეოდორეს ასული 13 ივლისი 1817 7 შვილი | 2 მარტი 1855 სანქტ პეტერბურგი 58 წლის |
| ალექსანდრე II განმათავისუფლებელი 1855-1881 |  | 29 აპრილი 1818 მოსკოვი მშობლები ნიკოლოზ I და ალექსანდრა თეოდორეს ასული | მარია ალექსანდრეს ასული 16 აპრილი 1841 8 შვილი | 13 მარტი 1881 (მოკლეს) სანქტ პეტერბურგი 62 წლის |
| ალექსანდრე III 1881-1894 |  | 10 მარტი 1845 სანქტ პეტერბურგი მშობლები ალექსანდრე II და მარია ალექსანდრეს ასული | მარია თეოდორეს ასული 9 ნოემბერი 1866 6 შვილი | 1 ნოემბერი 1894 ლივადია, ყირიმი |
| ნიკოლოზ II 1894-1917 |  | 6 მაისი 1868 ცარსკოე-სელო მშობლები ალექსანდრე III და მარია თეოდორეს ასული | ალექსანდრა თედორეს ასული 26 ნოემბერი 1894 5 შვილი | 17 ივლისი 1918 (დახვრიტეს ბოლშევიკებმა) ეკატერინბურგი, 50 წლის |
| მიხეილ II (დროებითი მმართველი) 1917 |  | 22 ნოემბერი 1878 ცარსკოე-სელო მშობლები ალექსანდრე III და მარია თეოდორეს ასული | ნატალია ბრასოვა 15 ოქტომბერი 1911 ერთი შვილი | 12 ივნისი 1918 (მოკლეს ბოლშევიკებმა) პერმი, 39 წლის |
სამეფო ტახტის პრეტენდენტები 1917 წლის შემდეგ
- ნიკოლოზ II (1917–1918)
- კირილე ვლადიმერის ძე (1924–1938)
- ვლადიმერი კირილეს ძე რომანოვი (1938–1992)
- მარია ვლადიმერის ასული რომანოვა (1992)
- გიორგი მიხეილის ძე რომანოვი, მარია რომანოვას შვილი
- მარია ვლადიმერის ასული რომანოვა (1992)
- ვლადიმერი კირილეს ძე რომანოვი (1938–1992)
- ნიკოლოზ რომანის ძე რომანოვი (1992)
- დიმიტრი რომანოვი, ნიკოლოზ რომანოვის ძმა
იხილეთ აგრეთვე
რესურსები ინტერნეტში
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
