Íslamska ríkið
From Wikipedia, the free encyclopedia
Íslamskt ríki í Írak og Austurlöndum nær (arabíska: الدولة الإسلامية في العراق والشام ad-Dawlah al-Islāmiyah fī 'l-ʿIrāq wa-sh-Shām, skammstafað Daesh) eða einfaldlega Íslamska ríkið, oftast kallað ISIS (Islamic State of Iraq and Syria) eða ISIL (Islamic State of Iraq and the Levant), oft nefnt „Samtökin sem kenna sig við íslamskt ríki“ í fjölmiðlum á Íslandi, eru hryðjuverkasamtök sunní-múslima sem fylgja jihad samkvæmt rétttrúnaði (salafisma) í íslam. Samtökin komust á legg árið 2012 upp úr mótmælum og andófi gegn ríkisstjórn og forseta Sýrlands í kjölfar þjóðfélagsumróta í Mið-Austurlöndum, sem nefnd hafa verið arabíska vorið. Samtökin voru virk í Uppreisninni í Írak og Sýrlensku borgarastyrjöldinni. Á árinu 2014 lýsti Íslamska ríkið yfir stofnun nýs kalífadæmis múslima á svæði sem tók yfir stóran hluta Sýrlands og Íraks. ISIS kom á fót sharía-löggjöf á valdasvæði sínu og stóð fyrir stórtækum ofsóknum, ofbeldisverkum og kúgun. Trúarhópar kristinna, jasída og shía-múslima voru ofsóttir og drepnir í fjöldamorðum. Þúsundir kvenna voru hnepptar í kynlífsþrældóm og seldar á þrælamörkuðum við Persaflóa.
Íslamska ríkið الدولة الإسلامية (ad-Dawlah al-Islāmiyah) | |
---|---|
Yfirráðasvæði ISIS þegar það var stærst, í júní 2015. Yfirráðasvæði ISIS er í gráum lit. | |
Skammstöfun | ISIS eða ISIL |
Undanfari | Jama'at al-Tawhid wal-Jihad (1999) |
Stofnun | 1999; fyrir 25 árum (1999) (sem Jama'at al-Tawhid wal-Jihad) 13. október 2006; fyrir 17 árum (2006-10-13) (stofnun íslamsks ríkis yfirlýst) 29. júní 2014; fyrir 10 árum (2014-06-29) (stofnun kalífadæmis yfirlýst) |
Höfuðstöðvar | Óvíst (síðan 2019) |
Staðsetning | Sýrland og Írak |
Leiðtogi | Abu Bakr al-Baghdadi † (2010-2019) Abu Ibrahim al-Hashimi al-Qurashi † (2019-2022) Abu al-Hasan al-Hashimi al-Qurashi † (2022) Abu al-Hussein al-Husseini al-Qurashi † (2022-2023) Abu Hafs al-Hashimi al-Qurashi (2023–) |
Hugmyndafræði | Jihadismi, íslömsk bókstafstrú, wahhabismi |
Ólýsanleg ofbeldisverk hafa verið framin af vígamönnum Íslamska ríkisins. Sameinuðu þjóðirnar hafa sakað Íslamska ríkið um stríðsglæpi og mannréttindabrot og Amnesty International hefur talað um þjóðernishreinsanir á „sögulegum skala“. Fjöldi ríkja, Sameinuðu þjóðirnar og Evrópusambandið hafa lýst samtökin hryðjuverkasamtök. Yfir 60 lönd hafa átt beint eða óbeint í stríði við Íslamska ríkið. Vestrænir blaðamenn og hjálparstarfsmenn hafa verið myrtir af samtökunum.