Oxford-háskóli

Oxford-háskóli (enska University of Oxford eða Oxford University) er háskóli í bænum Oxford á Englandi. Hann er elsti háskólinn í ensku-mælandi landi.

Bodleian bókasafnið

Háskólinn á rætur að rekja að minnsta kosti til loka 12. aldar en ekki er vitað nákvæmlega hvenær skólinn var stofnaður. Sagan hermir að óeirðir hafi brotist út á milli nemenda og þorpsbúa árið 1209 og þá hafi sumir fræðimenn flúið norðaustur til bæjarins Cambridge og stofnað þar Cambridge-háskóla. Skólarnir hafa æ síðan att kappi hvor við annan og hafa löngum þótt bestu háskólar Bretlands.

Dagblaðið The Times telur Oxford-háskóla vera besta breska háskólann árið 2007 Times Higher Education Supplement taldi skólann 3. besta háskóla heims árið 2005.

Nemendur við skólann eru um 23 þúsund. Þar af eru um 15.500 grunn-nemar og rúmlega 7 þúsund framhaldsnemar. Einkunnarorð skólans eru: Dominus illuminatio mea eða „Drottinn er upplýsing mín.“

Skólar innan skólans

Somerville College

Innan Oxford-háskóla eru 39 smærri skólar (e. colleges) sem eru að einhverju leyti sjálfstæðar stjórnsýslu einingar en lúta að öðru leyti sameiginlegri yfirstjórn háskólans.

Nafn skóla	Stofnaður	Heimasíða	Systurskóli í Cambridge
All Souls College	1438	Heimasíða Geymt 20 október 2013 í Wayback Machine	Trinity Hall
Balliol College	1263	Heimasíða	St John's College
Brasenose College	1509	Heimasíða	Gonville and Caius College
Christ Church	1546	Heimasíða	Trinity College
Corpus Christi College	1517	Heimasíða	Corpus Christi College
Exeter College	1314	Heimasíða	Emmanuel College
Green College	1979	Heimasíða Geymt 5 apríl 2007 í Wayback Machine	St Edmund's College
Harris Manchester College	1786, College síðan 1996	Heimasíða
Hertford College	1282, College síðan 1740	Heimasíða
Jesus College	1571	Heimasíða	Jesus College
Keble College	1870	Heimasíða	Selwyn College
Kellogg College	1990, College síðan 1994	Heimasíða
Lady Margaret Hall	1878	Heimasíða	Newnham College
Linacre College	1962	Heimasíða	Wolfson College
Lincoln College	1427	Heimasíða Geymt 23 nóvember 2012 í Wayback Machine	Downing College
Magdalen College	1458	Heimasíða	Magdalene College
Mansfield College	1886, College síðan 1995	Heimasíða
Merton College	1264	Heimasíða	Peterhouse
New College	1379	Heimasíða	King's College
Nuffield College	1937	Heimasíða
Oriel College	1326	Heimasíða	Clare College
Pembroke College	1624	Heimasíða	Queens' College
The Queen's College	1341	Heimasíða	Pembroke College
Reuben College	2019	Heimasíða
St Anne's College	1878	Heimasíða	New Hall
St Antony's College	1950, College síðan 1963	Heimasíða
St Catherine's College	1963	Heimasíða	Robinson College
St Cross College	1965	Heimasíða	Clare Hall
St Edmund Hall	1226, College síðan 1957	Heimasíða	Fitzwilliam College
St Hilda's College	1893	Heimasíða Geymt 22 desember 2016 í Wayback Machine
St Hugh's College	1886	Heimasíða	Clare College
St John's College	1555	Heimasíða Geymt 13 desember 2016 í Wayback Machine	Sidney Sussex College
St Peter's College	1929	Heimasíða
Somerville College	1879	Heimasíða	Girton College
Templeton College	1965, College síðan 1995	Heimasíða Geymt 19 mars 2007 í Wayback Machine
Trinity College	1554	Heimasíða	Churchill College
University College	1249	Heimasíða	Trinity Hall
Wadham College	1610	Heimasíða	Christ's College
Wolfson College	1966, College síðan 1981	Heimasíða	Darwin College
Worcester College	1714	Heimasíða Geymt 5 janúar 2006 í Wayback Machine	St Catharine's College

Skólarígur

Hefðbundinn skólarígur hefur ríkt milli sumra skóla innan háskólans. Oft er slíkur rígur milli nágrannaskóla sem etja t.d. kappi hvor við annan í íþróttum. Sem dæmi má nefna hefðbundinn ríg milli:

• Exeter College og Jesus College
• Brasenose College og Lincoln College
• The Queen's College og St Edmund Hall
• Balliol College og Trinity College
• Christ Church og Pembroke College
• New College og Magdalen College
• St Catherine's College, Oxford og Magdalen College, Oxford
• Keble College og St. John's College

Stofnanir

Bókasöfn

• Bodleian Library er helsta rannsóknarbókasafn skólans.
• Hooke Library er bókasafn fyrir raunvísindin og er formlega hluti af Bodleian bókasafninu.
• Sackler Library er bókasafn fyrir fornfræði, listasögu og fornleifafræði.
• Radcliffe Science Library er bókasafn fyrir raunvísindin og er formlega hluti af Bodleian bókasafninu.

Söfn

• Ashmolean Museum lista- og sögusafn skólans.
• Pitt Rivers Museum er mannfræði- og fornleifasafn skólans.
• Oxford University Museum of Natural History er nátturgripasafn skólans.
• Museum of the History of Science er vísindasögusafn skólans.

Markverðir nemendur

Margt frægt fólk hefur numið við Oxford-háskóla. Þar á meðal eru fjórir breskir og að minnsta kosti átta aðrir konungar eða drottningar, 47 nóbelsverðlaunahafar, þrír handhafar Fields-orðunnar, 25 forsætisráðherrar Bretlands (meðal þeirra má nefna Theresa May og Margaret Thatcher), 28 forsetar og forsætisráðherrar annarra landa, sjö dýrlingar, 86 erkibispupar, 18 kardinálar og einn páfi. Sjö af síðustu ellefu forsætisráðherrum Bretlands hafa brautskráðst frá Oxford-háskóla. Margir vísindamenn og listamenn hafa numið við Oxford-háskóla, m.a. Stephen Hawking, Richard Dawkins, Ghil'ad Zuckermann, nóbelsverðlaunahafinn Anthony James Leggett. Einnig Tim Berners Lee sem var einn þeirra sem fundu upp veraldarvefinn. Leikararnir Hugh Grant, Kate Beckinsale, Dudley Moore, Michael Palin, Terry Jones og Richard Burton námu við háskólann og kvikmyndagerðamaðurinn Ken Loach. T. E. Lawrence var bæði nemandi og kennari við Oxford-háskóla. Sir Walter Raleigh og Rupert Murdoch námu einnig við skólann. John Wesley, upphafsmaður meþódismans nam við Christ Church College og var kjörinn félagi við Lincoln College. nóbelsverðlaunahafinn og lýðræðissinninn Aung San Suu Kyi frá Búrma var nemandi við St Hugh's College.

Fjölmargir rithöfundar hafa hlotið menntun sína við skólann og sumir kennt við hann. Meðal þeirra má nefna Evelyn Waugh, Lewis Carroll, Aldous Huxley, Oscar Wilde, C. S. Lewis, J.R.R. Tolkien, Phillip Pullman, Vikram Seth og Plum Sykes, skáldin Percy Bysshe Shelley, John Donne, A.E. Housman, W. H. Auden og Philip Larkin, Thomas Warton, Henry James Pye, Robert Southey, Robert Bridges, Cecil Day-Lewis, Sir John Betjeman og Andrew Motion.