Forsætisráðherra Danmerkur From Wikipedia, the free encyclopedia
Mette Frederiksen (f. 19. nóvember 1977) er danskur stjórnmálamaður, núverandi forsætisráðherra Danmerkur og formaður danska Jafnaðarmannaflokksins. Hún hefur hefur setið á danska þjóðþinginu frá árinu 2001[1] og var vinnumálaráðherra í ríkisstjórn Helle Thorning-Schmidt frá 2011 til 2014 og dómsmálaráðherra frá 2014 til 2015. Hún tók við af Thorning-Schmidt sem leiðtogi Jafnaðarmannaflokksins þann 28. júní árið 2015.[2]
| Mette Frederiksen | |
|---|---|
_(cropped).jpg) Frederiksen árið 2019. | |
| Forsætisráðherra Danmerkur | |
Núverandi | |
| Tók við embætti 27. júní 2019 | |
| Þjóðhöfðingi | Margrét 2. Friðrik 10. |
| Forveri | Lars Løkke Rasmussen |
| Persónulegar upplýsingar | |
| Fædd | 19. nóvember 1977 Álaborg, Danmörku |
| Stjórnmálaflokkur | Jafnaðarmannaflokkurinn |
| Maki | Erik Harr (g. 2003; skilin 2014) Bo Tengberg (g. 2020) |
| Börn | 2 |
| Háskóli | Álaborgarháskóli |
Frederiksen er önnur konan sem gegnir embætti forsætisráðherra Danmerkur og auk þess yngsti forsætisráðherra í sögu landsins.[3]
Frederiksen fæddist í Álaborg. Faðir hennar var leturfræðingur en móðir hennar kennari.[1] Hún gekk í gagnfræðiskólann í Aalborghus og lagði stund á stjórnendanám og félagsvísindi við Álaborgarháskóla.[1] Eftir að hún útskrifaðist árið 2000 vann hún sem ráðgjafi fyrir ungmenni hjá danska alþýðusambandinu.[1]
Frederiksen var kjörin á danska þjóðþingið fyrir Kaupmannahafnarkjördæmi í þingkosningum í nóvember árið 2001.[1] Eftir kosningar árið 2005 var hún útnefnd talsmaður Jafnaðarmannaflokksins fyrir félagsmálefni.[1] Eftir kosningarnar varð hún einnig varaformaður þingflokks Jafnaðarmanna.[1]
Í maí árið 2010 komst það í hámæli að Frederiksen og aðrir leiðtogar Jafnaðarmanna hefðu skráð börn sín til náms í einkaskólum.[4] Frederiksen og flokksfélagar hennar voru sökuð um hræsni þar sem flokkurinn hafði lengi talað fyrir mikilvægi ríkisrekinna menntastofnana.[4] Árið 2005 hafði Frederiksen gagnrýnt foreldra sem sendu börnin sín í einkaskóla.[4] Frederiksen svaraði gagnrýnendum með því móti að viðhorf hennar til einkaskóla hefði mildast með árunum og að það hefði verið meiri hræsni hjá henni að setja eigin stjórnmálaframa í efra sæti en hag dóttur sinnar.[5]
Eftir að Frederiksen varð formaður Jafnaðarmannaflokksins hefur flokkurinn færst til vinstri í efnahagsmálum en lengra til hægri í innflytjendamálum.[6][7] Í nýlegri ævisögu sagði hún: „Í mínum augum er orðið æ ljósara að það eru lægri stéttirnar sem greiða kostnaðinn fyrir óhefta hnattvæðingu, fjöldainnflutninga og frjálsa hreyfingu vinnuafls.“[6]
Danska vinstriblokkin vann sigur í þingkosningum árið 2019 og Frederiksen lýsti í kjölfarið yfir vilja til að stofna minnihlutastjórn Jafnaðarmannaflokksins með stuðningi annarra vinstriflokka.[8] Þann 25. júní féllust Sósíalíski þjóðarflokkurinn, Einingarlistinn og Róttæki vinstriflokkurinn á að styðja minnihlutastjórn Jafnaðarmannaflokksins með Frederiksen sem forsætisráðherra. Frederiksen lýsti því yfir að ríkisstjórn hennar myndi minnka losun gróðurhúsalofttegunda um 70%, setja bindandi loftslagslöggjöf og hætta við áform um að senda erlenda sakamenn til afplánunar á eyjunni Lindholm.[3]
Árið 2020 gaf Frederiksen út tilskipun um að allir minkar í Danmörku skyldu aflífaðir vegna greiningar á stökkbreyttu afbrigði af veirusýkinni COVID-19 í dönskum minkabúum.[9] Um sautján milljónum dýra var lógað vegna tilskipunarinnar. Síðar kom í ljós að tilskipunin átti sér ekki stoð í dönskum lögum og árið 2022 komst rannsóknarnefnd að þeirri niðurstöðu að Frederiksen hefði gefið danska þinginu villandi upplýsingar. Ekki var þó talið að hún hefði gert þetta af ásettu ráði.[10]
Minkamálið leiddi til þess að Frederiksen boðaði til nýrra kosninga sem fóru fram þann 1. nóvember 2022. Róttæki vinstriflokkurinn hafði hótað að styðja ella vantrauststillögu gegn stjórn hennar.[11] Í kosningunum voru Jafnaðarmenn áfram stærstir og vinstriblokkin viðhélt þingmeirihluta en Frederiksen ákvað engu að síður að mynda stjórn yfir miðju ásamt Venstre og Moderaterne, flokki fyrrum forsætisráðherrans Lars Løkke Rasmussen.[12][13]
Frederiksen er ötull andstæðingur vændis í Danmörku og hefur í mörg ár mælt með því að kaup á vændi verði gert ólöglegt líkt og í Svíþjóð, Noregi og Íslandi.[14] Rekstur vændishúsa og aðkoma þriðja aðila að vændissölu eru þegar ólögleg í Danmörku.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
