Kríton (Platon)
samræða um réttlæti, ranglæti og réttarheimspeki, rituð af forngríska heimspekingnum Platón / From Wikipedia, the free encyclopedia
Kríton er stutt en mikilvæg sókratísk samræða eftir forngríska heimspekinginn Platon. Viðfangsefni samræðunnar er siðfræði, stjórnspeki og réttarheimspeki. Í henni ræðast við Sókrates og vinur hans, auðmaðurinn Kríton, um réttlæti, ranglæti og löghlýðni. Samræðan á sér stað árið 399 f.Kr. eftir að Sókrates hafði verið dæmdur sekur fyrir að spilla æskulýð Aþenuborgar og dæmdur til dauða og situr í fangelsi og býður eftir aftökunni.
![]() |
Þessi grein fjallar um samræður eftir Platon |
1. fjórleikur: |
Evþýfron |
Málsvörn Sókratesar |
Kríton — Fædon |
2. fjórleikur: |
Kratýlos — Þeætetos |
Fræðarinn |
Stjórnvitringurinn |
3. fjórleikur: |
Parmenídes — Fílebos |
Samdrykkjan — Fædros |
4. fjórleikur: |
Alkibíades I — Alkibíades II |
Hipparkos — Elskendurnir |
5. fjórleikur: |
Þeages — Karmídes |
Lakkes — Lýsis |
6. fjórleikur: |
Evþýdemos — Prótagóras |
Gorgías — Menon |
7. fjórleikur: |
Hippías meiri — Hippías minni |
Jón — Menexenos |
8. fjórleikur: |
Kleitofon — Ríkið |
Tímajos — Krítías |
9. fjórleikur: |
Mínos — Lögin |
Epinomis — Bréf |
Verk utan fjórleikja: |
(Almennt talin ranglega eignuð Platoni |
að eftirmælunum undanskildum) |
Skilgreiningar — Um réttlætið |
Um dygðina — Demodókos |
Sísýfos — Halkýon |
Eryxías — Axíokkos |
Eftirmæli |
Sókrates telur að það sé ekki ásættanlegt að bregðast við ranglæti með ranglæti og hafnar boði Krítons um að aðstoða hann við að flýja úr haldi. Í samræðunni kemur hugmyndin um samfélagssáttmálann í fyrsta sinn fyrir í vestrænni heimspeki.