7ma di januaro

Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.

dec – januaro – feb
su	lu	ma	me	jo	ve	sa
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

La 7ma di januaro esas sepesma dio di la yaro segun Gregoriala kalendario. Restas 358 dii til la fino di la yaro (359 en bisextila yari).

---

Dio

• En Rusia: Naskodio di Kristo (segun ortodoxa kristanismo).

Eventi

• 1355 - Rejulo Afonso la 4ma di Portugal sendas tri viri qui mortigas Inês de Castro, amorantino di ilua filiulo Pedro la 1ma, qua revoltas su e komencas interna milito.
• 1558 - Francia okupas Calais, lasta Angla domeno en Franca teritorio.
• 1566 - Pius la 5ma divenas papo.
• 1610 - Galileo Galilei deskovras luni di Jupitero.
• 1789 - Unesma elekto por prezidanto e por la kongreso en Usa.
• 1863 - Avalancho che vilajo Bedretto an Suisa kantono Ticino efektigas granda destruktado e produktas 29 morti.^[1]
• 1914 - L'unesma navo navigas tra la kanalo di Panama.
• 1922 - Kontrato di London, per qua on agnoskas la Libera Stato Irlando, aprobesas.
• 1936 - Komencas generala striko en Buenos Aires, postulanta l'agnosko di sindikati e plubonigo di salarii e laboro-standi. Segun l'organizeri, 100 000 laboristi partoprenos.^[2]
• 1942 - Duesma mondomilito: Fino di la batalio di Moskva. Sovietia komencas kontre-atakar Germani.
• 1942 - Duesma mondomilito: komencas la batalio di Bataan en Pacifiko.
• 1942 - Brazilia ruptas diplomacala relati kun nacional-socialista Germania, Rejio Italia e Japonian imperio.
• 1946 - Francia riokupas Kambodja. Norodom Sihanouk aceptas autonomeso.
• 1953 - En Usa, Harry S. Truman anuncas ke on developas hidrogenala bombo.
• 1960 - Usa probas lansajo Polaris unesmafoye en Florida.
• 1968 - Usa lansas kosmoprobilo Surveyor 7 aden kosmo vers la Luno.
• 1975 - ONEP plucherigas la preco di petrolo 10%.
• 1979 - Vietnamani konquestas Phnom Penh, chef-urbo di Kambodja, e vinkas la rejimo di le Reda Kmer.
• 1989 - Akihito divenas imperiestro di Japonia pos Hirohito.
• 1990 - Inklinanta turmo di Pisa klozesas pro danjereso.
• 1996 - Granda nivo-burasko frapas estal Usa. Plu kam cent homi mortas.
• 1996 - En Guatemala, Álvaro Arzú Irigoyen elektesas prezidanto.
• 2011 - Chili agnoskas Palestinana stato.
• 2015 - En Paris, du viri invadas la sideyo di satirala revuo Charlie Hebdo, mortigas du sekureso-homi e pafas kontre jurnalisti dum renkontro. Entote 12 personi ocidesas, di qui 8 jurnalisti.^[3]
• 2020 - Ter-tremo kun forteso 6.5 che la skalo di Richter frapas Porto-Riko.^[4]
• 2022 - La quanto di personi infektita da COVID-19 en tota mondo superiras 300 milioni.^[5]
• 2023 - En Israel, komencas serio di stradala protesti kontre reformo di judiciala povo propozita da Benjamin Netanyahu.
• 2024 - En Bangladesh eventas parlamental elekti, kun la partopreno di nur 41,8% ek l'individui apta a votar. Partiso Ligo Awami de chefministrino Sheikh Hasina Wazed vinkas 222 ek la 300 sidili del parlamento.

Naski

• 1502 - Papo Gregorius la 13ma (m. 1585)
• 1723 - Rejulo Prithvi Narayan Shah di Nepal (n. 1775)
• 1768 - Joseph Bonaparte, rejulo di Napoli e Hispania (m. 1844)
• 1787 - Patrick Nasmyth, Skota piktisto (m. 1831)
• 1796 - Princino Charlotte Augusta de Wals (m. 1817)
• 1797 - Mariano Paredes y Arrillaga, prezidanto di Mexikia (m. 1849)
• 1800 - Millard Fillmore, prezidanto di Usa (m. 1874)
• 1830 - Albert Bierstadt, German-Usana piktisto (m. 1902)
• 1871 - Émile Borel, Franca matematikisto e politikisto (m. 1956)
• 1899 - Francis Poulenc, Franca pianisto e kompozisto (m. 1963)
• 1916 - Paul Keres, Estona shakoludisto (m. 1975)
• 1922 - Jean Pierre Rampal, Franca flutisto (m. 2000)
• 1926 - Kim Jong-pil, chefministro di Sud-Korea (m. 2018)
• 1934 - Tassos Papadopoulos, prezidanto di Chipro (m. 2008)
• 1938 - Patrick John, chefministro di Dominika (m. 2021)
• 1941 - John Ernest Walker, Angla kemiisto, Nobel-laureato
• 1948 - Ichiro Mizuki, Japoniana kantisto
• 1948 - Kenny Loggins, Usana kantisto
• 1954 - Abdullah al-Thani, chefministro di Libia
• 1958 - Anni Ylävaara, alias Rosa Liksom, Finlandana skriptisto
• 1964 - Nicolas Cage, Usan aktoro
• 1971 - Jeremy Renner, Usan aktoro
• 1977 - Sofi Oksanen, Finlandan-Estoniana skriptisto
• 1978 - Emilio Marcos Palma, unesma homo naskinta en Antarktika
• 1984 - Koena Mitra, Indian aktorino
• 1984 - Yane Marques, Brazilian atletino
• 1985 - Lewis Hamilton, Britanian automobilisto
• 1987 - Sirusho, Armeniana kantistino
• 1991 - Eden Hazard, Belga futbalisto
• 1995 - Yulïya Pwtïnceva, Kazakstanana tenisistino
• 1999 - Yuto Horigome, Japoniana planko-sketisto, Olimpiala championo
• 2002 - Alexandra Vecic, Germana tenisistino

Morti

• 1325 - Rejulo Dinis di Portugal (n. 1261)
• 1451 - Kontrepapo Felix la 5ma (n. 1383)
• 1655 - Papo Inocentius la 10ma (n. 1574)
• 1830 - Thomas Lawrence, Angla piktisto (n. 1769)
• 1886 - Richard Dadd, Angla piktisto (n. 1817)
• 1891 - Wilhelm Taubert, Germana kompozisto (n. 1811)
• 1920 - Edmund Barton, chefministro di Australia (n. 1849)
• 1927 - Nikolaos Kalogeropulos, chefministro di Grekia (n. 1851)
• 1943 - Nikola Tesla, Kroatian-Austrian-Usana fizikisto ed inventisto (n. 1856)
• 1955 - Samuel John "Lamorna" Birch, Britaniana piktisto (n. 1869)
• 1972 - John Berryman, Usana skriptisto (n. 1914)
• 1984 - Alfred Kastler, Franca fizikisto, Nobel-laureato (n. 1902)
• 1986 - Juan Rulfo, Mexikiana skriptisto (n. 1917)
• 1988 - Vladimir Prelog, Suisiana-Kroatiana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1906)
• 1989 - Hirohito, imperiestro di Japonia (n. 1901)
• 1994 - Phoumi Vongvichit, prezidanto di Laos (n. 1909)
• 1998 - Vladimir Prelog, Kroata kemiisto, Nobel-laureato (n. 1906)
• 2013 - Huell Howser, Usana komediisto (n. 1945)
• 2015 - Piet Cleij, interlinguisto e lexikografo Nederlandana (n. 1927)
• 2017 - Mário Soares, prezidanto di Portugal (n. 1924)^[6]
• 2018 - France Gall, Franca kantistino^[7] (n. 1946)
• 2024 - Franz Beckenbauer, Germana futbalisto (n. 1945)^[8]

Referi

1. Resoconto del Comitato cantonale di Soccorso intorno ai sussidi raccolti e distribuiti pei danni cagionati dalle nevi nel gennaio 1863.  Publikigita da Tip. Cantonale.  Loko di publikigo: Lugano. Dato di publikigo: 1864. 
2. La huelga general de 1936 - Publikigita da La Izquierda Diario. URL vidita ye 6ma di julio 2020. Idiomo: Hispana.
3. Sede de revista é atacada em Paris e deixa 12 mortos - URL vidita ye 7ma di januaro 2015. Idiomo: Portugalana.
4. 6.4-magnitude quake strikes Puerto Rico, killing at least 1 amid heavy seismic activity - Publikigita da NBC. Dato di publikigo: 7ma di januaro 2020. 
5. Global Coronavirus Cases Top 300 Million - Publikigita da The New York Times. Dato di publikigo: 7ma di januaro 2022. Idiomo: Angla.
6. Ex-presidente português Mário Soares morre aos 92 anos - Publikigita da UOL. URL vidita ye 7ma di januaro 2017. 
7. Aos 70, morre vítima de câncer a cantora francesa France Gall - Publikigita da Folha de S.Paulo. URL vidita ye 7ma di januaro 2018. 
8. Lenda do futebol alemão, Franz Beckenbauer morre aos 78 anos - Publikigita da terra.com.br. Dato di publikigo: 8ma di januaro 2024. Idiomo: Portugalana.