Diplazium esculentum

Ti Diplazium esculentum, ti nateng a pako, ket ti maysa a masida a pako a mabirukan iti amin a paset ti Asia ken Oceania. Daytoy ti mabalin a kaaduan a masidsida a pako.^[1] Daytoy ket ammo a pucuk paku ken paku tanjung iti Malaysia, pako iti Filipinas,^[2] dhekia (ঢেকীয়া) iti Assam "Dhenkir Shaak (ঢেঁকির শাক) iti Bengali ", paloi saag (পালই শাগ ) iti sylheti ken linguda iti akin-amianan nga India, a mangibagbaga iti agkulot a saringitna. Ammo daytoy a kas phak khut iti Tailandia (Tailandes: ผักกูด). Mabalin nga addaan daytoy iti bassit a gatad iti sabidong iti pako ngem awan ti naireporta a nakaro nga epekto iti sabidong.^[3]

Diplazium esculentum
Taksonomia
Pagarian:	Plantae
Klado:	Tracheophytes
Klase:	Polypodiopsida
Urnos:	Polypodiales
Sub-urnos:	Aspleniineae
Pamilia:	Athyriaceae
Henero:	Diplazium
Sebbangan:	D. esculentum
Dua a nagan
Diplazium esculentum (Retz.) Sw.
Kapada a nagan
Athyrium esculentum

Ti henero ti Diplazium ket adda iti pamilia ti Athyriaceae, iti klado ti eupolypodiales II^[4] iti urnos ti Polypodiales,^[5] iti klase ti Polypodiopsida.^[6]

Deskripsion

Daytoy a mula ket dakkel a perenial a pako nga adaan iti agpababa a risoma iti agarup a 20 cm iti kangato ken naabbongan kadagiti ababa a maralabbasit-kayumanggi wenno kayumanggi-nalabbasit a siksik iti agarup a 1 cm iti kaatiddog. Ti mula ket dua-pinnado nga adddaan kadagiti marakayumanggi a puon ti bulong, ken ti puon ti bulong ket nangisit ken naabbongan kadagiti ababa a siksik a petiole. Ti saringit ket makaabot iti 1.5 cm iti kaatiddog, ken ti pinnae ket agarup a 8 cm iti kaatiddog ken 2 cm iti kaakaba.^[7]

Dagiti usar

Dagiti ubbing a saringit ket maigisa ken maus-usar kadagiti ensalada.^[2][8]

Dagiti parmakologo nga epekto

Ti yaon ket addaan pay iti aktibidad a manglapped nga alpha-glucosidase.^[9]

Dagiti ladawan

• 
  Yam phak khut, ti ensalada ti Tailandes iti bulbulong ti pako ken karne ti baboy
• 
  Ensalada a pako iti Abe Restaurant ni Larry Cruz, iti Manila
• 
  Habitat
• 
  Nailaklako a kas nateng idiay Pampanga

Kitaen pay

• Sphenomeris chinensis

Dagiti nagibasaran

1. Anonymous. "Vegetable fern" (PDF). Use and production of D. esculentum. AVRDC (The World Vegetable Center). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 26 Abril 2012. Naala idi 27 Nobiembre 2011.
2. Copeland EB (1942). "Edible Ferns". American Fern Journal. 32 (4): 121–126. doi:10.2307/1545216. JSTOR 1545216.
3. Gangwar Neeraj Kumar (2004). "Studies on pathological effects of linguda (Diplazium esculentum, Retz.) in laboratory rats and guinea pigs". Indian Journal of Veterinary Pathology. 28 (2).
4. Carl J. Rothfels; Anders Larsson; Li-Yaung Kuo; Petra Korall; Wen- Liang Chiou; Kathleen M. Pryer (2012). "Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns". Systematic Biology. 61 (1): 490–509. doi:10.1093/sysbio/sys001. PMID 22223449.
5. Maarten J. M. Christenhusz; Xian-Chun Zhang; Harald Schneider (2011). "A linear sequence of extant families and genera of lycophytes and ferns" (PDF). Phytotaxa. 19: 7–54. doi:10.11646/phytotaxa.19.1.2.
6. Alan R. Smith; Kathleen M. Pryer; Eric Schuettpelz; Petra Korall; Harald Schneider; Paul G. Wolf (2006). "A classification for extant ferns" (PDF). Taxon. 55 (3): 705–731. doi:10.2307/25065646. JSTOR 25065646. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2008-02-26.
7. Tanaka, Yoshitaka; Van Ke, Nguyen (2007). Edible Wild Plants of Vietnam: The Bountiful Garden. Thailand: Orchid Press. p. 37. ISBN 978-9745240896.
8. Ethnobotanical Leaflets
9. Chai TT, Yeoh LY, Mohd Ismail NI, Ong HC, Abd Manan F, Wong FC (2015) Evaluation of glucosidase inhibitory and cytotoxic potential of five selected edible and medicinal ferns Naiyarkibo 2016-10-18 iti Wayback Machine. Tropical Journal of Pharmaceutical Research 14 (3): 449-454.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Diplazium esculentum (kategoria) iti Wikimedia Commons