From Wikipedia, the free encyclopedia
Զաքարիա Պետրի Փալիաշվիլի, (վր.` ზაქარია პეტრეს ძე ფალიაშვილი, [օգոստոսի 4 (16), 1871[1], Քութայիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[2] - հոկտեմբերի 6, 1933[2][1], Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2]), Վրաստանի ժողովրդական արտիստ, վրացական դասական երաժշտության խոշորագույն ներկայացուցիչ, վրացական ազգային պրոֆեսիոնալ երաժշտության հիմնադիրներից։
| Զաքարիա Փալիաշվիլի | |
|---|---|
 | |
| Բնօրինակ անուն | վրաց.՝ ზაქარია პეტრეს ძე ფალიაშვილი |
| Ի ծնե անուն | վրաց.՝ ზაქარია ფალიაშვილი |
| Ծնվել է | օգոստոսի 4 (16), 1871[1] Քութայիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[2] |
| Երկիր |  Ռուսական կայսրություն,  Անդրկովկասյան ԴՖՀ, .svg){kind=small} Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն, .svg){kind=spacer} ԱԽՖՍՀ և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 6, 1933[2][1] (62 տարեկան) Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2] |
| Գերեզման | Թիֆլիս |
| Ժանրեր | օպերա |
| Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր և երաժշտության ուսուցիչ |
| Կրթություն | Մոսկվայի կոնսերվատորիա (1903) |
| Պարգևներ | |
 Zacharia Paliashvili Վիքիպահեստում | |
Զաքարիա Փալիաշվիլին 8 տարեկանից երգել է եկեղեցում։ Երաժշտական կրթությունն ստացել է կաթոլիկական եկեղեցու դպրոցում, որտեղ սովորել է երգեցողություն և երգեհոն նվագել։ Դաշնամուրի դասեր է առել Ֆելիքս Միզանդարիից։ 1895-1899 թվականներին սովորել է Թիֆլիսի երաժշտական ուսումնարանում, 1900-1903 թվականներին՝ Մոսկվայի կոնսերվատորիայում։ 1905 թվականին Փալիաշվիլին մասնակցել է Թիֆլիսում Վրացական ֆիլհարմոնիկ ընկերության հիմնադրմանը, 1908-1917 թվականներին ղեկավարել է իր ստեղծած երգչախումբը, նվագախումբը, երաժշտական դպրոցը, 1919 թվականից Թիֆլիսի կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր էր, 1919, 1923, 1929-1932 թվականներին՝ տնօրենը։
Փալիաշվիլու առաջին՝ «Աբեսալոմ և Էթերի» ողբերգաէպիկական օպերան (լիբրետոյի հիմքը «Էթերիանի» էպոսն է) համազգային երևույթ էր, իսկ «Դաիսի» քնարադրամատիկական և «Լատավրա» հերոսական օպերաները վրացական երաժշտության մեջ նոր դարաշրջանի հիմքն են։ Փալիաշվիլին իր օպերաներում ընդհանրացրել է ժողովրդական բանահյուսության ազգագրական տարբեր ճյուղերի ոճական առանձնահատկությունները և ստեղծել միասնական համազգային երաժշտական լեզու, որը դարձել է վրացական դասական երաժշտության հիմքը։
Փալիաշվիլին գրել է մի շարք ռոմանսներ, խմբերգային ստեղծագործություններ, «Վրացական սյուիտը»՝ նվագախմբի համար, «Հանդիսավոր կանտատը», մշակել է վրացական պատարագը (երգչախմբի համար) և ժողովրդական երգեր։ Հավաքել և գրառել է շուրջ 300 ժողովրդական երգեր, որոնցից 40-ը հրատարակել է «Վրացական երգերի ժողովածուում» (1910 թվական)։
1937 թվականին Փալիաշվիլու անունով կոչվել է Վրաստանի օպերայի և բալետի թատրոնը, 1971 թվականին Փալիաշվիլու պատկերով թողարկվել է ԽՍՀՄ փոստային նամականիշ, սահմանվել է Վրաստանի պետական մրցանակ, Թբիլիսիում և Քութայիսում գործում են նրա տուն-թանգարանները։ Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնում բեմադրվել է «Դաիսի» օպերան (1943 և 1985 թվականներին)։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
