Շոն Փեն

Շոն Փեն (անգլ.՝ Sean Justin Penn, օգոստոսի 17, 1960(1960-08-17)^{[4][5][6][…]}, Սանտա Մոնիկա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[7]), ամերիկացի դերասան, ռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր։ Ամուսնացած է եղել հայտնի երգչուհի Մադոննայի ու դերասանուհի Ռոբին Ռայթի հետ։

Շոն Փեն անգլ.՝ Sean Penn
Հարվի Միլք ֆիլմի պրեմիերայի ժամանակ, 2008 թ. լուսանկար
Հասակը	177 սմ[1]
Ծնվել է	օգոստոսի 17, 1960 (64 տարեկան)[1]
Ծննդավայր	Սանտա Մոնիկա, Կալիֆորնիա, ԱՄՆ
Կրթություն	Սանտա Մոնիկա քոլեջ և Սանտա Մոնիկա բարձրագույն դպրոց
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ազգություն	ԱՄՆ
Կրոն	agnostic theism?[2]
Մասնագիտություն	Դերասան, Ռեժիսոր, Պրոդյուսեր, Սցենարիստ[1]
Ակտիվ շրջան	1973–այժմ
Ժանրեր	Դրամա, Քրեական, Թրիլեր[1]
Ընտրանի	"Կառլիտոյի ուղին", "Խաղը"
Ծնողներ	հայր՝ Լեո Փեն, մայր՝ Այլին Ռայան
Ամուսին(ներ)	Մադոննա (1985–1989), Ռոբին Ռայթ Փեն (1996–2010) (2 երեխա)[1]
Համատեղ ապրող(ներ)	Շարլիզ Թերոն, Էլիզաբեթ ՄակԳովերն և Սյուզան Սարանդոն
Երեխա(ներ)	2 երեխա
Պարգևներ և մրցանակներ	[3] «Ոսկե գլոբուս» մրցանակ լավագույն դրամատիկ դերասան անվանակարգում Կաննի կինոփառատոնի մրցանակ տղամարդու լավագույն դերակատարման համար Վոլպի գավաթ լավագույն դերասանին Վոլպի գավաթ լավագույն դերասանին և Producers Guild Stanley Kramer Award?
Անդամություն	Ամերիկա Ուեսթի գրողների գիլդիա
Օսկար 2009, 2004 Ոսկե Գլոբուս 2004

Կենսագրություն

Շոն Փենը ծնվել է 1960 թվականի օգոստոսի 17-ին Սանտա Մոնիկա քաղաքում (Կալիֆորնիայի նահանգ)՝ ռեժիսոր Լեո Փենի և դերասանուհի Այլին Ռայանի ընտանիքում։ Նրա հոր՝ Լեո Փենի (Leo Z. Penn, 1921-1998) ծնողները հրեա ներգաղթյալներ էին Լիտվայից և Ռուսաստանից^[8], ովքեր ԱՄՆ էին եկել 1898 և 1914 թվականներին^[9][10][11]։ Շոնի մայրը՝ Այլին Ռայան (Eileen Ryan, ծննդյան անունը՝ Անուչի, ծնվ․ 1928), իտալական և իռլանդական ծագմամբ կաթոլիկ է։ Փենը մեծացել է աշխարհիկ ընտանիքում և համարվում է ագնոստիկ^[12][13]։ Դպրոցում Փենը սովորել է Էմիլիո Էստևեզի, Չառլի Շինի և Ռոբ Լոուի հետ, ովքեր հետագայում դարձան դերասաններ։ Նրա փոքր եղբայրը՝ Քրիս Փենը, նույնպես դարձավ դերասան։

19 տարեկանում Փենը տեղափոխվում է Նյու Յորք։ 1985 թվականին ԶԼՄ-ների ուշադրությունը գրավեց նրա ամուսնությունը փոփ երգչուհի Մադոննայի հետ։ 1989 թվականին նրանք ամուսնալուծվեցին։ 1996 թվականին Փենն ամուսնանում է դերասանուհի Ռոբին Ռայթի հետ։ 2010 թվականին լրագրողի ծեծելու համար 3 տարի պայմանական ազատազրկման է դատապարտվել։

Ֆիլմագրություն

Իր կինոկարիերան սկսել է հեռուստասերիալներում նկարահանվելով։ 1991 թվականին Փենը հանդես է գալիս որպես ռեժիսոր՝ իր իսկ սցենարի հիման վրա նկարահանելով «Վազող հնդկացի» ֆիլմը։ 1995 թվականին նա Սյուզան Սարանդոնի հետ խաղում է Թիմ Ռոբբինսի «Մեռյալն է գալիս» դրամայում, և այդ դերի համար արժանանում է «Օսկար» մրցանակի։ Նրա ռեժիսորական հաջորդ ֆիլմը եղել է «Դիրքապահը խաչմերուկում»-ը, որում գլխավոր դերը կատարել է Ջեք Նիկոլսոնը։ 1997 թվականին Փենը Կաննի կինոփառատոնում մրցանակ է ստանում լավագույն դերասան անվանակարգում Նիկ Կասսավետեսի «Նա հիասքանչ է» ֆիլմում խաղացած դերի համար։ Այդ ֆիլմում նրա հետ խաղում էին կինը՝ Ռոբին Ռայթը, և Ջեն Տրավոլտան։ 1999 թվականին Փենը ստանում է երկրորդ Օսկարը Վուդի Ալենի «Քաղցր և զզվելի» ֆիլմի դերի համար։ 2003 թվականին Վենետիկյան կինոփառատոնի Վոլպի գավաթ մրցանակն է ստանում տղամարդու լավագույն դեր անվանակարգում՝ «21 գրամ» ֆիլմում խաղացած դերի համար։ Նա իր կինոկարիերայի ընթացքում 54 տարբեր կինոմրցանակ է ստացել։ Խաղացել է մոտ 50 ֆիլմում, 8-ական ֆիլմերի ռեժիսոր և պրոդյուսեր է, 4 ֆիլմի սցենարի հեղինակ։
Առավել նշանավոր ֆիլմերից են՝

• 1988 - «Գույներ»
• 1989 - «Մենք հրեշտակներ չենք»
• 1993 - «Կառլիտոյի ուղին»
• 1995 - «Մեռյալն է գալիս»
• 1997 - «Խաղը»
• 1997 - «Շրջադարձ»
• 1998 - «Բարակ կարմիր գիծ»
• 2001 - «Ես Սեմն եմ»
• 2003 - «21 գրամ»
• 2003 - «Խորհրդավոր գետը»
• 2005 - «Թարգմանչուհին»
• 2006 - «Ողջ թագավորական շքախումբը»
• 2008 - «Միլք»
• 2010 - «Արդար խաղ»
• 2011 - «Կենաց ծառը»

54 տարբեր կինոմրցանակ է ստացել, ներկայացված է եղել ևս 57-ի, որոնց թվում՝

• 5 անգամ ներկայացվել է Օսկարի, ստացել 2-ը, 1-ը Օսկար լավագույն դերասանի համար անվանակարգում։
• 5 անգամ ներկայացվել է Ոսկե Գլոբուսի, ստացել 1-ը
• 2-ական անգամ ներկայացվել է BAFTA-ի և Սեզարի
• մեկական անգամ ստացել է Կաննի և Բեռլինի կինոփառատոնի մրցանակ
• 3 անգամ ստացել է Վենետիկի կինոփառատոնի մրցանակ
• 1 անգամ ներկայացվել է նաև Ոսկե Ազնվամորի հակամրցանակին։

Ծանոթագրություններ

1. «kinopoisk». Վերցված է 2015 Նոյեմբերի 26-ին.
2. https://hollowverse.com/sean-penn/
3. https://www.president.gov.ua/documents/5952022-43765
4. Internet Broadway Database — 2000.
5. filmportal.de — 2005.
6. Discogs — 2000.
7. Deutsche Nationalbibliothek Record #129660833 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
8. «Генеалогия на портале Ancestry». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
9. Փեն ընտանիքի ծագումնաբանությունը։ Նրա փոքր եղբայրը` Կրիս Փենը, նույնպես դարձել է դերասան։ Նրան մեծ ճանաչում բերեց «Վատ տղաներ» ֆիլմում խաղացած դերը։ Դերասանի պապը՝ Մոյշե Փինոն (Մորիս Դանիել Փեն, 1897-1981), ԱՄՆ ներգաղթել է 1914 թվականին Մերկինեից, տատիկը՝ (Լեյա (Էլիզաբեթ Մերիոն) Մելնիկով, 1895—?), ծնողների հետ գաղթել է 1898 թվականին Ռուսական կայսրությունից։
10. «Dead Myth Walking». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
11. Келли, Ричард Т., «Шон Пенн, Жизнь и времена», 2004 год. С. 9-10. ISBN 1-84195-623-6
12. «Հրեաներ, ովքեր [[Օսկար]] են ստացել». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.
13. «Շոն Փենն աթեիստ». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 26-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շոն Փեն» հոդվածին։