Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյան (1922, Նոր Բայազետ, Հայկական ԽՍՀ - 2003, Գավառ, Հայաստան), հայ, խորհրդային գյուղատնտես և ծխախոտագործ, գյուղատնտեսական արտադրության առաջամարտիկ, ինչպես նաև միջին մասնագիտական կրթության աշխատող։ Հայկական ԽՍՀ Կամոյի անվան շրջանի սովխոզ-տեխնիկումի տնօրեն (1966-1980)։ Սոցիալիստական Աշխատանքի Հերոս (1949)[1]։
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Զաքոյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
| Հրաչիկ Զաքոյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1922 |
| Ծննդավայր | Նոր Բայազետ, Հայկական ԽՍՀ |
| Մահացել է | 2003 |
| Մահվան վայր | Գավառ, Հայաստան |
| Գերեզման | Գավառ |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Կրթություն | Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան |
| Մասնագիտություն | գյուղատնտես, ուսուցիչ և մանկավարժ |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |    և  |
Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյանը ծնվել է 1922 թվականին ՀԽՍՀ Նոր Բայազետի շրջանի Նոր Բայազետ քաղաքում (Այժմ Հայաստանի Հանրապետության Գեղարքունիքի մարզի Գավառ քաղաք), բանվորի ընտանիքում[2]։ Զաքոյանի ծնողները Արևմտյան Հայաստանի Խնուս քաղաքից հայրենադարձվել են Նոր Բայազետ, որտեղ կոլտնտեսություն հիմնումից հետո սկսել են աշխատել այնտեղ[3]։
Հրաչիկ Զաքոյանն ավարտել է Նոր Բայազետի 7-ամյա միջնակարգ դպրոցը, որից հետո ընդունվել և ավարտել է Նոր Բայազետի մանկավարժական տեխնիկումը[4]։ Ուսման ընթացքում, ամառային արձակուրդների ժամանակ Զաքոյանը աշխատել է Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսությունում՝ զբաղվելով բանջարաբուծությամբ և օգնելով կոմբայնավարներին[3][5]։ 1936 թվականին նա անդամակցել է ՀԼԿԵՄ-ին, իսկ հետագայում եղել է ՀԼԿԵՄ-ի կոմերիտական կազմակերպության քարտուղար[3]։ 1940 թվականին կոլտնտեսությունում որոշում կայացվեց սկսել ծխախոտի աճեցում, և Զաքոյանը նշանակվեց կոլտնտեսության ծխախոտի օղակի պատասխանատու։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) գործողությունների մեկնարկից մեկ տարի անց Զաքոյանը զորակոչվել է Կարմիր բանակ, սակայն շուտով զորացրվել է և վերադարձել կոլտնտեսություն[6]։ Զաքոյանի օղակը, որը բաղկացած էր 12-13 աշխատավորներից կարճ ժամանակահատվածում յուրացրել է ծխախոտի մշակության ագրոարդյունաբերական հիմքերը[4]։ Զաքոյանի ղեկավարությամբ կոլտնտեսությունում սկսվել է սեփական տնկարաններում բարձրորակ ծխախոտի տնկիների աճեցում։ Ագրոարդյունաբերական միջոցառումների հետևողական կիրառման արդյունքում, կարճ ժամանակահատվածում ավարտելով տնկարկների տնկումը, օղակին հաջողվել է հասնել բարձր արդյունքների[7]։ 1943 թվականին յուրաքանչյուր հեկտարից ստացվել է ծխախոտի 13 ցենտներ, ինչի համար էլ բարձր բերքի երիտասարդական օղակի պատասխանատու Զաքոյանը պարգևատրվել է ՀԼԿԵՄ Կենտկոմի պատվոգրով։ 1945 թվականին Զաքոյանը անդամակցել է ԽՄԿԿ-ին(Բ)/ԽՄԿԿ-ին։ Նույն տարում բերքը հեկտարից հասցվել է 19 ցենտների, Զաքոյանը պարգևատրվել է «Գերազանց աշխատանքի համար» մեդալով[3]։ 1948 թվականին 3 հա օղակի տարածությունից ստացվել է «Տիկ-կուլակ» տեսակի 25,1 ցենտներ ծխախոտ, ինչը Հայկական ԽՍՀ-ում ամենաբարձր արդյունքն էր[8]։
1949 թվականի ապրիլի 16-ի ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի Նախագահության հրամանագրով՝ սժիի, բամբակի և ծխախոտի բարձր բերք ստանալու համար գյուղատնտեսական արտադրանքի բոլոր տեսակների, կոլտնտեսությունների պարտադիր մատակարարումների և պայմանագրերի կատարման ժամանակ, ՄՏՍ-ի նատուրոպլատները 1948 թվականին և բոլոր մշակաբույսերի սերմերով ապահովվածության համար՝ գարնանային սեվայի լիակատար կարիքի չափով 1949 թվականին Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյանին շնորհվել Է «Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսի» կոչում[9]։
Առանց աշխատանքային գործունեությունից կտրվելու Հրաչիկ Զաքոյանը բարձրագույն կրթություն է ստացել Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտի ագրոնոմիական ֆակուլտետում[10]։ 1949 թվականին Զաքոյանն անցել է «Սամսուն» տեսակի ծխախոտի մշակմանը և յուրաքանչյուր հեկտարից ստացել 37 ցենտների բերք, ստացված բերքի ցողունը գերազանցել է 1,5 մետրը[3]։ 1950 թվականին, տնկելով այգու երկու կողմերում, Զաքոյանին հաջողվել է ծխախոտի բերքը հեկտարից հասցնել 45,17 ցենտների, ինչի համար 1951 թվականին պարգևատրվել է Լենինի երկրորդ շքանշանով[8]։ 1951 թվականից Զաքոյանը Նոր Բայազետի Հովհաննես Սարուխանյանի անվան միջնակարգ դպրոցի պիոներական շարքի ջոկատավարն էր[11]։ Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլտնտեսությունում աշակերտները զբաղվել են ցորենի և ծխախոտի բերքահավաքով[5], զբաղվել կոլտնտեսության ֆերմայում անասնապահությամբ[11]։ Նոր Բայազետի տարածքում աշակերտներն աճեցրել են լոլիկ, որը նախկինում չի աճեցվել Նոր Բայազետի տարածքում։ Զաքոյանի նախաձեռնությամբ դպրոցում կազմակերպվեց մոդելիզմի խմբակ, որի պարապմունքներին աշակերտները պատրաստում էին մոլորակներ և առագաստանավեր[11]։ Զաքոյանի ղեկավարած պիոներների ջոկատը Երևանում և Մոսկվայում մասնակցել է տարբեր միջոցառումների[12]։ 1956 թվականին Զաքոյանը հրատարակել է գրքույկ, որում ներկայացրել է պիոներական ջոկատի աշխատանքի արդյունքները[13]։
1958 թվականին ՀԽՍՀ Նոր Բայազետի շրջանի Բատիկ Բատիկյանի անվան կոլխոզի հիման վրա կազմակերպվեց կաթնային-անասնաբուծական սովխոզ և Հրաչիկ Զաքոյանը դարձավ սովխոզի ագրոնոմ՝ օգնելով աշխատողներին ցորենի, կարտոֆիլի, սիլոսի մշակաբույսերի և ծխախոտի աճեցման հարցերում[14]։ 1961-1964 թվականներին Զաքոյանը եղել է սովխոզի կուսակցական կազմակերպության քարտուղարը, իսկ 1964-1966 թվականներին՝ գլխավոր ագրոնոմ[10], եղել է նաև Բատիկյանի անվան կոլխոզի սկզբնական կուսակցական կազմակերպության վարչության անդամ և բյուրոյի անդամ[15]։ 1966-1980 թվականներին եղել է Հայկական ԽՍՀ Կամոյի անվան շրջանի սովխոզ-տեխնիկումի տնօրեն։ 1980 թվականին Զաքոյանը նշանակվել է Կամոյի անվան Հացթուխող ձեռնարկության տնօրեն։ 1988 թվականին անցել է թոշակի[10]։
Հրաչիկ Զաքոյանը նույնպես զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ։ Նա եղել է Նոր Բայազետի քաղաքային խորհրդի պատգամավոր[15]։
Հրաչիկ Հմայակի Զաքոյանը մահացել է 2003 թվականին Գավառ քաղաքում։ Թաղված է քաղաքի գերեզմանատանը[16]։
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս՝ 1949 թվականի ապրիլի 16-ի ԽՍՀՄ Գերագույն Խորհրդի Նախագահության հրամանագրով՝ սժիի, բամբակի և ծխախոտի բարձր բերք ստանալու համար գյուղատնտեսական արտադրանքի բոլոր տեսակների, կոլտնտեսությունների պարտադիր մատակարարումների և պայմանագրերի կատարման ժամանակ, ՄՏՍ-ի նատուրոպլատները 1948 թվականին և բոլոր մշակաբույսերի սերմերով ապահովվածության համար[9]։
- Լենինի Շքանշան (3.07.1951)[9][8]։
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան[6]։
- «Աշխատանքային վաստակի համար» մեդալ (24.11.1945)[9][3]։
- ՀԼԿԵՄ Կենտկոմի պատվոգիր (1943)[3]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
